Warto...
Zobaczyć gdańską starówkę, obejrzeć bursztyny w Katowni, wysłuchać największego w Polsce carillonu, zdobyć gdańskie wyspy, wdrapać się na wieżę kościoła Mariackiego, kupić niepotrzebną ozdobę z bursztynu i wracać do Gdańska co roku.
Gdańsk
Miasto - legenda, od wieków największy port Rzeczypospolitej, miasto niespokojne i twórcze, kiedyś międzynarodowe, dzisiaj na wskroś polskie, zachowało swą tożsamość. Gdańsk jest bardzo rozległy, w 90% zabudowany współczesnymi osiedlami, molochami bez wyrazu, oraz poniemieckimi kamienicami podobnymi do magazynów. Jednak pozostałe 10% to niezwykłe fortyfikacje, urokliwe uliczki, wspaniałe kościoły, stare parki i bajkowe XIX?wieczne wille starówki, jedne z najpiękniejszych w Europie.
Miasto ma ponad 1000 lat. Zagarnięte przez Krzyżaków w 1308 r., stało się najważniejszym ośrodkiem handlowym nad Bałtykiem. Gdańszczanie sfinansowali w znacznej mierze koszty wojny trzynastoletniej, po której Polska odzyskała Pomorze. W zamian mieszkańcy otrzymali od króla przywileje handlowe i w XVI w. gród wyrósł na największe i najbogatsze miasto Rzeczpospolitej. Był również wielkim ośrodkiem kultury, bez barier etnicznych i wyznaniowych.
Z przejęciem miasta przez Prusy po II rozbiorze Polski (1793) nastała epoka stagnacji. Odcięte od zaplecza gospodarczego, spadło do rangi prowincjonalnego pruskiego portu. Wyraźna poprawa nastąpiła dopiero w połowie XIX w., gdy do miasta dotarły linie kolejowe łączące je ze Szczecinem, Bydgoszczą, Królewcem i Mławą (granica rosyjska). Na mocy traktatu wersalskiego w 1920 r. utworzono Wolne Miasto Gdańsk. W dniu 1 września 1939 r. na Westerplatte rozpoczęła się II wojna światowa. W 1945 r. straszliwie zniszczone miasto po raz drugi powróciło do macierzy. Strajk w 1980 r. w gdańskiej stoczni przyniósł powstanie "Solidarności" i w konsekwencji wielkie zmiany polityczne w kraju i w Europie.
Rozciągającą się w centrum starówkę tworzą Miasto Główne i Stare, dawniej niemal odrębne części. Podziwiając jej piękno, warto pamiętać, że wiosną 1945 r. podzieliła ona los warszawskiego Starego Miasta - zniszczono ją w 80%.
Info: Wjazd na teren Starego Miasta tylko dla mieszkańców. Duże parkingi znajdują się przy ul. Podwale Przedmiejskie, na Targu Węglowym i przy ul. Podwale Staromiejskie.
Gdańsk - dzień pierwszy
Brama Wyżynna
Kupiecki trakt kończył się w Gdańsku reprezentacyjną Drogą Królewską, wiodącą od dawnych umocnień do Motławy. Otwierała ją Brama Wyżynna, wzniesiona w stylu flandryjskiego renesansu, ciężkawa, ale dzięki płaskorzeźbom w górnej partii miła dla oka.
Info: Brama znajduje się przy Wałach Jagiellońskich.
Zespół przedbramia ulicy Długiej
Za bramą wznosi się unikatowy barbakan składający się z Katowni, Szyi i wieży Więziennej, połączonych murami kurtynowymi. Przy murze północnym biegną dwa poziomy ciasnych cel. Wieża, mimo pysznego hełmu i koronkowych blend, wygląda złowieszczo, ale przebudowana w XVI w. Katownia przypomina wdzięczny renesansowy pałacyk. Groźną nazwę zawdzięcza rezydującym w niej niegdyś katom. W wieży Więziennej można obejrzeć cele z wyposażeniem.
Gdański barbakan gruntownie zmodernizowano i zaadaptowano na potrzeby Muzeum Bursztynu, które otwarto w czerwcu 2006 r. Obiekt jest nowoczesną placówką korzystającą z najnowszych rozwiązań technicznych. Na sześciu kondygnacjach są prezentowane eksponaty przyrodnicze, historyczne oraz artystyczne przybliżające historię bursztynowego rzemiosła od czasów najdawniejszych do współczesności. Sporą atrakcją są dwie spośród ledwie kilku zachowanych na świecie jaszczurek zatopionych w bursztynie. Zwiedzający mogą obejrzeć wypożyczone od prywatnego kolekcjonera z Monachium zabytki dawnej sztuki bursztyniarskiej wykonane w Gdańsku w XVII-XVIII w., m.in. ołtarzyk domowy z Madonną, ołtarzyk z krzyżem, plakietę zdobioną reliefami z kości słoniowej, świecznik oraz szkatułkę. Najcenniejszym eksponatem tej kolekcji jest kabinet bursztynowy.
