Na papieskich szlakach

W polskich górach mamy do przejścia tysiąc kilometrów. Wystarczy na kilka urlopów

Sześć lat temu ukazała się książka "Zapis drogi". Na prośbę Jana Pawła II różne osoby spisały wspomnienia z wycieczek z nim i trasy, po których razem wędrowali, informacje pochodzą też m.in. od górali.

W 2003 r. Urszula Własiuk z Krakowa, autorka książki o turystycznych pasjach ks. Karola Wojtyły "Ja tam u was byłem - pilnujcie mi tych szlaków", zainicjowała powstanie Społecznego Komitetu Organizacyjnego Szlaków Papieskich. Dołączyli do niej ks. Jan Zając z ośrodka MOREKO na Śnieżnicy, Andrzej A. Zelek z Urzędu Miasta w Rabce Zdroju, Monika Gacek przewodnik górski PTTK w Nowym Targu i inni. Namówili do współpracy wójtów wielu gmin i w ciągu dwóch miesięcy oznakowano Gorce i Beskid Wyspowy. Organizacja przekształciła się w fundację Szlaki Papieskie. Wspólnie oznakowali już Podhale i Ziemię Kłodzką. Aby przejść wszystkie, trzeba zrobić ok. 1000 km. A to jeszcze nie koniec planów.

Trasy są oznaczone żółtymi trójkątami z krzyżem namalowanymi na drzewach i błękitnymi tablicami ze schematycznymi mapkami. Fundacja wydała informatory, widokówki i mapy, część znajdziemy na stronie: http://www.szlakipapieskie.pl

DOLINA MNIKOWSKA

Szlak rozpoczyna się w krakowskiej parafii Najświętszego Salwatora i prowadzi przez Kopiec Kościuszki, Sikornik, Kopiec Piłsudskiego, Bielany Erem, Kryspinów, Cholerzyn, Mników, Czułów, Baczyn, Kopce, Tenczynek, Krzeszowice, Czerną, Paczółtowice, Będkowice, Radwanowice, Bolechowice, Rudawę, Zabierzów, Aleksandrowice, Morawicę, Balice.

Dolina Mnikowska jest jednym z najbardziej malowniczych miejsc w Jurze Krakowsko-Częstochowskiej. Jej najpiękniejszy fragment to skalny wąwóz z potokiem Sanka i sterczącymi po jego stronach wapiennymi skałami. Walery Eliasz Radzikowski namalował tu w 1863 r. wielki wizerunek Matki Bożej Polonii. W 1952 r. student Politechniki Krakowskiej Jacek Fedorowicz zabrał ks. Karola Wojtyłę do Dolinki Mnikowskiej na spacer. Stanęli przed obrazem, o którego istnieniu nawet nie wiedzieli. Po chwili nadeszli mieszkańcy z księdzem, który odprawił nieszpory. Wizerunek Matki Bożej został zniszczony podczas nieumiejętnej próby odnowienia go w latach 60., ale od 2004 r. odprawiana jest tu msza św., która inauguruje sezon turystyczny na papieskich szlakach.

Nabożeństwo zawsze w ostatnią niedzielę kwietnia o godz. 15

BESKID WYSPOWY

Szlak składa się z dwóch części:

Rabczańsko-Mszański (tzw. Zagórzański)

Początek w Parku Zdrojowym w centrum Rabki Zdrój przy głazie-pomniku Jana Pawła II Turysty. Trasa, którą ks. Wojtyła przeszedł z przyjaciółmi w czerwcu 1953 r. prowadzi przez Zaryte, Luboń Wielki, Przełęcz Glisne, Szczebel (w tym miejscu łączy się ze Szlakiem Papieskim z Lubnia), Kasinę Wielką, MOREKO na Śnieżnicy, Przełęcz Gruszowiec, Ćwiliń.

Wycieczkę możemy polecić także dzieciom i osobom starszym, bo tylko pojedyncze szczyty sięgają powyżej tysiąca metrów, a klimat jest łagodny.

Schroniska: Rabka Zdrój, Mszana Dolna, Lubień, Jurków, Lubomierz

Limanowski

Rozpoczyna się na Przełęczy Marszałka Edwarda Rydza-Śmigłego (705 m n.p.m.) i prowadzi przez Mogielnicę, Przełęcz Słopnicką, Cichoń, Ostrą, Jeżową Wodę, Skiełek, Łukowicę, Jabłoniec do Limanowej. Do Przełęczy Marszałka można dojść np. z miasteczka Tymbark - skąd w 1954 r. ks. Karol Wojtyła wybrał się na narty - lub ze wsi Dobra, gdzie w 1971 r., już jako kardynał, odwiedził odpoczywających przyjaciół.

