Jeśli celem naszej wycieczki jest Puszcza Niepołomicka, mapa jest tym, w co absolutnie powinniśmy się zaopatrzyć. Niezależnie od tego, czy będziemy przemierzać Puszczę Niepołomicką pieszo czy rowerem, zdecydujemy się na trasy biegowe, a może narciarskie zimą, powinniśmy mieć ze sobą mapę, najlepiej w wersji papierowej. Co prawda, mapy kompleksu leśnego można spotkać w wielu punktach puszczy, jednak we własną mapę możemy spojrzeć w każdej chwili. Miejmy na uwadze, że główny kompleks to powierzchnia około 110 kilometrów kwadratowych na obszarze między Niepołomicami a Proszówkami, Baczkowem i Mikluszowicami. Obecna Puszcza Niepołomicka dawniej była częścią większego kompleksu leśnego, który rozciągał się od Kotliny Sandomierskiej aż po dolinę Sanu. Od XIII do XVIII wieku był to popularny teren polowań władców Polski. Obecnie w puszczy znajduje się sześć rezerwatów przyrody, które łącznie zajmują prawie 95 hektarów. W Puszczy Niepołomickiej mieści się też ośrodek hodowli żubrów (niedostępny dla turystów). Najważniejszą rolą Puszczy Niepołomickiej jest dziś rekreacja. Nie brakuje tu też miejsc i architektury związanej z kultem religijnym, jak również licznych mogił będących pamiątką wydarzeń II wojny światowej.
Puszcza Niepołomicka. Pomnik ku czci rozstrzelanych podczas II wojny Fot. Jakub Porzycki / Agencja Wyborcza.pl
Największym zbiornikiem wodnym w Puszczy Niepołomickiej jest Czarny Staw. Puszcza Niepołomicka kryje w sobie wiele zbiorników wodnych i terenów bagiennych, jednak to Czarny Staw o powierzchni około 2 hektarów cieszy się ogromną popularnością. Zbiornik ten powstał, gdy wyrobisko po eksploatacji torfu wypełniło się wodą. Dzięki obecności torfu na dnie niecki woda zyskuje ciemną barwę, której jeziorko zawdzięcza swoją nazwę. Otoczone odbijającymi się w tafli wody drzewami, przypomina nieco norweskie jeziora. Choć przyciąga wielu spacerowiczów i rowerzystów, nie zatraciło swojego dzikiego charakteru. Warto obejść Czarny Staw dookoła nieoznaczoną leśną ścieżką, gdyż jego przeciwległe brzegi są zaskakująco różne. Należy jednak liczyć się z tym, że nie wszędzie da się przejść suchą nogą, czasem konieczne jest spore obejście. Chcąc okrążyć staw na rowerze warto wybrać do tego porządną "terenówkę".
Czarny Staw - Puszcza Niepołomicka. Zdjęcie ilustracyjne Autorstwa Łukasz Zosiak - Praca własna, CC BY 3.0, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=6493203
W jaki sposób przez odwiedzających przemierzana jest Puszcza Niepołomicka? Trasy rowerowe zachęcają do zwiedzania jej właśnie z pomocą dwóch kółek. Przez teren Puszczy Niepołomickiej przebiega kilka szlaków rowerowych, aczkolwiek tylko jeden z nich znajduje się na jej terenie w całości. To zbudowana z funduszy gmin Kłaj i Niepołomice oraz Nadleśnictwa Niepołomice ścieżka rowerowa Niepołomice – Szarów o długości 7 kilometrów. Trasa ta jest oznaczona kolorem zielonym i zimą korzystają z niej amatorzy narciarstwa biegowego. Położona jest w zachodniej części kompleksu leśnego, w niedalekim sąsiedztwie drogi krajowej 75. Inne trasy rowerowe przebiegające przez Puszczę Niepołomicką to:
Puszcza Niepołomicka Fot. Jakub Porzycki / Agencja Wyborcza.pl
Czy warto piechotą przemierzać Puszczę Niepołomicką? Szlaki turystyczne piesze zdecydowanie do tego zachęcają. Najdłuższym ze znajdujących się na terenie puszczy pieszych szlaków, jest szlak zielony, wiodący ze Stanisławic, początkowo drogą asfaltową, potem gruntową, by przejść w leśną ścieżkę, prowadzącą do kolejnej drogi asfaltowej. Po minięciu niewielkiego cmentarza wojennego szlak skręca na zachód i wiedzie drogami gruntowymi do Drogi Królewskiej, którą prowadzi przez ponad 5 kilometrów. Ostatecznie zbacza na szutrową ścieżkę, od której odbija na północny zachód i prowadzi w terenie zabudowanym w stronę centrum Niepołomic. Cała trasa liczy około 17 kilometrów. Konkuruje z nią czarny szlak z osady Sitowiec do wsi Szarów, którego interesującym fragmentem jest torfowisko Wielkie Błoto. Mierzy zaledwie 4 kilometry, ale jest znacznie ciekawszy i bardziej różnorodny, niż szlak zielony. Na uwagę zasługuje też ścieżka przyrodniczo-leśna "Puszcza Niepołomicka", z tablicami informacyjnymi o gatunkach zwierząt i roślin występujących w puszczy. Oznaczona jest symbolem zielonego buta na białym tle, a oznaczenie jest jednokierunkowe – ścieżką należy podążać zgodnie z ruchem wskazówek zegara.
Puszcza Niepołomicka Fot.Tomasz Wiech / Agencja Wyborcza.pl
Zobacz też: Las Mokrzański - wyjątkowy zielony zakątek na terenie Wrocławia [ciekawe miejsca, trasy rowerowe i biegowe]