Na ostatnim poziomie zaprezentowano dział sztuki współczesnej z pracami wybitnych artystów, począwszy od sztuki użytkowej po współczesne instalacje. W Sali Sądowej w ramach wystawy czasowej zgromadzono przedmioty z Bursztynowej Komnaty z Zespołu Parkowo?Pałacowego w Carskim Siole, Muzeum Bursztynu w Kaliningradzie, Muzeum Watykańskiego oraz Muzeum Ermitaż z Petersburga.
Info: Muzeum Bursztynu, Targ Węglowy 26, www.mhmg.gda.pl; wt. 10.00?15.00, śr.-sb. 10.00?16.00, nd. 11.00?16.00; bilet 10 zł, ulgowy 5 zł.
Złota Brama i dwór bractwa św. Jerzego
Złota Brama jest delikatna i lekka, zakończona tarasem i ukoronowana alegorycznymi posągami przedstawiającymi cnoty obywatelskie: Roztropność, Sprawiedliwość, Pobożność i Zgodę. Zbudowana została w latach 1612-1614. Przylega do niej późnogotycki dwór ozdobiony krenelażem. Na iglicy strzelistej latarenki, która podwyższa dach budowli, św. Jerzy zabija smoka. Dawniej dwór należał do bractwa św. Jerzego - były tam sale fechtunku i zebrań oraz strzelnica. Brama wyprowadza na ul. Długą, główną arterię dawnego Gdańska.
Ulica Długa i Długi Targ
Od 500 lat ul. Długa i stanowiący jej przedłużenie Długi Targ są elegancką promenadą i należą do najpiękniejszych ulic Gdańska. Mieszkali tu najzamożniejsi patrycjusze gdańscy. Te trakty spełniały także rolę rynku, którego Główne Miasto nie miało. Dla każdego historyka sztuki ulica ta jest idealną trasą dydaktyczną, gdyż stojące przy niej kamienice prezentują wszystkie style zdobnicze - od gotyku po neoklasycyzm.
Dom Uphagena
Każda z kamienic Drogi Królewskiej zasługuje na uwagę, ale szczególnie warto wstąpić do domu kupca Uphagena. W budynku odtworzono rokokowy wystrój z XVIII w.
Info: Dom, ul. Długa 12, www.mhg.gda.pl; wt. 10.00-15.00, śr.-sb. 10.00-16.00, nd. 11.00-16.00; bilet 10 zł, ulgowy 5 zł.
Ratusz
Gdański ratusz to najokazalsza i najcenniejsza budowla świecka dawnego miasta. Budowany od 1379 do 1492 r., łączy najlepsze cechy gotyku i renesansu. Mimo swej wysokości jest zgrabny i ma idealne proporcje. Od strony Długiego Targu przesłania go ściana kurtynowa. Przyciąga uwagę strzelistą wieżą ukoronowaną finezyjnym hełmem z iglicą, na której umieszczono (z dołu ledwie widoczny) naturalnej wielkości posąg Zygmunta Augusta.
Ratusz zajęło Muzeum Historyczne Miasta Gdańska. Imponująco prezentuje się Główna Sień ze spiralnymi schodami i Czerwona Sala. W ratuszu zgromadzono meble gdańskie, obrazy, rzeźby, numizmaty oraz odtworzono wygląd gdańskiej uliczki z czasów Wolnego Miasta.
Ratuszowy carillon wygrywa o pełnych godzinach barokową melodię. W sezonie czynny jest na wieży punkt widokowy (pn. zamknięty) - można z niego podziwiać niewidoczne z ulicy kamieniarskie detale zdobiące attyki sąsiednich kamienic.
Info: Muzeum, ul. Długa 46/47, www.mhmg.gda.pl; wt. 10.00-15.00, śr.-sb. 10.00-16.00, nd. 11.00-16.00; bilet 10 zł, ulgowy 5 zł.
Fontanna Neptuna
Fontannę zaprojektował Abraham van den Block, posąg Neptuna odlał w brązie Piotr Husen. Kamienne elementy zastąpiono w latach 1757-1761 rokokowymi cielskami morskich stworów autorstwa Jana Karola Stendera. Woda trysnęła po raz pierwszy w 1633 r., a w rok później zainstalowano żelazną kratę zabezpieczająca basen fontanny, bo podobno zamiast wody pojawił się gdański Goldwasser. Zdemontowana w czasie wojny, zaszumiała na powrót w 1954 r. Wbrew krążącym opowieściom nagość boga morskich głębin była osłonięta od początku, zasłaniająca ja płetwa jest widoczna na najstarszych sztychach.
Zielona Brama
Długi Targ zamyka Zielona Brama, za którą połyskują wody Motławy. Niegdyś rzeka stanowiła naturalny port Gdańska.
Obiekt został wzniesiony w latach 1564-1568 według projektu Jana Kramera, na miejscu gotyckiej Bramy Kogi. Pracami kierował budowniczy Regnier z Amsterdamu. Miała pełnić funkcję rezydencji królewskiej, stąd jej pałacowy charakter. W XVII w. urządzano tu uroczyste biesiady okolicznościowe i przedstawienia teatralne. W przyziemiu była waga portowa, a na pierwszym piętrze - wielka sala. W 1646 r. gościła tutaj królowa Ludwika Maria Gonzaga, małżonka Władysława IV.
