Na dzisiejszych Orkadach, wyspach położonych na północ od wybrzeży Szkocji, około 3 tys. lat p.n.e. znajdował się ważny ośrodek miejskiego życia. W 1999 roku został wpisany na listę UNESCO. Na wyspie można podziwiać obiekty kultu – świątynie i miejsca pochówku. Starożytne budynki na stanowisku Ness of Brodgar odkryte zostały w 2002 roku. Archeolodzy nadal prowadzą w tym rejonie prace badawcze, szukając śladów bytności na tym terenie neolitycznego ludu żyjącego trzy tysiące lat przed narodzeniem Chrystusa.
Odcisk na odłamku glinianego naczynia dostrzegł Roy Towers. 100-procentową pewność badacze zyskali, tworząc obraz metodą RTI. To technika nakładania na siebie fotografii przedmiotu oświetlonego pod różnymi kątami, dzięki czemu można wydobyć detale i stworzyć szczegółowy obraz.
Chociaż uczeni odkryli w tym miejscu dużą kolekcję starożytnej ceramiki, to po raz pierwszy zarejestrowano historyczny odcisk palca. "Pracując w tak prestiżowym miejscu jak Ness of Brodgar, z jego pięknymi budynkami i oszałamiającą gamą artefaktów, łatwo można zapomnieć o ludziach tworzących ten niezwykły kompleks" - mówił "The Smithsonian Magazine" Nick Card, dyrektor wykopalisk. "To odkrycie pozwala skupić się na ludziach, którzy kiedyś tu mieszkali" - podkreślił.
Talent, wyrafinowanie i tajemniczość
Ludzie z Orkadów prawdopodobnie zaczęli tworzyć ceramikę około 3200 p.n.e. Praktykę tę kontynuowano przez następne 700 lat. Towers uważa, że garncarstwo odzwierciedla "talent, wyrafinowanie i tajemniczość osób, które je tworzyły". "Ceramika, nawet najskromniejsza, najbardziej krucha jest kluczem do zrozumienia sposobu myślenia i uzyskania dostępu, choćby ograniczonego, do ich umysłów i myśli" - podkreślił naukowiec.
Ness of Brodgar pełnił ważną funkcję w rozwoju kulturalnym. Osada powstała około 4000 lat p.n.e., kiedy rolnicy z północno-zachodniej i północnej Francji przybyli do Szkocji i zamieszkali w regionie. Mieszkańcy rozwinęli dobrze prosperującą hodowlę bydła, a między 3300 a 2800 rokiem p.n.e. budowali duże domy. Rozwijali także ceramikę.
Osobista więź
Badacze zauważają, że starożytne odciski palców nie są rzadkością na stanowiskach archeologicznych. Naukowcy mają nadzieję, że ślady pozwolą określić wiek i płeć rzemieślnika. Podkreślają, że znalezisko wytrąca ich z dotychczasowej rutyny i pozwala spojrzeć głębiej.
"Odciski palców nie posuną naszej pracy do przodu, ale dają nam wysoce osobistą, wzruszającą łączność z ludem Orkadów, który żył tu pięć tysięcy lat temu" – powiedział Nick Card.
Źródło: The Smithsonian Magazine
