Wszystkie te miejsca wpisane zostały na listę UNESCO w ciągu ostatnich jedenastu lat.
Salzburg. Zabytkowe centrum (od 1996 r.)
W swoim rodzinnym mieście Wolfgang Amadeusz Mozart jest wszechobecny. Melomani pielgrzymują do domu, w którym się urodził przy Getreidegasse, jednej z najbardziej malowniczych ulic starówki z szyldami dawnych cechów. Przed rokiem z okazji 250-lecia urodzin artysty ekspozycję muzeum (wstęp 6 euro) wzbogaciła instalacja głośnego amerykańskiego reżysera teatralnego Roberta Wilsona. Z kolei przy Marktplatz stoi późniejszy dom rodziny Mozartów (wstęp 6 euro), gdzie artysta komponował młodzieńcze utwory. Magnesem dla miłośników muzyki są słynne festiwale salzburskie, których pomysłodawcą był Herbert von Karajan. Na festiwalu letnim od 27 lipca do 31 sierpnia jak co roku będą koncertować wybitni artyści.
Nad 150-tysięcznym Salzburgiem góruje potężny zamek warowny Hochenzalzburg - jego początki sięgają XI w. W architekturze miasta dominuje barok. W tym stylu zbudowano katedrę, rezydencję salzburskich książąt arcybiskupów (gdzie Mozart - cudowne dziecko - wystąpił po raz pierwszy) i letni pałac Mirabell z pięknym ogrodem.
Schonbrunn. Pałac i park (1996 r.)
Letnia rezydencja Habsburgów, zwana wiedeńskim Wersalem - jeden z najpiękniejszych barokowych pałaców Europy. Zaprojektował go architekt Johann Bernhard Fischer von Erlach na polecenie cesarza Leopolda I. Rezydencję wzniesiono w miejscu Pięknego Źródła (Schöner Brunner), które biło na dawnych cesarskich terenach łowieckich. Liczy ok. 1,5 tys. pomieszczeń, z których 40 jest dostępnych dla zwiedzających (wstęp od 9,5 do 12,5 euro, zależnie od trasy). W pałacu w Schönbrunn w 1830 r. urodził się cesarz Franciszek Józef, zmarł tamże w 1916 r. Większość wnętrz ma wystrój rokokowy. W Gabinecie Chińskim Maria Teresa odbywała konferencje. w Sali Lustrzanej koncertował sześcioletni Mozart, w Wielkiej Galerii odbywały się bale, także dla delegatów na kongresu wiedeńskiego. Błękitny Salon Chiński był świadkiem abdykacji ostatniego cesarza Karola I w 1918 r. Pokój Milionowy, na którego urządzenie Maria Teresa wydała ponad milion florenów, pokrywa boazeria z drewna różanego z perskimi miniaturami.
Pałac otacza park w stylu francuskim założony w 1752 r. jako pierwszy na świecie. W nim imponująca palmiarnia, powozownia i ogród zoologiczny.
Hallstatt-Dachstein Salzkammergut (1997 r.)
Salzkammergut (Szlak Solny) to dawny trakt handlowy na pograniczu trzech krajów związkowych: Ziemi Salzburskiej, Górnej Austrii i Styrii, którym transportowano sól uważaną za białe złoto. Prowadzi przez masyw Dachstein w Alpach (ze szczytami do 3 tys. m, licznymi jeziorami i lodowymi jaskiniami) - do doliny rzeki Traun, a stamtąd do Dunaju.
Miejscowość Hallstatt w środkowej części Salzkammergut wyrasta wprost ze skał nad jeziorem Hallstäter See. Zachwyca romantyczną scenerią. W tafli jeziora przeglądają się wieże kościołów katolickiego i protestanckiego i domy tłoczące się przy wąskich uliczkach. Pas zajmowanego przez nich lądu jest tak skąpy, że kolej poprowadzono po drugiej stronie jeziora. Od stacji do miasteczka trzeba się przeprawiać promem. Także tradycyjna procesja na Boże Ciało wypływa łodziami na jezioro, przyciągając do Hallstatt tłumy turystów.