Od 1746 DO 1831 R. w Zielonej Bramie odbywały się posiedzenia Towarzystwa Przyrodniczego. W XIX w. założono tu Muzeum Przyrodnicze. Po ostatniej renowacji górne pomieszczenia bramy służą jako sale wystawowe Muzeum Narodowego. Obok mieści się biuro byłego ;prezydenta RP Lecha Wałęsy.
Długie Pobrzeże
Spacer Długim Pobrzeżem to dobra okazja, by obejrzeć ciąg bram wodnych wybudowanych nad brzegiem Motławy. Dawniej pełniły funkcje obronne, dziś - odbudowane po wojnie - służą różnym celom.
Brama Kotwiczników (pierwsza od południa), między Podwalem Przedmiejskim a Ogarną. Właściwie pozostała po niej tylko baszta. Niegdyś służyła jako więzienie dla morderców, a dziś zajmują ją... konserwatorzy zabytków.
Brama Krowia (XV w.) zamyka ulicę Ogarną. W średniowieczu pędzono przez te bramę bydło na rzeź na Wyspę Spichrzów.
Brama Chlebnicka (XV w.) za Zieloną Bramą, u wylotu ulicy Chlebnickiej,. Najstarsza z bram wodnych z herbem Gdańska wyrytym w czasach krzyżackich.
Brama Mariacka (II poł. XV w.), surowa i oflankowana wieżyczkami, otwiera ulicę Mariacką.
Brama Świętego Ducha zamyka ulicę o tej samej nazwie. Żuraw - ulicę szeroką.
Bramy Świętojańska i Straganiarska wychodzą jeszcze na Długie Pobrzeże, od tej ostatniej zaczyna się Pobrzeże Rybackie.
Baszta Łabędź , najbardziej wysunięty punkt Głównego Miasta, dawniej obudowana domami, dziś wolno stojąca - siedziba gdańskich żeglarzy.
Dwór Artusa i Sień Gdańska
Jedną z najbardziej okazałych budowli Długiego Targu jest Dwór Artusa. Od XV w. był siedzibą elitarnego bractwa kupieckiego. Spośród kamienic wyróżnia się szeroką fasadą składającą się z trzech olbrzymich okien.
Parter budynku zajmuje ogromna sala bankietowa, okolona rzeźbionymi ławami kupieckimi i galeryjką. Ściany zdobią obrazy o tematyce biblijnej, części uzbrojenia i świetne modele żaglowców, w tym jeden liczący 500 lat. Osobliwością dworu jest największy kaflowy piec na świecie, wysoki na 11 m, zbudowany z ponad 500 kafli (każdy o innym wzorze)
Z dworu przechodzi się do sąsiedniego Domu Ławników, zwanego Sienią Gdańską, jako że zachowała się w nim najpiękniejsza z mieszczańskich sieni. Codziennie o godz. 13.03 (VI-15 IX także o 15.03 i 17.03) w górnym okienku pojawia się mechaniczna Panienka z Okienka (ta z opowieści Deotymy), by pomachać rączką zgromadzonej w dole publiczności.
I nfo: Dwór, Długi Targ 43/44, wt. 10.00-15.00, śr.-sb. 10.00-16.00, nd. 11.00-16.00; bilet 10 zł, ulgowy 5 zł.
Złota Kamienica
Za Domem Ławników (nr 41) wznosi się Złota Kamienica, perła gdańskiego manieryzmu. Wąska fasada, w całości pokryta ornamentami, reliefami i stiukami, nie wygląda na dzieło kamieniarskie, lecz na robotę koronczarskiej mistrzyni. Przebogaty wystrój rzeźbiarski z lat 1616-1618 pokryty jest złotem. Wśród płaskorzeźb znajdują się głowy Jagiełły i Zygmunta III
Nad Motławą
Od strony miasta rzekę osłania długi zwarty ciąg kamienic, pełniący w średniowieczu funkcję muru obronnego. Dlatego między kamienicami cisną się gotyckie warowne bramy: Kotwiczników, Krowia, Chlebnicka, Mariacka, Świętego Ducha, Świętojańska, Straganiarska oraz najdziwniejsza z nich, Żuraw, składający się z dwu baszt i drewnianego dźwigu portowego. Najbardziej na północ wysuniętym punktem Głównego Miasta jest Baszta Łabędź.
Żuraw
Żurawiem zwykło się nazywać ceglano?drewnianą budowlę o charakterystycznym "dziobie" z końca XV w. Ta niezwykła hybryda bramy, wieży i dźwigu stanowi dla Gdańska nieocenioną wartość - jest nie tylko zabytkiem, lecz przede wszystkim zaklętą w drewno duszą miasta i jego symbolem.
