Czy wiesz, że...
W Krakowie w 1784 r. wzbił się w powietrze pierwszy polski balon? To tu powstała najstarsza świecka szkoła średnia w Polsce (Liceum im. Bartłomieja Nowodworskiego utworzono w 1588 r.), a w 1475 r. ukazała się pierwsza polska książka drukowana.
Niektórzy uważają, że Kraków kończy się mniej więcej na linii Plant, ale pod żadnym pozorem nie wolno im wierzyć. I warto przekonać się o tym osobiście! Dzielnice oddalone od centrum mają sporo do zaoferowania turystom, którzy często ze zdziwieniem odkrywają nieznany im Kraków.
Warto udać się na wycieczkę poza krakowską starówkę aby...
Poczuć niezwykłą atmosferę tynieckiego opactwa, pojechać do klasztoru Kamedułów i do Mogiły, wejść przynajmniej na jeden kopiec, dotknąć skrzydeł samolotu w Alei Migów, stanąć przed nowohuckim kombinatem i na placu Centralnym, zobaczyć niezwykły kościół Arka Pana.
Zespół klasztorny Benedyktynów w Tyńcu
W latach 70. XX w., wybudowano w drugiej połowie XI w. Stanęła wówczas trzynawowa bazylika romańska, z której do dzisiaj przetrwała jedynie południowa ściana z portalem o cechach romańskich. Również z tamtego okresu pochodzą fundamenty refektarza i niektóre zdobienia architektoniczne. Wiek XV w Tyńcu zaznaczył się rozbudową kościoła i klasztoru w myśl estetycznych założeń gotyku. Od strony zachodniej pojawił się chór, kościół zyskał trzy nawy. Świątynia, którą można oglądać dzisiaj, zachowała swój dawny gotycki plan wraz z paroma gotyckimi detalami, ale uległa wpływom barokowym. Obecny wystrój jest dziełem budowniczych z XVII w. W latach 60. XX w. w grobie opata z Tyńca znaleziono złoty kielich podróżny, przykład średniowiecznej sztuki złotniczej, tym bardziej cenny, że do tej pory na świecie znany był jeden jedyny przykład takiego średniowiecznego naczynia liturgicznego. Kielich Złotego Opata można obejrzeć na Wawelu.
Stojący na zwierzynieckim wzgórzu bł. Bronisławy (333 m n.p.m.) kopiec Kościuszki ma 34 m wysokości. Usypano go w latach 1820-1823. Złożono w nim ziemię z pól bitewnych pod Racławicami, Maciejowicami oraz Dubienką, a także z miejsc w Ameryce, w których walczył Tadeusz Kościuszko. W połowie XIX w. Austriacy otoczyli go fortyfikacjami.
Początki klasztoru w Łagiewnikach sięgają XIX w. Prowadzony przez siostry Dom Miłosierdzia słynął z działalności edukacyjnej i wychowawczej. Świat usłyszał o nich jednak z zupełnie innego powodu - rozsławiła go mistyczka św. s. Faustyna (1905-1938). Pochodziła z biednej rodziny, a na życie zarabiała jako służąca w Aleksandrowie i Łodzi. Do klasztoru Zgromadzenia Sióstr Matki Bożej Miłosierdzia wstąpiła, gdy miała 20 lat. Zapiski w prowadzonym przez nią dzienniczku pozwalają poznać głębię mistycznych przeżyć zakonnicy. Schorowana i wycieńczona, zmarła w Łagiewnikach w wieku 33 lat. W 1968 r. w Rzymie rozpoczął się proces beatyfikacyjny, zakończony w 1993 r. zaliczeniem siostry Faustyny do grona błogosławionych. Siedem lat później Jan Paweł II kanonizował polską mistyczkę.
W 1996 r. kardynał Franciszek Macharski powołał Fundację Sanktuarium Bożego Miłosierdzia, a rok później rozpoczęło się gromadzenie funduszy na budowę nowego obiektu. W 1999 r. rozpoczęto wznoszenie bazyliki zaprojektowanej przez Witolda Cęckiewicza. W sierpniu 2002 r. świątynię konsekrował papież Jan Paweł II. Sanktuarium Bożego Miłosierdzia w Łagiewnikach przyciąga wielu turystów i pielgrzymów. Relikwie św. Faustyny i oryginał słynącego łaskami obrazu Jezusa Miłosiernego znajdują się w klasztorze, w niewielkiej kaplicy św. Józefa.
kod..Opactwo Benedyktynów w Tyńcu, ul. Benedyktyńska 37, www.tyniec.benedyktyni.pl. Tyniec leży 12 km od centrum Krakowa. Można dotrzeć tu autobusem miejskim #112 z ronda Grunwaldzkiego, ale całkiem przyjemnie jedzie się też rowerem, a jeśli ktoś lubi forsowne spacery, może urządzić sobie pieszą wycieczkę. Okolica jest bardzo atrakcyjna - w dniach wolnych od pracy do Tyńca przybywają rzesze ludzi spragnionych pięknych widoków. Planując wypad w te strony, warto pamiętać, że tylko w dni powszednie można liczyć na spokój.
Info: Kopiec Kościuszki, dojazd: autobusem nr 100 z przystanku na Salwatorze. Wejście na kopiec od 9.00 do zmroku; Sanktuarium Bożego Miłosierdzia - www.milosierdzie.pl, dojazd tramwajami linii 8, 19, 22, 23 i 40.
