Magiczna siła palmy
Żeby zapewnić dobrobyt, kropiono nią (jak kropidłem) cały dom święconą wodą przyniesioną z kościoła. Potem klepano nią domowników - na zdrowie, urodę i szczęście. Smagano boki zwierząt, żeby nie imały się ich choroby. Wreszcie zatknięta za święty obrazek palma przez cały rok ochraniała dom. W czasie burzy wystawiano ją za okno, żeby strzegła od gromów. W chorobie na ból gardła pomagały kotki z jej bazi, a gdy krowa się ocieliła, z ziół palmy robiono dla niej napar. Palmy nie wolno było wyrzucać - co najwyżej spalić i użyć popiołu w środę popielcową albo wynieść na cmentarz i przystroić nią grób.
Oto kilka miejsc, gdzie można zobaczyć piękne palmy:
Gilowice (Żywiecczyzna)
Panie i panienki noszą tu palmy "drzewkowe", tzw. baby, a panowie - kawalerskie. Te męskie są długie aż pod dach kościoła: na drążku uwity bukszpan, jałowiec, choiny i bibułkowe kwiaty. Baby to naręcza gałęzi i ziół (barwinek, kopytnik) plus jabłka, które potem przydają się w gospodarstwie. O godz. 11 procesja i msza. Potem palmy ustawiane są w szpalerze i wybiera się najpiękniejszą.
Regionalny Ośrodek Kultury Bielsko-Biała: (0-33) 812 69 08
Lipnica Murowana (Podkarpacie)
Dawniej było jasne - im dłuższa palma, tym zamożniejszy gospodarz. Konkurs odbywa się do dziś. Palmy powstają z długich gałęzi wierzbowych przewiązanych co kilkanaście centymetrów szpagatem, z baziami i wstążeczkami. Na czubku zatknięty cis, jałowiec, bukszpan i trawy. W ten sposób można uwić palmę nawet 30-metrową! O godz. 8 na rynku przyjmowanie i mierzenie palm do konkursu, o 11 procesja do kościoła i suma, przez cały dzień kiermasz (wyroby z wosku, wikliny i tradycyjne przysmaki).
Gminny Dom Kultury, tel. (0-14) 685 21 08
Łyse, Lipniki (Mazowsze)
Tradycyjne palmy kurpiowskie bywają wyższe od kościoła. Potężne drągi gęsto pokrywają kolorowe kwiaty z bibuły, wstęgi i zieleń, na końcach często są rozgałęzione. Od paru lat konkursy odbywają się tylko w Łysem. O 8.30 przyjmowanie palm do konkursu, o 11 msza z procesją, a przez cały dzień kiermasz (pisanki, bursztyny, wycinanki, bukiety i palmy, smakołyki domowego wyrobu).
Do Lipnik warto przyjechać na mszę (o 9 i 11.30). Barokowy kościółek jest barwnie przystrojony, pełno kobiet w kwiecistych chustach i palm (wysokie, bogato zdobione).
http://www.ostroleka.info.pl/turystyka
Sierpc (Mazowsze)
Najpiękniejsze palmy wybierają tu sami turyści. Ich wielkość i kształt zależą od inwencji twórcy. Należy tylko zaznaczyć, z jakich okolic Mazowsza pochodzi wzór. Msza z procesją i święceniem palm o 14. Od 9 do 17 kiermasz świąteczny i występy ludowych kapel. Zostanie też otwarta wystawa "Wielkanoc nas Mazowszu" - w chałupach skansenu zobaczymy pokazy wyrobu palm, barwienia jaj, pieczenia baranka z ciasta, przygotowania posiłków świątecznych... Wystawa potrwa do połowy maja.
Muzeum Wsi Mazowieckiej w Sierpcu, skansen, tel. (0-24) 275 28 83
Tokarnia (Podkarpacie)
Jedyne miejsce, w którym przetrwał ludowy zwyczaj procesji z Jezuskiem na osiołku. Ministranci prowadzą go wokół pięknego XVI-wiecznego, drewnianego kościółka, w pochodzie uczestniczy z palmami cała wieś. Palmy są tu długie, zielone i wyjątkowo strojne. W wierzbinę, iglaki i bukszpan wplata się sztuczne kwiaty i kolorowe wstęgi, nie tylko z bibuły, ale i z tkaniny.
Gminny Ośrodek Kultury i Sportu, tel. (0-12) 274 70 05
Zielonka, Bibice pod Krakowem
Kiedyś były to pochody Żaków, którzy zbierali pieniądze na naukę. Teraz po wsiach chodzą 12-14-letni chłopcy: twarze umazane sadzą, kubraki przewiązane powrósłami, a na głowach długie, spiczaste czapy obwieszone frędzlami z kolorowej bibuły. To Pucheroki (od łac. puer - chłopiec) wygłaszają rymowanki i śpiewają piosenki, w zamian do koszyka dostają jajka, kiełbasę i ciasta.
Muzeum Etnograficzne w Krakowie, tel. (0-12) 430 55 63