Machinę wprawiały w ruch dwa wielkie bębny z drewna o średnicy 6 m, poruszane siłą nóg drepczących wewnątrz ludzi - najczęściej więźniów. Dźwig mógł jednorazowo unieść na wysokość do 27 metrów ciężar o wadze 4 ton. Służył miastu przez pięć wieków, pełniąc przy tym do XVII w. funkcje obronne, wspomagany przez przylegające doń okrągłe wieże.
I nfo: Żuraw, ul. Szeroka 67/68, wt.-pt. 10.00-16.00, sb. i nd. 10.30-16.30 (w sezonie dłużej); bilet 8 zł, ulgowy 5 zł (uprawnia również do przeprawy promem "Motława" spod Żurawia na wyspę Ołowiankę - w obie strony).
Centralne Muzeum Morskie
W muzeum zgromadzono egzotyczny zbiór jednostek pływających z Afryki, Azji, Oceanii i obu Ameryk. Szczególnie ciekawe są rzeźbione katamarany indonezyjskie. Drugi oddział - prezentujący dawną technikę portową - mieści się w Żurawiu.
Najciekawsze zbiory morskie znajdują się w trzech spichlerzach na Ołowiance, pobliskiej wyspie: Panna, Miedź i Ołowianka. Marynistyczne obrazy, słowiańskie łodzie, przedmioty wydobyte z dna Bałtyku, okrętowe armaty i przebrane za kaprów manekiny - jest tu wszystko, co przypomina o związkach Polaków z morzem
Przy Ołowiance cumuje "Sołdek", pierwszy statek zbudowany w gdańskiej stoczni po II wojnie światowej, dziś także obiekt muzealny. Trasa zwiedzania prowadzi przez większość pomieszczeń, które zachowano wygląd z lat 1948-1949.
Info: Muzeum, ul. Ołowianka 9-13, www.cmm.pl, w sezonie letnim 10.00-18.00, poza sezonem 10.00-16.00; bilet 8 zł, ulgowy 5 zł.
Gdańskie wyspy
Niebieskie pasy wód Motławy otaczające Wyspę Spichrzów, Ołowiankę i Ostrów z lotu ptaka przypominają gigantyczną wstęgę. Warto wybrać się tutaj na spacer, aby obejrzeć stare, zabytkowe spichlerze.
Wschodni brzeg Motławy, nad którym stoją spichlerze, sprawia wrażenie gigantycznej dekoracji teatralnej: wysokie i niskie budynki, zwieńczone spiczastymi dachami, pozbawione są wykuszy, galeryjek i balkonów. Dla obrony Wyspy Spichrzów od strony wschodniej wzniesiono w XVI w. Stągwie Mleczne - bramę chronioną masywnymi wieżami. Budowle stoją do dziś między Motławą a ul. Stągiewną, stanowiąc malowniczy akcent u wylotu Długich Ogrodów.
Ulica Mariacka
Przechodząc znad Motławy bramą Mariacką, dociera się na ul. Mariacką, zaciszną i pełną uroku. Każda ze stojących tu kamienic zachowała ozdobne przedproże. Od średniowiecza uliczkę zajmują bursztyniarze oferujący turystom cudeńka wykonane ze złota Bałtyku.
Muzeum Archeologiczne
Na lewo od bramy widać niebotyczny Dom Przyrodników, skrzyżowanie renesansowego zamczyska z wieżowcem. Wzniesioną u schyłku XVI w. budowlę zdobią wysokie szczyty, finezyjna wieżyczka z kopulastym hełmem i masywny wykusz od strony Motławy.
"Słowiański rodowód Gdańska" prezentuje urny, prymitywne narzędzia, wyroby z brązu, całe groby skrzynkowe, ozdoby i broń. Intryguje wystawa ukazująca kości dawnych Słowian, patologicznie zmienione pod wpływem chorób, zachwyca kolekcja bursztynów z zatopionymi w środku owadami. Warto też zobaczyć popielice twarzowe, czyli unikatowe urny z zaznaczonymi na nich twarzami, maleńkiego bursztynowego konika sprzed 3 tys. lat oraz niepozorny drewniany krzyżyk - przypuszczalnie dzieło św. Wojciecha. Muzeum gromadzi zbiory archeologiczne z całego Pomorza Wschodniego.
Wieża, na której w XIX w. założono obserwatorium astronomiczne, pełni funkcję punktu widokowego.
Info: Muzeum, ul. Mariacka 25/26, www.archeologia.pl; w sezonie wt.-nd. 10.00-17.00, poza sezonem wt. 8.00?16.00, śr. 9.00-17.00, czw. i pt. 8.00-16.00, sb. i nd. 10.00-16.00; bilet 6 zł, ulgowy 4 zł.
Bazylika Mariacka
Z bardzo dużej odległości trójnawowa, orientowana, bez prezbiterium, ozdobiona blankami bazylika wygląda niczym ceglany olbrzym. Ma długość 105 m, jej transept jest szeroki na 66 m. Gmach świątyni, mogącej pomieścić 25 tys. ludzi, budowano 159 lat. Swym ogromem przytłacza inne potężne budowle Gdańska, bo też jest największym gotyckim kościołem świata. Od zachodu do bazyliki przywiera wieża wysoka na 77,6 m, w narożach głównej bryły i transeptu wyrastają smukłe wieżyczki. Transept od południa ozdobiony jest gnomonem, a od północy chronometrem.
