Miasteczko Raczkowskich
W Raczkach wszystko wygląda jakoś inaczej, bardziej leniwie i sennie, ludzie mniej się spieszą, czas jakby się zatrzymał, ale w tym dobrym, zdrowym znaczeniu...
Po urokliwym brukowanym ryneczku przechadzają się koty, a turystów zachwycają piękne, ozdobne, "staromiejskie" tabliczki, informujące gdzie jest księgarnia, gdzie bar i apteka, a gdzie sklep z "tanią odzieżą". To miejscowość, gdzie najczęściej można spotkać osoby noszące nazwisko Raczkowski! No i jest to miejsce odwiedzane chętnie przez uczestników spływów kajakowych.
Troszkę historii
Raczki powstały w pierwszej połowie XVI wieku. Możnowładca litewski Stanisław Raczkiewicz otrzymał od Zygmunta I Starego część puszczy nad rzeką Dowspuda (dziś Rospuda), gdzie założył wieś o nazwie Dowspuda Raczkowska. Po raz pierwszy Raczki wspomniane zostały w dokumencie z 1558 r. Pod koniec XVII wieku otrzymały przywileje handlowe od Jana III Sobieskiego, a miejskie w 1703 r. od Augusta III. W 1748 r. tutejsze dobra kupił Józef Pac, pan na Różance i Mazurkach. Zapoczątkował rozwój osady, który kontynuowany był przez jego spadkobiercę Ludwika Michała Paca.
Doprowadził on do prawdziwego rozkwitu miasta. Osiadły w pobliskiej Dowspudzie, postanowił uczynić Raczki centrum handlowym, przemysłowym i usługowym swych posiadłości. Rozbudował miasto, ufundował kościół, założył zakłady przemysłowe, rozwinął handel zbożem. Sprawił, że dobra dowspudzkie były znane w całym kraju z wysokiego poziomu nowoczesnego rolnictwa. Pac sprowadził tutaj nawet szkockich farmerów, by rozpowszechniali wśród chłopów tradycje brytyjskiego rolnictwa. Jednak upadek powstania listopadowego i konfiskata dóbr hrabiego Paca przyczyniły się do stopniowego upadku miasta. W efekcie w 1870 roku Raczki utraciły prawa miejskie. Na krótko jeszcze przeżyły pewne ożywienie gospodarcze pod koniec XIX wieku dzięki handlowi z Prusami i przemytowi koni oraz trzody chlewnej przez pobliską granicę. Przemytem zajmowali się mieszkańcy jeszcze w okresie międzywojennym. Podczas II wojny światowej Raczki zostały znacznie zniszczone i utraciły całkiem swój dawny charakter.
Co warto zobaczyć?
Układ urbanistyczny z XVI w. według koncepcji Henryka Marconiego, z brukowanym rynkiem;
Kościół parafialny Przenajświętszej Trójcy z lat 1767-1811, przebudowany w 1823 r. w stylu klasycystycznym, wewnątrz znajdują się stele grobowe rodziny Paców (prawdopodobnie z warsztatu rzeźbiarza Canovy);
Budynek dawnej manufaktury Paca;
Murowane i drewniane zabytkowe domy z przełomu XIX/XX w.;
Budynek poczty i jednocześnie remizy strażackiej nie jest szczególnie stary, ale wygląda jak uroczy mały dworek.
Info turystyczne:
Dojazd: tylko autobusem. Do Suwałk: o godz. 7, 10.20, 13, 13.20, 14.40, 15.30, 18 i dalej do Raczek autobusy są praktycznie co godzinę, a nawet częściej. Krótsza trasa to najpierw podróż do Augustowa, np. o godz. 6.30, 7.50, 8.50, 12.20 czy 17 i dalej do Raczek o godz. 6.30, 8, 9.30, 9.50, 11.30, 14.05, 15.30, 18.30.
Nocleg: raczej tylko w namiotach (np. okolice Małych Raczek Młyna), choć o nocleg w prywatnej kwaterze spytać nie zawadzi.
Wyżywienie: na rynku jest snack-bar, niestety, oferuje gorące dania tylko z mrożonek, oprócz tego jest kilka sklepów spożywczych.
W Raczkach urodził się Mieczysław Geniusz (1853-1920), zwany "mędrcem z Port Saidu". Był jednym z budowniczych Kanału Sueskiego, działaczem na rzecz ofiar I wojny światowej w Polsce, przyjaźnił się też z wybitnym poetą Cyprianem Kamilem Norwidem. Był teozofem i mistykiem, lubiącym kontakt z ludźmi, korespondował na ten temat aż z ok. 700 osobami. Większość życia spędził we Francji i Egipcie, zmarł w Warszawie. Jego grób można znaleźć na Powązkach.
Jutro - Dowspuda