Szlak otwarto latem 2003 r., opracował go Kazimierz Sowa, przewodnik beskidzki z Limanowej.

Schroniska: Gruszowiec, Jurków, Słopnice, Dobra

GORCE

Na trasę w Gorcach można wyjść w miejscowościach Ludźmierz, Nowy Targ i Kowaniec. Prowadzi przez Bukowinę Miejską na Polanę Rusnakową i Halę Turbacz, gdzie w 1953 r. przyszły papież nocował z przyjaciółmi. Nie było tam wtedy schroniska, więc spali w pasterskim szałasie. Rano ksiądz odprawił mszę (udało się odnaleźć osoby, które w niej uczestniczyły). Dwa lata temu na hali stanął Szałasowy Ołtarz i głaz-pomnik z tablicą pamiątkową. W trzecią niedzielę września o godz. 12 odprawia się msze św. na zakończenie sezonu.

Z Turbacza można zejść żółtym szlakiem do niebieskiego doliną Kamienicy na przełęcz Przysłop, tam łączy się on ze szlakiem zagórzańsko-limanowskim, lub z tej przełęczy przez Gorc, Ochotnicę Dolną, Lubań do Krościenka nad Dunajcem. Z Turbacza proponujemy też przejście przez Przełęcz Knurowską i na Lubań, a dalej do Krościenka.

Schroniska: Nowy Targ, Ochotnica Dolna, Krościenko, Turbacz

BESKID SĄDECKI

Szlak prowadzi przez Pasmo Radziejowej, teren Popradzkiego Parku Krajobrazowego. Sporo tu zabytków i pozostałości po kulturze łemkowskiej.

Wychodzimy z Krościenka przez Dzwonkówkę, Skałkę na Prehybę do Starego Sącza. Szlak ten nazwano "Powtórką z geografii" - powstał dla upamiętnienia spotkania Ojca Świętego z góralami w Starym Sączu 16 czerwca 1999 r. po mszy św. kanonizacyjnej królowej Jadwigi.

Schroniska: Muszyna, Szczawnica, Piwniczna, Krościenko, Rytro

NAD RABĄ WYŻNĄ

Podhale i okolice są bogate w ścieżki, po których wędrował Papież. Można wyjść np. z Raby Wyżnej (rodzinna miejscowość arcybiskupa Stanisława Dziwisza) przez Żeleźnicę na Przełęcz Bory i stąd na Orawę i Babią Górę. Z Raby Wyżnej prowadzą też łatwe szlaki na Rabską Górę, Sieniawę do Ludźmierza.

Schroniska: Raba Wyżna, Rokiciny Podhalańskie, Sieniawa

TATRY

"Całe Tatry są Świętoojcowe" - powiedział pewien góral z Gubałówki. W Zakopanem koniecznie trzeba zobaczyć Sanktuarium MB Fatimskiej na Krzeptówkach (wotum za ocalenie życia Ojca Świętego z zamachu 13 maja 1981 r.), Kalatówki, Wiktorówki, Bachledówkę i powędrować Szlakiem Papieskim prowadzącym z Polany Chochołowskiej w dolinę Jarząbczą. Wytyczyli go górale w 1983 r. na pamiątkę wędrówki Ojca Świętego w czasie pielgrzymki do ojczyzny w 1983 r. i jego spotkania z Tatrami.

ZIEMIA KŁODZKA

Szlak wiodący przez jej najpiękniejsze zakątki otwarto w kwietniu 2005 r. Trasę tę przemierzył ks. Wojtyła z przyjaciółmi w lipcu 1953 r.: od Kudowy przez Góry Stołowe do Wambierzyc, przez Duszniki Zdrój, Międzylesie na Śnieżnik, Górę Igliczną do Długopola.

SZLAK W ŻYWCU

Ma 5 km, mogą nim wędrować także osoby o słabszej kondycji. Powstała dzięki pomocy euroregionu Beskidy trasa zaczyna się przy rynku, gdzie stoi dzwonnica z marmurową tablicą upamiętniającą wizytę Ojca Świętego w Żywcu 22 maja 1995 r. Potem można zajrzeć do XV-wiecznej katedry Narodzenia Najświętszej Maryi Panny z gotyckimi rzeźbami i drewnianym ołtarzem. Przy kościele od strony ul. Zamkowej odsłonięto w 1980 r. 4-metrową rzeźbę Chrystusa autorstwa krakowskiego artysty Czesława Dźwigaja. Idąc dalej tą ulicą, zobaczymy oficyny zamkowe, w których mieści się siedziba Towarzystwa Miłośników Ziemi Żywieckiej. Potem wędrujemy przez ogromny, piękny park i oglądamy ciekawy Stary Zamek oraz pałac Habsburgów. Czeka nas jeszcze wspinaczka na tzw. Średni Grojec (475 m n.p.m.) - na szczycie stoi potężny, metalowy krzyż. Wracając szlakiem do centrum Żywca, możemy obejrzeć wyrobiska po skałach wapiennych i nieczynny od kilkudziesięciu lat piec wapienniczy.

