Zamek Będzin - jaką historię skrywają mury zamku?
Zamek w Będzinie jest ważnym punktem na mapie Szlaku Orlich Gniazd. Zamek Będzin powstał w miejscu dawnego grodu, zniszczonego przez najazdy tatarskie w 1241 r. Murowaną twierdzę obronną prawdopodobnie zlecił wybudować w tym miejscu król Kazimierz Wielki jako jeden z głównych zamków warownych w tej części kraju. W XVI w. zamek Będzin stał się siedzibą starosty, zmieniając co jakiś czas swoich zarządców. Gdy po śmierci Stefana Batorego w 1586 r. w Rzeczpospolitej zapanowało bezkrólewie, zamek Będzin stał się — można powiedzieć — niemym świadkiem historii walki o koronę królewską. W 1588 r. przez kilka dni jako jeniec był przetrzymywany w będzińskim zamku arcyksiążę austriacki Maksymilian Habsburg, który pretendował do korony polskiej, lecz został pokonany pod Byczyną przez wojska Jana Zamoyskiego. Rok później natomiast na zamku w Będzinie debatowano nad warunkami rozejmu między Habsburgami a Rzeczpospolitą, czego efektem był tzw. traktat będzińsko-bytomski. Na pamiątkę tego wydarzenia w zamku Będzin został wmurowany kamień okolicznościowy.
Zamek Będzin — kto chciał go zrównać z ziemią i dlaczego?
Zamek Będzin swoje dalsze losy "zawdzięcza" pożarowi oraz zniszczeniom, jakich dokonały wojska szwedzkie w czasie potopu. I choć zamek został częściowo odrestaurowany po najazdach i grabieżach, to tak naprawdę zaczął powoli tracić na swoim znaczeniu i wartości obronnej. W 1775 r. zamek w Będzinie trafił w ręce Stanisława Mieroszewskiego, który nie dbał o dobytek, tym samym pozwalając, aby zamek popadał w dalszą ruinę. Budowla została na tyle wyeksploatowana, że w latach 20. XIX w. miał miejsce wypadek, w którym przypadkowy przechodzień został ze skutkiem śmiertelnym przygnieciony przez walące się mury. Po tym wydarzeniu komisarz obwodowy wydał nakaz całkowitej rozbiórki zamku będzińskiego. Do wyburzenia jednak nie doszło ze względu na fakt, że kilka lat później nakazano rejestrację wszystkich zabytków na terenie Rzeczpospolitej w celu ich ochrony. W ten sposób zamek w Będzinie został ocalony, z czasem natomiast za sprawą hrabiego Edwarda Raczyńskiego, został odbudowany w dawnym, gotyckim stylu. Historia zamku będzińskiego była jednak bardzo burzliwa i z czasem znowu budowla zaczęła przypominać ruinę. W latach 50. XX w. przeprowadzono rekonstrukcję obiektu i w tej formie znany i podziwiany jest do dziś.
Pałac Mieroszewskich — symbol potęgi rodu szlacheckiego
Pałac Mieroszewskich jest jednym z obiektów turystycznych podlegających pod Muzeum Zagłębia w Będzinie. Pałac powstał w 1702 r. z inicjatywy Kazimierza Mieroszewskiego. Zadaniem pałacu było zaznaczenie potęgi i wagi rodu Mieroszewskich na obszarze pogranicza śląsko-małopolskiego. Obiekt ma charakter barokowy-klasycystyczny. Razem z przylegającym obszarem zieleni tworzy kompleks parkowo-pałacowy. W parku przylegającym do Pałacu Mieroszewskich można podziwiać kamienne rzeźby Bachusa i Ariadny, które najprawdopodobniej zostały wykonane w 1718 r. W obrębie kompleksu pałacowego zachowały się także zabudowania gospodarcze i oficyny dworskie. Pałac Mieroszewskich został otwarty dla zwiedzających w 1982 r. W środku turyści mogą podziwiać bogatą kolekcję zasobów XVIII-wiecznych, w tym m.in. malowidła przedstawiające pejzaże z zamkiem będzińskim.
Podziemia będzińskie — świadek historii z okresu II wojny światowej
Kolejnym obiektem znajdującym się pod opieką Muzeum Zagłębia, są podziemia będzińskie. Mogłoby się wydawać, że mowa tu o lochach zamku w Będzinie, ale nic bardziej mylnego. Podziemia będzińskie to niedokończone schrony przeciwlotnicze z czasów II wojny światowej. Geneza ich budowy wynikała z faktu, że obszary przemysłowe, w tym m.in. Będzin, były często obiektem ataków bombowych ze strony Amerykanów, Brytyjczyków i Rosjan. Aby móc schronić się przed atakami, Niemcy przystąpili do drążenia betonowych korytarzy pod wzgórzem zamkowym w Będzinie. Ze względu na dalsze losy wojenne, schron nigdy nie został ukończony, dziś natomiast jest miejscem stanowiącym ciekawą i cenną lekcję historii.
Muzeum Zagłębia w Będzinie. Lista obiektów turystycznych
Jakie obiekty do zwiedzania udostępnia Muzeum Zagłębia w Będzinie? Oprócz Pałacu Mieroszewskich i podziemi będzińskich są to:
- Zamek w Będzinie wraz z wieżą
- Wzgórze Zamkowe
- Mury Miejskie
- Dom Modlitwy "Mizrachi"
Zobacz też: Zamek w Dobczycach. Nie tylko warownia, ale też skansen i pozostałości starego miasta