Do bazyliki wiedzie siedem bram - główna jest usytuowana pod wieżą. Bielone wnętrze poraża wielkością i pustką - z dawnego wspaniałego wyposażenia pozostały resztki. Część zabytków zaginęła, inne przeniesiono do muzeów. Budzi podziw renesansowa chrzcielnica wielkości małego basenu, grupa Ukrzyżowania na belce tęczowej, składająca się z późnogotyckich rzeźb 4-metrowej wielkości, a także barokowy nagrobek Bahrów. Wspaniały zegar z 1470 r. w północnym ramieniu transeptu pokazuje godziny, fazy Księżyca i znaki zodiaku, a w południe ożywają skryte w nim figurki. Między przyporami mieści się 13 kaplic.
Na hełmie dzwonnicy, 82 m nad ziemią, ulokowano platformę widokową, na którą wiedzie prawie 400 schodków.
Info: www.bazylikamariacka.pl
Gdańsk - dzień drugi
Uliczki Głównego Miasta
Wędrówka uliczkami starówki jest magiczną podróżą: co krok odkrywa się nowe czarujące miejsca, zachwycające budowle, zaułki otwierające wrota czasu.
Warto zajrzeć na ul. Ogarną, przy której ciągną się pozostałości gotyckich wałów z Dworem Miejskim, i na ul. Kołodziejską, gdzie stoi manierystyczna Wielka Zbrojownia.
Spacerując Podwalem Staromiejskim, dochodzi się do konnego pomnika Jana III, przywiezionego po wojnie ze Lwowa, do baszty Jacek i neogotyckiej hali targowej. Warto też wstąpić do kościoła św. Mikołaja, z pięknym barokowym i rokokowym wyposażeniem.
Poczta Polska
Uroczyste otwarcie polskiej placówki, które zostało uświetnione emisją nowego znaczka pocztowego, stało się zarzewiem poważnego sporu pomiędzy rządem polskim a niemieckim. Tragiczny finał tego konfliktu rozegrał się 1 września 1939 r. Posłuszni rozkazom Sztabu Generalnego Wojska Polskiego pracownicy poczty bronili przez 14 godzin gmachu przed niemieckimi oddziałami wojska i policji.
Do trzypiętrowego budynku przy ulicy Obrońców Poczty Polskiej dochodzi się przez podwórka Sukienniczej. Już ze znacznej odległości widać ośmiometrowy pomnik ku czci obrońców z 1939 r.
W wyremontowanym budynku mieści się Muzeum Poczty Polskiej, w którym zgromadzono pamiątki, broń oraz zdjęcia związane z tragiczną obroną poczty oraz jej uczestnikami. Najcenniejszym eksponatem jest niewielka urna wypełniona ziemią zbroczoną krwią obrońców rozstrzelanych przez Niemców na Zaspie.
Info: Muzeum, pl. Obrońców Poczty Polskiej 1/2, www.mhmg.gda.pl; wt. 10.00-15.00, śr.-pt. 10.00-16.00; bilet 5 zł, ulgowy 4 zł.
Kościół św. Katarzyny
Druga co do wysokości wieża Gdańska (78,5 m) należy do kościoła św. Katarzyny. Świątynię budowano od połowy XIV w. do 1486 r. (jest najstarsza w Gdańsku), ma nieproporcjonalnie długą bryłę i trójnawowe prezbiterium.
W maju 2006 r. wybuchł pożar, w wyniku którego spłonął barokowy hełm wieńczący wieżę. Ogień zniszczył również dach nad nawą główną. Podczas akcji ratowniczej woda dostała się do Muzeum Zegarów Wieżowych, gdzie znajdował się największy w Polsce carillon. Na szczęście niespełna rok po pożarze gdańszczanie na nowo usłyszeli dźwięk dzwonów.
Świątynia szczyci się renesansowym i barokowym wyposażeniem, warte uwagi są ołtarze i obrazy dawnych mistrzów. Nad złocistym ołtarzem głównym widać panoramę Gdańska z 1610 r., a na prawo od niego jest grób i epitafium astronoma Jana Heweliusza. W krypcie (przechodzi się między prezbiterium a nawą południową) stoi tysiącletnia trumna wydrążona z wielkiej kłody, ze szczątkami pochowanych w niej osób, i znalezione w grobach przedmioty kultu.
Największy z polskich carillonów, na wieży, składa się 49 dzwonów. Poruszane mechanizmem wybijają melodie świeckie i kościelne. Szczególnie urzekająco rozbrzmiewają Odą do radości Beethovena.
Info: Dojazd od Podwala Staromiejskiego ul. Podmłyńską. Muzeum Zegarów Wieżowych, ul. Wielkie Młyny (w wieży kościoła) - www.mhmg.gda.pl.