http://www.diecezja.bielsko.pl/konkatedra

http://www.zywiec.pl

U STÓP BABIEJ GÓRY

Szlak upamiętnia ostatnią górską wędrówkę kardynała Wojtyły przed wyborem na papieża w 1978 r. Trzeba pięciu godzin, by przejść 18-kilometrową trasę zaczynającą się w Skawicy Górnej przy rzeźbionej tablicy pamiątkowej. Warto się natrudzić, bo czeka nas kilka punktów widokowych, skąd można podziwiać panoramę Beskidów. Przy drodze na Suchą Górę (625 m n.p.m.) zobaczymy Dolinę Skawicy i Pasmo Jałowieckie. Stamtąd wędrujemy na Kucałową Przełęcz (1170 m). Jeśli zboczymy z trasy po 20 min dojdziemy czerwonym szlakiem na Orkąglicę, gdzie znajduje się kapliczka i droga krzyżowa. Przerwę na odpoczynek można zrobić w schronisku PTTK na Hali Krupowej (1152 m), skąd przy dobrej pogodzie oprócz beskidzkich szczytów zobaczymy Orawę, Podhale i Tatry. Kolejnym punktem po drodze jest Złota Grapa (1242 m n.p.m.) oraz rezerwat im. prof. Zenona Klemensiewicza chroniący wysokogórski bór świerkowy. Potem wdrapujemy się na Policę (1369 m), najwyższe miejsce na szlaku. Mijamy kolejno: słynącą z pięknych widoków Halę Śmietanową (1298 m n.p.m.), Główniak (1093 m), na którym zachowały się fragmenty okopów z II wojny światowej oraz Brożki (1236 m), gdzie stoi tzw. Chatka nad Mogiłą - drewniany schron turystyczny. Koniec naszej wędrówki oznakowany rzeźbioną tablicą to Przełęcz Lipnicka zwana Krowiarkami (1012 m n.p.m.). Na polanie stoi postument poświęcony Karolowi Wojtyle, który jako młody chłopak pracował w Zubrzycy Górnej przy budowie tzw. Drogi Karpackiej. Można też zobaczyć symboliczną płytę poświęconą pamięci prof. Klemensiewicza, znanego językoznawcy (zginął w katastrofie samolotu pasażerskiego w 1969 r. na stoku Policy). Z przełęczy można również wyruszyć na szlaki Babiogórskiego Parku Narodowego, a kto ma jeszcze siłę, niech wybierze się do schroniska PTTK na Markowych Szczawinach czy na Babią Górę, najwyższy szczyt Beskidów (1725 m).

http://www.krupowa.gory.pl

http://www.bpn.babia-gora.pl

GROŃ JANA PAWŁA II

Znajduje się na trasie Małopolskiego Szlaku Papieskiego. Przez lata ten szczyt (890 m n.p.m.) w Beskidzkie Andrychowskim nazywany był Jaworzyną bądź Magurą. W ubiegłym roku rozporządzeniem MSWiA nazwę zmieniono na Groń Jana Pawła II (pierwszy na świecie szczyt noszący jego imię). Mieszkając w Wadowicach, Karol Wojtyła wielokrotnie się nań wdrapywał, a zimą jeździł na nartach. Ostatni raz wszedł tu (już jako kardynał) w 1970 r. po mszy odprawionej w Kalwarii Zebrzydowskiej z okazji 25-lecia kapłaństwa. Na szczycie Gronia Jana Pawła II stoi metalowy krzyż poświęcony ludziom gór, pomnik Papieża oraz kaplica z ołtarzem, na którym czytamy: "Jest nas troje: Bóg, góry i ja" i fotel, na którym Ojciec Święty siedział podczas wizyty w 1995 r.

Na szczyt prowadzi 9 tras. Można wybrać się np. niebieskim szlakiem z Wadowic (ok. 4 godz.). Czerwony z Gronia poprowadzi nas na pobliski Leskowiec z otwartym przed wojną schroniskiem PTTK. Po drodze spotkamy pojedyncze okazy limb, daglezji i sztucznie nasadzonej kosodrzewiny. Warto przyjrzeć się karłowatym bukom - niektóre mają ok. 200 lat. Przy dobrej widoczności (przez lornetkę) ze szczytu można zobaczyć największe śląskie miasta: Katowice, Tychy, Mysłowice i Dąbrowę Górniczą.

http://www.leskowiec.pttk.pl

Część tekstu opracowano na podstawie informacji z fundacji Szlaki Papieskie w Krakowie, tel. [phone]