Jedna z najstarszych na świecie kopalń soli, nadal czynna, leży 500 m powyżej Hallstatt (dojazd kolejką, bilet powrotny 8,5 euro). W programie m.in. widowisko światło i dźwięk nad podziemnym słonym jeziorem i zjazd sztolnią (zwiedzanie w grupach, bilet 20 euro).
Z położonego po drugiej stronie jeziora Obertraun prowadzi szlak (z kolejką linową) do Wielkiej Groty Lodowej i Mamuciej oraz Muzeum Jaskiń Dachsteinu.
http://www.inneres.salzkammergut.at
http://www.dachsteinwelterbe.at
Kolej Semmering (1998 r.)
41-kilometrowa alpejska linia kolejowa, zbudowana w latach 1848-54. Niezwykle widokowy odcinek trasy Wiedeń - Triest liczy 15 tuneli od 14 do 1400 m długości, wydrążonych w skałach i 16 wiaduktów nad przełęczami o łącznej długości 276 m. Jednym z najbardziej imponujących jest dwupiętrowy, przypominający akwedukt wiadukt przerzucony nad Kalte Rinne, projektu weneckiego inżyniera Carla Rittera von Ghega. Był pionierskim cudem techniki, prototypem innych wysokogórskich kolei żelaznych. W chwili powstania była to najwyżej poprowadzona kolej na świecie, docierająca do wysokości 898 m n.p.m. Fantastyczne panoramy można podziwiać do dziś, podróżując pociągiem z Gloggnitz w Dolnej Austrii do Mürzzuschlag w Styrii (bilet 8,30 euro).
Graz. Historyczne centrum (1999 r.)
300-tysięczna stolica Styrii jest drugim co do wielkości (po Wiedniu) miastem Austrii. Ma ciekawą architekturę, godzącą style różnych epok i kultur. Miasto wyrosło na terenie dawnej osady słowiańskiej Gradec, pod nazwą Graz znane jest od średniowiecza. Stolicą Styrii zostało w XV w. za panowania Habsburgów. Wśród historycznych budowli wyróżnia się późnogotycka katedra i renesansowa siedziba związkowego parlamentu - Landhaushof, z pięknym arkadowym dziedzińcem. Budynek Arsenału chlubi się ogromną kolekcją (ponad 30 tys. eksponatów) dawnej broni. Muzeum Joanneum, założone w 1811 r., było pierwszym publicznym muzeum austriackim. Zamek Eggenberg to perła baroku, a XIX-wieczny budynek opery reprezentuje klasycyzm. Zabytkowy Graz odmładza Kunsthaus, nowoczesna galeria sztuki przypominająca wieloryba, zaprojektowana przez Brytyjczyków Petera Cooka i Colina Fourniera, oraz sztuczna wyspa z amfiteatrem na rzece Mur, dzieło nowojorskiego architekta Vito Acconci, w kształcie otwartej muszli. W Grazu nie sposób się zgubić - doskonałym punktem orientacyjnym jest wieża na wzgórzu zamkowym.
Wachau (2000 r.)
Malownicza naddunajska dolina w Dolnej Austrii, 36 km od miasta Melk do Krems - warto popłynąć statkiem lub przejechać tę trasę rowerem. Nad krętym Dunajem wznoszą się skały i wzgórza porośnięte lasami i winnicami, a pośród nich opactwa, zamki, osady. Melk słynie z ufortyfikowanego opactwa benedyktynów z XI w., które w średniowieczu było ważnym ośrodkiem naukowym (opisał to Umberto Eco w "Imieniu róży"). Potężna budowla zwieńczona dwiema wieżami i kopułą góruje nad miastem. Przebudowany w XVIII w. klasztor (wstęp 7 euro) ma pełen przepychu barokowy wystrój. Nad Aggstein wznoszą się romantyczne ruiny XII-wiecznego zamku, a Durnstein przeszło do kronik jako miejsce uwięzienia Ryszarda Lwie Serce podczas wypraw krzyżowych. Z kolei Krems to jedno z najstarszych miast w Austrii.
