W Wielkiej Brytanii nie ma obowiązku zawierania pisemnej umowy o pracę - do legalności stosunku pracy wystarczy porozumienie ustne między zatrudnionym a pracodawcą. We własnym interesie należy jednak domagać się spisania pisemnej umowy. Powinny się w niej znaleźć:
- nazwa stanowiska i jego opis,
- miejsce pracy,
- godziny pracy i liczba godzin do przepracowania tygodniowo,
- wysokość wynagrodzenia oraz częstotliwość i sposób jego wypłaty,
- prawo do urlopu,
- warunki rozwiązania umowy.
Płaca minimalna
Każda osoba zatrudniona w Zjednoczonym Królestwie, niezależnie od rodzaju i wymiaru świadczonej pracy, ma prawo do wynagrodzenia minimalnego. Jego wysokość zależy od wieku i statusu pracownika - dla osób powyżej 22 roku życia wynosi ona 5.52L za godzinę, dla osób pomiędzy 18 a 21 lat wynosi ona 4.60L, a pracownicy w wieku16-17 nie mogą otrzymywać wynagrodzenia niższego niż 3.40L za godzinę.
Wysokość minimalnego wynagrodzenia może być zmieniana w październiku każdego roku. Jej aktualną wysokość można sprawdzić tutaj .
Inne stawki obowiązują w rolnictwie - ustala je Rada ds. Wynagrodzenia w Rolnictwie (Agricultural Wages Board). Więcej informacji na ten temat można uzyskać na stronach internetowych Ministerstwa Środowiska, Żywności i Spraw Wiejskich [http://www.defra.gov.uk/farm/working/agwages/index.htm] .
Od stawki minimalnej pracodawca musi odprowadzić składki na ubezpieczenie społeczne. Może od niej odliczyć także koszty zakwaterowania. Przepisy dokładnie określają maksymalną wysokość potrąceń od pensji pracownika. Żeby sprawdzić, czy pracodawca postępuje zgodnie z tymi regulacjami, warto zajrzeć na stronę Work Smart , gdzie znajduje się kalkulator wynagrodzeń.
Więcej informacji na temat minimalnego wynagrodzenia można uzyskać dzwoniąc pod specjalny numer telefonu National Minimum Wage 00 44 (0) 845 6000 678. Pod tym numerem można też składać skargi na pracodawców zaniżających stawki.
Czas pracy
Pracownik ma prawo przepracować nie więcej niż średnio 48 godzin tygodniowo (liczone w okresie 17 tygodni). Pracodawca może poprosić o rezygnację z tego prawa (zgodę na to pracownik musi wyrazić na piśmie), ale nie może do tego zmuszać. Większość pracodawców oczekuje jednak od swojego personelu przepracowania 37,5 godziny w tygodniu.
Jeśli twój dzień pracy trwa przynajmniej 6 godzin, masz prawo do 20 minut przerwy na odpoczynek (pracownicy w wieku do 18 lat mają prawo do 30 minutowej przerwy po czterech i pół godzinach pracy).
Uregulowana jest również praca w nocy - nie powinna ona trwać dłużej niż 8 godzin w każdym okresie 24 godzinnym. Osoby pracujące na nocną zmianę mają prawo do bezpłatnych badań kontrolujących ich stan zdrowia.
Urlop
Każdemu pracownikowi przysługuje urlop w wymiarze czterech tygodni w ciągu roku, niezależnie, czy pracuje na stałe, czy jest pracownikiem tymczasowym. Niektóre agencje pracy tymczasowej obchodzą ten wymóg - nie wypłacają wynagrodzenia podczas urlopu twierdząc, że jest ono już wliczone w normalną stawkę. Jest to dopuszczalne pod warunkiem, że zostanie wyraźnie zaznaczone w podpisywanej z pracownikiem umowie.
Pozostałe prawa pracownika
Pamiętaj, że prawo brytyjskie zabrania dyskryminacji ze względu na płeć, wiek, rasę, wyznanie religijne czy orientację seksualną. Każdy pracownik ma prawo należeć do związku zawodowego i nie może być dyskryminowany z tego powodu.
Jak dochodzić swoich praw?
Jeżeli po podjęciu pracy uznasz, że pracodawca nie respektuje Twoich praw, możesz złożyć skargę do specjalnie powołanej w tym celu instytucji- Employment Tribunal. Żeby dowiedzieć się więcej, wejdź na stronę http: http://www.employmenttribunals.gov.uk lub zadzwoń na infolinię pod numer 08457 959 775.
Zanim złożysz skargę, możesz też upewnić się co do przysługujących ci praw kontaktując się z ACAS (Advisory, Conciliation and Arbitration Service) - kolejną instytucją zajmującą się ochroną praw pracowników: http://www.acas.org.uk
Infolinia: 08457 47 47 47 (czynna w dni powszednie od 8.00 do 18.00)
Doradztwo w kwestiach prawa pracy zapewniają też bezpłatne biura pomocy prawnej - Citizens Advice Bureau (. http://www.adviceguide.org.uk .). Instytucja ta ma swoje lokalne biura rozrzucone w całym Zjednoczonym Królestwie - ich adresy można znaleźć na stronie internetowej, która sama w sobie stanowi świetne źródło informacji w kwestiach zatrudnienia.