Krzyżackie Młyny
Naprzeciwko kościoła św. Katarzyny leży otoczona przez dwie odnogi Kanału Raduni wyspa. Stoi na niej zwalisty Wielki Młyn, przykryty stromym czerwonym dachem. Dawniej stanowił największy zakład przemysłowy średniowiecznej Europy. Dziś urządzono w nim centrum handlowe.
W ogrodzie na lewo od świątyni, nad Kanałem Raduni można obejrzeć Mały Młyn z 1400 r. Całkowicie odbudowany po wojnie jest siedzibą Polskiego Związku Wędkarskiego. Ciekawsze od nowoczesnego wnętrza jest otoczenie budynku, ukrytego wśród zieleni nad Kanałem Raduni. Rzeczka, ujęta wysokimi murami, imituje fosę otaczającą dawniej miasto.
Ratusz Staromiejski
Ten niezwykle ciekawy piętrowy gmach na planie kwadratu stojący przy ul. Korzennej wzniesiono w latach 1587-1595 w stylu manieryzmu niderlandzkiego. Obecnie w ratuszu mieści się Nadbałtyckie Centrum Kultury.
Większość wspaniałych sprzętów, mebli oraz innych elementów wystroju wnętrza, przywodzącego na myśl pomieszczenia z obrazów flamandzkich mistrzów, przeniesiono po 1900 r. z gdańskich domów mieszkalnych, gdyż z oryginalnego wyposażenia ratusza niewiele pozostało. Warto obejrzeć przede wszystkim eksponaty na pierwszym piętrze. W dawnej Sali Rady przetrwały tzw. delfty, czyli biało?błękitne płytki ceramiczne oraz ozdobny kominek.
Info: Dojście przez park ciągnący się na północ od Wielkiego Młyna
Gdańsk - ciekawostki
Sąd Ostateczny
Kiedy w 1473 r. Związek Hanzeatycki rozpoczął wojnę z Anglią, na Morze Północne wyruszyła karawela "Piotr z Gdańska" (miasto należało do Hanzy). Kapitan Paweł Benecke miał zwalczać wrogie okręty, zaatakował jednak dwie karawele neutralnej Burgundii. W ręce gdańszczan wpadł "Św. Mateusz" wraz z ładunkiem. Marynarze, spodziewając się skarbu, otworzyli płaską skrzynię ukrytą w kajucie kapitana i odskoczyli przerażeni - patrzyły na nich najprawdziwsze diabły. Tak w ręce gdańszczan dostał się "Sąd Ostateczny", który potem przez wieki oglądali wierni w kościele Mariackim.
Festiwal Szekspirowski
Gdańsk szczyci się znakomitą cykliczną międzynarodową imprezą teatralną organizowaną co roku w pierwszym tygodniu VIII. Od 1993 r. w ramach najpierw Gdańskich Dni Szekspirowskich, a potem Festiwalu Szekspirowskiego wystąpiło już ponad 70 zespołów z 30 krajów. Celem festiwalu jest prezentacja i popularyzacja dorobku wielkiego brytyjskiego dramaturga. Festiwalowe spektakle odbywają się na praktycznie wszystkich scenach teatralnych Trójmiasta.
Przedstawieniom towarzyszą spotkania z twórcami: reżyserami, aktorami, dramaturgami oraz bogaty program edukacyjny. Więcej informacji nawww.festiwalszekspirowski.pl.
Jan Heweliusz
Gdyby zapytać gdańszczanina, co mają ze sobą wspólnego piwo i gwiazdy, prawdopodobnie odpowiedziałby: Jana Heweliusza! To sławne na Wybrzeżu nazwisko nosił żyjący w latach 1611-1687 zamożny piwowar, ławnik i radny Starego Miasta, utalentowany astronom i wybitny umysł XVII-wiecznego Gdańska.
Baltic Arena
Gdańsk jest jednym z miast--gospodarzy Mistrzostw Europy w Piłce Nożnej, które odbędą się w Polsce w 2012 r. Na potrzeby zawodów w latach 2008-2011 przy ul. Uczniowskiej powstał supernowoczesny stadion zwany na początku Baltic Arena, a od czasu podpisania kontraktu ze sponsorem ? PGE Arena Gdańsk. Mieści 44 tys. widzów, a koszt jego budowy wyniósł 775 mln złotych. Na co dzień użytkownikiem stadionu jest klub piłkarski Lechia Gdańsk.
Gdańsk - informacje praktyczne
Informacja Turystyczna
Gdańskie Centrum Informacji Turystycznej, ul. Długi Targ 28/29, www.gdansk4u.pl; codz. VI?VIII 8.30-18.30, IX-V 9.00-17.00.
Punkt Informacji Turystycznej w tunelu PKP, ul. Podwale Grodzkie, itpkp@gdansk4u.pl, VI-VIII 8.30-18.30, IX-V 9.00-17.00
Punkt PTTK Oddział Gdańsk, ul. Długa 45, www.pttk-gdansk.pl; pn.-pt. 9.00-18.00, sb. i nd. 10.00-16.30 (w czasie jarmarku św. Dominika: codz. 9.00-20.00).
