Na dzisiejszych Orkadach, wyspach położonych na północ od wybrzeży Szkocji, około 3 tys. lat p.n.e. znajdował się ważny ośrodek miejskiego życia. W 1999 roku został wpisany na listę UNESCO. Na wyspie można podziwiać obiekty kultu – świątynie i miejsca pochówku. Starożytne budynki na stanowisku Ness of Brodgar odkryte zostały w 2002 roku. Archeolodzy nadal prowadzą w tym rejonie prace badawcze, szukając śladów bytności na tym terenie neolitycznego ludu żyjącego trzy tysiące lat przed narodzeniem Chrystusa.
Odcisk na odłamku glinianego naczynia dostrzegł Roy Towers. 100-procentową pewność badacze zyskali, tworząc obraz metodą RTI. To technika nakładania na siebie fotografii przedmiotu oświetlonego pod różnymi kątami, dzięki czemu można wydobyć detale i stworzyć szczegółowy obraz.
Chociaż uczeni odkryli w tym miejscu dużą kolekcję starożytnej ceramiki, to po raz pierwszy zarejestrowano historyczny odcisk palca. "Pracując w tak prestiżowym miejscu jak Ness of Brodgar, z jego pięknymi budynkami i oszałamiającą gamą artefaktów, łatwo można zapomnieć o ludziach tworzących ten niezwykły kompleks" - mówił "The Smithsonian Magazine" Nick Card, dyrektor wykopalisk. "To odkrycie pozwala skupić się na ludziach, którzy kiedyś tu mieszkali" - podkreślił.
Ludzie z Orkadów prawdopodobnie zaczęli tworzyć ceramikę około 3200 p.n.e. Praktykę tę kontynuowano przez następne 700 lat. Towers uważa, że garncarstwo odzwierciedla "talent, wyrafinowanie i tajemniczość osób, które je tworzyły". "Ceramika, nawet najskromniejsza, najbardziej krucha jest kluczem do zrozumienia sposobu myślenia i uzyskania dostępu, choćby ograniczonego, do ich umysłów i myśli" - podkreślił naukowiec.
Ness of Brodgar pełnił ważną funkcję w rozwoju kulturalnym. Osada powstała około 4000 lat p.n.e., kiedy rolnicy z północno-zachodniej i północnej Francji przybyli do Szkocji i zamieszkali w regionie. Mieszkańcy rozwinęli dobrze prosperującą hodowlę bydła, a między 3300 a 2800 rokiem p.n.e. budowali duże domy. Rozwijali także ceramikę.
Badacze zauważają, że starożytne odciski palców nie są rzadkością na stanowiskach archeologicznych. Naukowcy mają nadzieję, że ślady pozwolą określić wiek i płeć rzemieślnika. Podkreślają, że znalezisko wytrąca ich z dotychczasowej rutyny i pozwala spojrzeć głębiej.
"Odciski palców nie posuną naszej pracy do przodu, ale dają nam wysoce osobistą, wzruszającą łączność z ludem Orkadów, który żył tu pięć tysięcy lat temu" – powiedział Nick Card.
Źródło: The Smithsonian Magazine