Neusiedlersee. Park Narodowy (2001 r.)
Park Narodowy wokół największego jeziora stepowego w środkowej Europie na granicy austriacko-węgierskiej. Po stronie austriackiej (w Burgenland) obejmuje ok. 100 km kw., po węgierskiej (Fertö-Hansag Nemzeti Park) - 230 km, ale Jezioro Nezyderskie, zwane Morzem Wiedeńczyków, w większości leży w Austrii. Ma 33 km długości, szerokość ok. 12 km, maksymalna głębokość 2 m, polodowcowe, zasolone, okresowo wysychające. Brzegi porasta szeroki pas trzciny (we wsi Donnerskirchen dochodzi do 8 km). Okolice Neusiedlersee to ulubione miejsce lęgowe blisko 300 gatunków ptaków. Szczególnie upodobały sobie wschodni kraniec jeziora - Seewinkel. Jezioro przyciąga nie tylko ornitologów, także miłośników sportów wodnych (żeglarstwo i surfing) oraz rowerzystów - ścieżki rowerowe wokół jeziora liczą ok. 100 km. Warto odwiedzić miejscowość wypoczynkową Podersdorf, miasteczko Rust, słynące z bocianich gniazd i doskonałych win oraz Morbisch, gdzie latem (12 czerwca - 26 sierpnia) tradycyjny festiwal operetki będzie świętował jubileusz 50-lecia.
http://www.nationalpark-neusiedlersee.org
Wiedeń. Historyczne centrum (2001 r.)
Wspaniałości Wiednia trudno zliczyć. W sercu miasta gotycka katedra św. Szczepana przywołuje czasy średniowiecza. Barok dodaje elegancji arystokratycznym pałacom, m.in. Belwederowi - letniej posiadłość księcia Eugeniusza Sabaudzkiego z imponującą galerią malarstwa, i wystawą "Uroki ogrodu. Ogród w sztuce" (czynna do 24 czerwca).
Stolica na każdym kroku oszałamia dworsko-pałacową wystawnością, co jest głównie zasługą panujących przez sześć wieków Habsburgów (od 1278 do 1918 r.). Monumentalna cesarska rezydencja Hofburg doskonale oddaje aspiracje dynastii.
Na wiedeńskim cesarskim szlaku wszędzie spotkamy Franciszka Józefa II. Patrzy z konnego pomnika przed Hofburgiem i prawie z każdej imponującej budowli na Ringu. To był jego pomysł, by w 1857 r. zburzyć wały obronne i zastąpić je szerokim bulwarem z imponującą operą, Kunsthistorisches Museum, Akademią Sztuk Pięknych, parlamentem, ratuszem, Domem Giełdy. Secesja przełomu XIX/XX w. przydała finezyjnej dekoracyjności architekturze, m.in. Pawilonowi Secesji Olbricha, lśniącym pozłacaną kopułą czy byłej stacji metra Karlsplatz projektu Otto Wagnera.
Naddunajską stolicę można odkrywać na wiele sposobów. Jako miasto muzyki, podążając śladami Straussa, Mozarta, Haydna i Beethovena, odwiedzając operę, filharmonię czy interaktywne muzeum Dom Muzyki. Albo ruszając szlakiem wiedeńskich muzeów i galerii. Kunshistorisches Museum przyprawia o zawrót głowy arcydziełami z kolekcji Habsburgów, m.in. Rubensa, Rembrandta, Tycjana, Bruegela, Albertina ma największą na świecie kolekcję grafik, Muzeum Liechtenstein świetne zbiory barokowe. MuseumsQuartier imponuje wspaniałymi muzeami sztuki współczesnej. Warto zajrzeć także do Kunsthalle (do 3 czerwca trwa wystawa Yvesa Kleina) czy Kunstforum (do 22 lipca wystawa "Erotyka w sztuce współczesnej" z pracami Picassa, Klimta, Dalego).