Punkt IT GOT, Lotnisko im. Lecha Wałęsy, ul. Słowackiego 200, pn.-pt. 8.00-16.00,sb. 9.00-17.00, nd. 9.00-14.00.
Restauracje
Czerwone Drzwi, ul. Piwna 52/53, pn-nd 10.00-22.00; dobry lokal; kuchnia polska, europejska, pierogi.
Gdańska, ul. Świętego Ducha 16/24, www.gdanska.pl; pn-nd od 11; lokal z przerwami od XVIII w.; starogdańskie przysmaki.
Gospoda pod Wielkim Młynem,ul. Na Piaskach 1, wt.-nd. 12.00-22.00; na zapleczu Wielkiego Młyna; dania z rusztu, pierogi, frutti di mare; budynek jest podzielony na loże.
Piwnica Rajców, ul. Długi Targ 44, codz. 12.00-22.00; piwnice Dworu Artusa; dania z całego świata; drogo.
Tawerna, ul. Powroźnicza 19/20, www.tawerna.pl; od 11.00; wnętrze ozdobione m.in. modelami żaglowców; dania z ryb i frutti di mare, kuchnia polska; drogo.
Villa Uphagena, ul. Jana Uphagena 23; kuchnia polska, wykwintne wnętrza; danie główne 40-60 zł.
Kawiarnie i puby
Big Johny Pub, Targ Rybny 6; 13.00-23.00; kameralny lokal w stylu lat 20. XX w.; smaczne śniadania, tanie dania obiadowe, duży wybór sałatek i pizzy.
Green Way, ul. Długa 11; pn.-sb. 10.00-20.00, nd. 10.00-19.00; restauracja wegetariańska; smacznie i tanio.
Kuchnia rosyjska, ul. Długi Targ 11, codz. 11.00?23.00, www.kuchnia-rosyjska.aleks.pl; niewielki lokal z elementami rosyjskiego folkloru.
La Pasta, ul. Szeroka 32; 11.00-22.00; pizza wielkości koła rowerowego, wino, piwo i inne napoje; także zamówienia telefoniczne.
Sphinx, ul. Długi Targ 31/32; 12.00-24.00; w wystroju dominują motywy egipskie: smaczne jedzenie, duże porcje, pizze, dania z grilla.
T urystyczny, ul. Szeroka 8/10; pn.-pt. 7.30-18.00, sb. i nd. 9.00-16.00; bar mleczny, tanio i smacznie.
Zaułek, ul. Ogarna 107/108; 12.00-20.00; obfity lancz firmowy, później dania polskie z karty.
Noclegi
W Gdańsku o nocleg nietrudno, chociaż brakuje tanich i wygodnych hotelików. Kto chciałby zaoszczędzić i dobrze się wyspać, powinien poszukać okazji w biurze zakwaterowań Grand?Tourist (ul. Podwale Grodzkie 8, 583012634, www.gt.com.pl; pn.-pt. 10.00-18.00, sb. 10.00-14.00).
Akademiki: bardzo tanie kwatery można znaleźć latem w akademikach (VII i VIII). Uniwersytet Gdański (www.univ.gda.pl; 12 domów akademickich), Politechnika Gdańska (www.pg.gda.pl/osiedle/; 11 budynków), akademik AWF (ul. Czyżewskiego 33).
Dom Harcerza, ul. Za Murami 2/10, www.domharcerza.pl; niena harcerską kieszeń; w XVI-wiecznym Dworze Miejskim; pok. 2-os. 120-140 zł/doba.
Dom Nauczyciela, Wrzeszcz, ul. Uphagena 28, www.znpgdanskdn.maxmedia.pl; secesyjny budynek w spokojnym miejscu; możliwość korzystania z obiektów sportowych i parkingu (goście); restauracja z dobrą domową kuchnią (9.00-21.00).
Dom Pielgrzyma przy parafii Miłosierdzia Bożego, Gdańsk-Migowo, ul. Myśliwska 25, www.dompielgrzyma.peregrinus.com.pl; pokoje z łazienkami, kuchnia, stołówka i sala konferencyjna.
Dwór Oliwski, ul. Bytowska 4, www.dwor-oliwski.com.pl; ekskluzywny, pięciogwiazdkowy kompleks restauracyjno-hotelowy w 200-letnim stylowym obiekcie; restauracja francuska.
Hanza, ul. Tokarska 6, www.hanza-hotel.com.pl; tylna ściana hotelu wychodzi na Długie Pobrzeże, a z okien roztacza się wspaniały widok na Motławę; restauracja, sauna, solarium, siłownia, jacuzzi, dostęp do Internetu.
Kempingi: Stogi, ul. Wydmy 9, www.kemping-gdansk.pl; Orlinek, Sobieszewo, ul. Lazurowa 5, www.harctur.com.pl; Ośrodek Turystyczny Gdańsk-Stogi, ul. Wydmy 1; pole namiotowe Robinson, Gdańsk-Sobieszewo, ul. Falowa 10.
