Obowiązkowa rejestracja pracowników została wprowadzona w celach statystycznych przez Home Office (czyli brytyjskie Ministerstwo Spraw Wewnętrznych) w stosunku do pracowników z państw członkowskich UE, które wstąpiły do niej w maju 2004r. Rejestracji należy dokonać najpóźniej 30 dni po rozpoczęciu pracy. Rejestracja kosztuje obecnie 90L, ale od maja 2004r. ta kwota była już podwyższana dwukrotnie, dlatego zanim wpłacisz pieniądze sprawdź na stronie http://www.ind.homeoffice.gov.uk/ aktualną wysokość opłaty.
Przez pierwsze 12 miesięcy pracy w Wielkiej Brytanii należy rejestrować się za każdym razem, kiedy podejmujemy zatrudnienie - dlatego wniosek do WRS będziemy wypełniać kiedy rozpoczynamy pierwszą pracę na Wyspach, kiedy zmieniamy pracodawcę a także wtedy, gdy zdecydujemy się na zatrudnienie u dwóch pracodawców jednocześnie. Na szczęście opłatę należy uiścić tylko raz, przy pierwszej rejestracji.
Zgodnie z Traktatem Akcesyjnym, po 12 miesiącach ciągłej pracy w Wielkiej Brytanii obywatele polscy uzyskują dostęp do brytyjskiego rynku pracy na identycznych zasadach, jak pozostali obywatele UE, dlatego w przypadku zmiany pracodawcy dalsze rejestracje w WRS nie są już konieczne.
- osoby samozatrudnione (i nie wykonujące żadnej odpłatnej pracy najemnej),
- osoby, które do dnia 30 kwietnia 2004r. przepracowały legalnie na terenie Zjednoczonego Królestwa 12 miesięcy, a ewentualne przerwy w legalnej pracy nie były w sumie dłuższe, niż 30 dni
- osoby, które na terenie Zjednoczonego Królestwa przepracowały legalnie 12 miesięcy, z których część lub całość przypadła po 30 kwietnia 2004r. (pracując zgodnie z ustawodawstwem z zakresu imigracji i zatrudnienia obowiązującym w WB)
- osoby, które 30 kwietnia 2004r. posiadały zezwolenie na wjazd lub pobyt w Zjednoczonym Królestwie nie podlegające ograniczeniom w podejmowaniu pracy. Takie pozwolenie przysługiwało np.: osobom objętym Programem Imigracyjnym dla Wysoko Wyspecjalizowanych Pracowników; małżonkom, partnerom cywilnym lub partnerom żyjącym razem z obywatelami Zjednoczonego Królestwa bez zawarcia związku małżeńskiego w okresie próbnym; dentystom i lekarzom, przebywającym na szkoleniu w Wielkiej Brytanii,
- pracownicy oddelegowani na teren Zjednoczonego Królestwa w ramach transgranicznego świadczenia usług,
- osoby studiujące w Zjednoczonym Królestwie
- emeryci/renciści poprzednio zatrudnieni lub samozatrudnieni, otrzymujący świadczenia wystarczające do życia bez ubiegania się o świadczenia socjalne w Zjednoczonym Królestwie i posiadający pełne ubezpieczeni zdrowotne w Zjednoczonym Królestwie.
W razie wątpliwości co do obowiązku zarejestrowania należy skontaktować się z personelem WRS dzwoniąc na nr telefonu 08705 210 2224.
1. Wejdź na stronę http://www.ind.homeoffice.gov.uk/ .uk lub i pobierz właściwy formularz. Można go też zamówić telefonicznie, dzwoniąc pod nr 08705 210 2224.
2. Wypełnij formularz zgodnie z instrukcją , wpisując dane kontaktowe, sposób dokonania wpłaty za rejestrację, dane personalne, informacje odnośnie podjętego zatrudnienia i planowanego czasu pobytu w Wielkiej Brytanii, a także wymieniając załączone do niego dokumenty. Formularz liczy zaledwie 4 strony, a jego wypełnienie nie powinno sprawić kłopotów. Jeżeli jednak okaże się zbyt trudne, warto zwrócić się do pracowników WRS lub do najbliższego Biura Porad Prawnych (Citizens Advice Bureau), gdzie uzyskamy darmową pomoc. W Wielkiej Brytanii działa wiele firm, najczęściej założonych przez Polaków, które za pomoc przy załatwieniu tych formalności każą sobie płacić. Zdecydowanie nie warto korzystać z ich usług, skoro instytucje brytyjskie służą darmowym wsparciem.