Las Wolski
Miejski Las Wolski to największa zielona enklawa w Krakowie (ma 422 ha), oddalona zaledwie 8 km na zachód od centrum. Jego malowniczy krajobraz sprawia, że jest jednym z ulubionych miejsc wypoczynku mieszkańców, na których czekają tu spacerowe ścieżki o łącznej długości 35 km oraz szlaki rowerowe, konne i narciarskie. W lesie, wchodzącym w skład Bielańsko-Tynieckiego Parku Krajobrazowego, znajduje się także klasztor Kamedułów i ogród zoologiczny.
Białe ściany XVII-wiecznego klasztoru kamedulskiego odcinają się od zieleni lasu na wzgórzu zwanym Srebrną Górą (326 m n.p.m.). Budowa klasztoru nie była sprawą prostą. Przy stawianiu na skale murów trzeba było nadsypać ziemne tarasy (prace trwały prawie 40 lat).
Nad klasztorem i lasem górują trzy wieże. Kościół Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny zaskakuje zwiedzającego harmonijnym połączeniem bogactwa i prostoty. Do furty klasztoru prowadzi aleja, ogrodzona z obu stron surowymi murami. Minąwszy dziedziniec, przed oczami staje bogato zdobiona fasada świątyni. Frontowa elewacja kościoła pokryta jest białym wapieniem. Na szczycie środkowej części stoi figura Matki Bożej. Po jej obydwu stronach skośnie zstępuje balustrada. W niszach fasady ustawione zostały posągi świętych Romualda i Benedykta, a w części wyższej Mikołaja, Jana Kantego, Bonifacego i Jana Nepomucena.
Nawa z rozmieszczonymi po bokach kaplicami jest dość jasna. W ołtarzu głównym umieszczono obraz pochodzący z 1814 r. Znacznie ciekawsze i dla kontrastu znowu bardziej bogate są kaplice boczne. Zwiedzając kościół, trzeba zajrzeć do kaplic św. Benedykta (czwarta po lewej stronie) i św. Romualda przy prezbiterium. Godne uwagi są obrazy pędzla nadwornego malarza Wazów. Kaplice w dwóch wieżach frontowych ufundowali Czartoryscy (św. Krzyża) i Lubomirscy (św. Sebastiana). Stiuki są XVII-wieczne, a marmurowe ołtarze - XVIII-wieczne.
Krakowski ogród zoologiczny powstał w 1929 r. Zajmuje powierzchnię ok. 15 ha, a zamieszkuje go około 2000 zwierząt reprezentujących prawie 300 gatunków. Dla najmłodszych przygotowano minizoo. Dzieci mogą tu m.in. głaskać i karmić kucyki, osiołki i lamy.
Kopiec Piłsudskiego ma 38 m wysokości. Do jego budowy użyto m.in. ziemi z pól bitewnych I wojny światowej, dlatego też bywa nazywany mogiłą mogił.
Info: Dojazd do Lasu Wolskiego : do północnej części można dotrzeć autobusami nr 102, 152 i 192, do południowej nr 109, 209, 229, 239, 249, 259, 269. Klasztor Kamedułów na Bielanach: al. Konarowa 1 - www.kameduli.info; dojazd z centrum ulicami: Zwierzyniecką, Kościuszki i Księcia Józefa. Zaparkować można na poboczu szosy prowadzącej do klasztoru (bezpł.). Kobiety mogą wchodzić do kościoła jedynie w określone dni roku: Boże Narodzenie, Wielkanoc, I i II dzień Zielonych Świątek, w wybrane święta maryjne (Oczyszczenia NMP - 2 II, Zwiastowania - 25 III, Wniebowzięcia NMP - 15 VIII, Narodzenia NMP - 8 IX i Niepokalanego Poczęcia - 8 XII) oraz w dni liturgicznego wspomnienia założyciela zakonu - św. Romualda (7 II, 19 VI i w pierwszą nd. po 19 VI). ZOO: al. Kasy Oszczędności Miasta Krakowa 14, tel. 124253551, www.zoo-krakow.pl; codz. zimą 9.00-15.00, wiosną i jesienią 9.00-16.00, latem 9.00-18.00; wstęp 18 zł, ulgowy 10 zł; dojazd autobusem #134 z przystanku obok hotelu "Cracovia". Kopiec Piłsudskiego : najlepiej podjechać samochodem lub autobusem nr134 spod hotelu "Cracovia", jak do zoo.
Gdzie na zakupy?
Pobyt w sanktuarium w Łagiewnikach miłośnicy zakupów mogą uzupełnić o wizytę w pobliskiej świątyni konsumpcji - Parku Handlowym Zakopianka przy ul. Zakopiańskiej 62. Na zakupy trzeba zarezerwować sporo czasu, centrum handlowe zajmuje bowiem 17 ha. Jest tu 80 sklepów. Po zakupach warto wybrać się do kina. PH Zakopianka powstał na terenie zajmowanym przez Zakłady Sodowe Solvay, w których w czasie II wojny światowej pracował Karol Wojtyła. Gdyby ktoś miał mało, po drugiej stronie ulicy znajduje się galeria Handlowa Solvay Park (www.park handlowy-zakopianka.pl, www.solvaypark.pl).
Źródło: "Kraków i Małopolska na weekend", wyd. Pascal