Podewils, ul. Szafarnia 2; luksusowy hotel butikowy, w odrestaurowanym XV-wiecznym pałacu w centrum Gdańska, pełen kwiatów, mebli i obrazów; bardzo drogo, najtańsza dwójka 387 zł/noc.
Schronisko młodzieżowe, al. Grunwaldzka 244, 583414108, 583413306, www.ssm.gda.pl; pokoje w secesyjnej kamienicy; V i VI większość miejsc rezerwują szkoły.
Schronisko PTSM, ul. Kartuska 245b; wygodne pokoje 1-4-os., kawiarnia, sala bilardowa, kuchnia samoobsługowa, sauna, siłownia i dyskoteka.
Szkolne Schronisko Młodzieżowe, ul. Wałowa 21, tel. 583012313; 20 pok. w dużym, poniemieckim gmachu z czerwonej cegły; gościnna atmosfera, ciepło i czysto; sale wieloosobowe.
Srebrny Młyn, ul. Słowackiego 78, tel. 583418337, www.srebrny.mlyn.pl; zajazd w centrum, 15 min do starówki, przy drodze prowadzącej na lotnisko i obwodnicę; przestronne pokoje 1-3-os. z TV, telefonami i łazienkami; restauracja, bar, parking, kort tenisowy; śniadanie wliczone w cenę noclegu.
Rozrywka
Baseny kryte: ul. Chałubińskiego 13, tel. 583207430, www.mosir.gda.pl; ul. Jelitkowska 20 (w hotelu Marina), tel. 585532079; ul. Kapliczna 30 (w hotelu Posejdon ), tel. 585113051; ul. Wajdeloty 12/13, tel. 583413727; al. Zwycięstwa 12, tel. 583472224; ul. Wiejska 1, tel. 585547136; ul. Czajkowskiego 1, tel. 583024966.
Centrum sportowe U-7 , pl. Dominikański 7, tel. 583055577, www.u7.pl; nd.-czw. 10.00-24.00, pt. i sb. 10.00-1.00; w podziemiach Gdańskiej Hali Targowej; kręgielnia, strzelnica, sauna, siłownia, solarium, fitness club.
Kina: Cinema City Krewetka, ul. Karmelicka 1, tel. 587693000; Kino 5D Extreme, ul. Obrońców Wybrzeża 1, tel. 587780000; Multikino, al. Zwycięstwa 14, tel. 583403099; Neptun, ul. Długa 57, tel. 583018256.
Korty tenisowe: AZS, ul. Uphagena 25, tel. 583471816; Witen, ul. Wiejska 1, tel. 585522312; ul. Świętokrzyska 51, tel. 583099229; ul. Subisława 37, tel. 601610228; ul. Sienna 48, tel. 603503260.
Lodowisko, ul. Bażyńskiego 1, Hala Olivia, tel. 585522091-96.
Państwowa Filharmonia Bałtycka, ul. Ołowianka 1, tel. 583052040, www.filharmonia.gda.pl.
Państwowa Opera Bałtycka, al. Zwycięstwa 15, tel. 587634912,www.operabaltycka.pl.
Rejsy statkiem: z Długiego Pobrzeża można popłynąć do Sopotu, na Hel, na Westerplatte albo zwiedzić porty w Gdańsku i Gdyni; Żegluga Gdańska, tel. 583014926, www.zegluga.pl.
Teatr Leśny, Wrzeszcz, ul. Jaśkowa Dolina, okolice Gaju Guttenberga.
Teatr Miniatura, Wrzeszcz, ul. Grunwaldzka 16, tel. 583411209, www.teatrminiatura.pl; teatr lalki i aktora.
Teatr Wybrzeże, Świętego Ducha 2, tel. 583017021, www.teatrwybrzeze.pl; teatr dramatyczny.
Wypożyczalnie kajaków i motorówek: ul. Żabi Kruk 15 (przy fortach), tel. 583057310 (IV-X 10.00-18.00, kajaki); ul. Sienna 37, tel. 583042266 (kajaki i motorówki).
Imprezy cykliczne
Baltic Sail, międzynarodowe regaty żeglarskie, VII.
Festiwal Dobrego Humoru, ogólnopolski przegląd polskich komediowych produkcji telewizyjnych, VI.
Festiwal Szekspirowski, pierwszy tydzień VIII.
Gdańskie Lato Muzyczne, cykl koncertów muzyki klasycznej, VII.
Jarmark Dominikański, najstarsze i największe święto Gdańska trwające dwa tygodnie, zarazem jedna z trzech największych imprez plenerowych w Europie; VII/VIII.
Międzynarodowy Festiwal Muzyki Organowej w katedrze oliwskiej, VI-VIII.
Międzynarodowy Festiwal Teatrów Plenerowych i Ulicznych Feta, poł. VII.
Źródło: "Bałtyk na weekend", wyd. Pascal
Ratuszowy carillon wygrywa o pełnych godzinach barokową melodię. W sezonie czynny jest na wieży punkt widokowy (pn. zamkn.) - można z niego podziwiać niewidoczne z ulicy kamieniarskie detale zdobiące attyki sąsiednich kamienic.