3. Do wypełnionego wniosku dołącz:
- list od pracodawcy potwierdzający datę rozpoczęcia pracy przez składającego podanie,
- dwa zdjęcia paszportowe (wymiary 45mm x 35mm), podpisane imieniem i nazwiskiem na odwrocie,
- ważny paszport lub dowód osobisty,
- opłatę (płatności można dokonać tylko na jeden z trzech podanych przez Home Office sposobów: przekazem pocztowym, czekiem albo kartą kredytową lub debetową).
4. Wypełniony formularz wraz z załącznikami prześlij na adres Worker Registration Team, Home Office, Walsall Road, Cannock, WS11 0WS listem poleconym (Recorded Delivery) lub kurierem. Pamiętaj o zachowaniu dowodu nadania przesyłki!
Maksymalny czas oczekiwania na odpowiedź może wynosić około 4 tygodni, na ogół jednak jest krótszy. Jeżeli przesłana przez ciebie aplikacja jest kompletna i poprawnie wypełniona, na wskazany adres otrzymasz kartę rejestracji oraz certyfikat - przechowuj je w bezpiecznym miejscu! Osobną przesyłką otrzymasz z powrotem swój paszport lub dowód osobisty.
Drugą niezbędną formalnością, na szczęście całkowicie bezpłatną, jest wyrobienie sobie numeru ubezpieczenia socjalnego, czyli National Insurance Number (tzw. NIN-u), czyli NIP-u i PESEL-a w jednym. W Wielkiej Brytanii automatycznie otrzymuje go każdy, kto skończył 16 lat, natomiast imigranci muszą zwrócić się o jego wydanie. Jest on właściwie niezbędny do życia w Wielkiej Brytanii - wymagają go pracodawcy (bez niego nie mogą odprowadzać składek ubezpieczenia społecznego na indywidualne konto emerytalne pracownika) i urzędy (m.in. przy staraniu się o zasiłki).
Aby uzyskać NIN, należy zadzwonić pod numer 0845 6000643 w godzinach od 8:00 - 20:00 i umówić się na spotkanie. Dodzwonienie się nie jest niestety proste, dlatego należy uzbroić się w cierpliwość. W trakcie rozmowy na prośbę urzędnika trzeba będzie podać podstawowe informacje o sobie oraz adres zamieszkania w Wielkiej Brytanii, pod który zostanie wysłane zawiadomienie o miejscu, dacie i godzinie rozmowy. Spotkanie odbędzie się w najbliższym urzędzie pracy (Jobcentre Plus), dlatego można też próbować dodzwonić się tam i umówić bezpośrednio (adresy Jobcentres są dostępne na stronie internetowej Jobcentre Plus .Na wyznaczone przez konsultanta spotkanie należy stawić się punktualnie wraz z kompletem niezbędnych dokumentów - w przeciwnym razie trzeba będzie liczyć się z koniecznością oczekiwania na kolejny, czasem dość odległy termin.
Na rozmowę należy zabrać ze sobą dowód tożsamości (paszport), potwierdzenie adresu (np. rachunek za prąd, umowę wynajmu etc.) jak również dokument potwierdzający to, że pracujesz.
Więcej informacji na ten można znaleźć na stronie http://www.dwp.gov.uk/lifeevent/benefits/ni_number.asp .
Pamięta! Jeśli nie zarejestrujesz się w WRS, albo nie wyrobisz sobie numeru NIN, twoja praca w Wielkiej Brytanii będzie nielegalna! Oznacza to, że nie będziesz mieć prawa do zasiłku w razie utraty pracy, nie nabędziesz prawa do emerytury, nie będziesz mieć ubezpieczenia zdrowotnego ani prawa do renty w razie wypadku!
Pracodawca, który cię do tego namawia - łamie prawo! Jeśli jest na to gotowy, to nie wykluczone, że będzie łamał też twoje prawa pracownicze. W razie problemów z pracodawcą, jako pracownikowi nielegalnemu trudno będzie ci postawić na swoim, bo nie będziesz mógł zwrócić się po pomoc do żadnej brytyjskiej instytucji.