Dolinki Podkrakowskie
Niewątpliwą atrakcją Wyżyny Krakowsko-Częstochowskiej są Dolinki Podkrakowskie. Jest to potoczna nazwa, którą określane są wszystkie doliny i dolinki na terenie Parku Krajobrazowego Dolinki Krakowskie, a także Tenczyńskiego i Dłubniańskiego Parku Krajobrazowego. 160 milionów lat temu na terenach tych znajdowało się ciepłe morze, na którego dno opadały martwe organizmy. Ich szkielety, skorupki i pancerzyki powoli i systematycznie tworzyły warstwę wapienia, która z biegiem lat osiągnęła grubość paruset metrów. Później, gdy morze znikło, wapień poddawany był procesom wietrzenia chemicznego, co doprowadziło do powstania dolin, wapiennych ostańców, takich jak iglice, maczugi, bramy czy rękawice, a także jaskiń, z których niektóre udostępnione są do zwiedzania (Jaskinia Nietoperzowa, Jaskinia Wierzchowska Górna, Jaskinia Mamutowa).
Jaskinia Nietoperzowa. Zdjęcie ilustracyjne Autorstwa Jerzy Opioła - Praca własna, CC BY-SA 3.0, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=1988712
)
Park Krajobrazowy Dolinki Krakowskie
Park Krajobrazowy Dolinki Krakowskie położony jest na północny zachód od Krakowa, w południowej części Jury Krakowsko-Częstochowskiej. W całości leży na terenie województwa małopolskiego. Utworzono go w 1981 roku, jego powierzchnia liczy ponad 20 tysięcy hektarów, dodatkowo park posiada otulinę o powierzchni 13 tysięcy hektarów. Tworzą go następujące doliny, z których każda ma formę jarową:
- Wąwóz Podskalański – najmniejsza i najbardziej wysunięta na wschód Dolinka Krakowska,
Wąwóz Podskalański. Zdjęcie ilustracyjne Autorstwa Jerzy Opioła - Praca własna, CC BY-SA 4.0, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=81033276
- Dolina Kluczwody – przepływa przez nią potok Kluczwoda, który uchodzi do Rudawy, w górnej części Kluczwody znajdują się dwie największe jaskinie Jury Krakowsko-Częstochowskiej: Jaskinia Wierzchowska Górna i Jaskinia Mamutowa (odwiedzana przez wspinaczy),
W Dolinie Kluczwody JAKUB WŁODEK
- Dolina Bolechowicka – jedna z najkrótszych, ale bardzo atrakcyjna widokowo, z licznymi jaskiniami i schroniskami,
Dolina Bolechowicka. Zdjęcie ilustracyjne Autorstwa Jerzy Opioła - Praca własna, CC BY-SA 3.0, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=1957237
- Dolina Kobylańska – odwiedzana przez wczasowiczów, wspinaczy, grotołazów i paralotniarzy,
Kozy w Dolinie Kobylańskiej JAKUB WŁODEK
- Dolina Będkowska – jedna z najdłuższych dolin Wyżyny Krakowsko-Częstochowskiej, z wieloma jaskiniami, z których za najciekawszą uchodzi Jaskinia Nietoperzowa,
Dolina Będkowska. Zdjęcie ilustracyjne Autorstwa Jerzy Opioła - Praca własna, CC BY-SA 3.0, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=1952070
- Dolina Szklarki – atrakcyjna turystycznie z uwagi na zalesione zbocza z licznymi skałkami wapiennymi i ostańcami wierzchowinowymi, ceniona przez wspinaczy skałkowych i speleologów,
Dolina Szklarki. Zdjęcie ilustracyjne Autorstwa Jerzy Opioła - Praca własna, CC BY-SA 3.0, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=2047110
- Dolina Racławki – stanowiąca krajobrazowy rezerwat przyrody,
Dolina Racławki. Zdjęcie ilustracyjne Autorstwa Premia - Praca własna, CC BY-SA 3.0, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=17574500
- Dolina Eliaszówki – pomiędzy Czerną a Paczółtowicami,
Dolina Eliaszówki. Zdjęcie ilustracyjne Autorstwa Jerzy Opioła - Praca własna, CC BY-SA 4.0, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=78452084
- Dolina Czernki – niewielka dolina, w której odgałęzieniach znajdują się liczne wąwozy,
Dolina Czernki. Zdjęcie ilustracyjne Autorstwa Premia - Praca własna, CC BY-SA 3.0, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=17320867
- Dolina Miękini – niewielka dolina, po jej zachodniej stronie znajduje się Miękińska Góra,
Dolina Miękini. Zdjęcie ilustracyjne Autorstwa Jerzy Opioła - Praca własna, CC BY-SA 4.0, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=78480920
- Dolina Kamienic – jej nazwa pochodzi od malowniczych skał wapiennych wznoszących się nad zachodnim zboczem doliny.
Dolinki Krakowskie: mapa będzie konieczna
Jak eksplorować Dolinki Krakowskie? Mapa powinna być podstawowym wyposażeniem każdego, kto udaje się na wycieczkę w rejon Parku Krajobrazowego. Niezależnie od tego, czy udamy się tu wiosną, by szukać pierwszych oznak budzącej się do życia przyrody, czy latem będziemy rozkoszować się wytchnieniem od miejskiego upału, czy jesienią zachwycą nas barwy liści, czy też zimą uda nam się pozjeżdżać na sankach (o ile oczywiście dopisze śnieg) – warto zaopatrzyć się w szczegółową mapę terenu, który chcemy przemierzyć. Jarowe dolinki, pełne jaskiń, ostańców wapiennych i źródeł jurajskich wód świetnie nadają się na rodzinną eskapadę. Biorąc pod uwagę, że choć obecnie Park Krajobrazowy Dolinki Krakowskie tworzy 11 dolin, to w planach są kolejne, aktualna mapa może okazać się w tej sytuacji niezbędna.
Zobacz też: Malownicze miejsca na zimę w Sudetach. Wodospad Kamieńczyka na czele rankingu
Dolinki Krakowskie: szlaki
Jak zatem przemierzać Dolinki Krakowskie? Szlaki turystyczne prowadzą przez większość z nich. Są to zarówno szlaki piesze, jak i rowerowe. Dolinki Krakowskie połączone są Żółtym Szlakiem Dolinek Jurajskich. Rozpoczyna się on przy zamku Pieskowa Skała i prowadzi na południe, łącząc niemal wszystkie podkrakowskie dolinki. Jego długość to ponad 85 kilometrów, a można nim dotrzeć aż do stacji PKP w Chrzanowie. Innym szlakiem o imponującej długości jest Jurajski Rowerowy Szlak Orlich Gniazd. Jest to czerwony rowerowy szlak turystyczny, łączący Kraków z Częstochową. Mierzy on blisko 190 km i przebiega m.in. przez Dolinę Racławki czy Dolinę Eliaszówki. Przez Dolinę Eliaszówki wiedzie też niebieski szlak rowerowy z Krzeszowic, przez Bartlową Górę, obok Diabelskiego Mostu, przez Siedlec, do Krzeszowic. Rowerem warto pokonać także Dolinę Kobylańską – niebieski szlak rowerowy wiedzie z Kobylan do Paczółtowic. Czarny szlak rowerowy z Ojcowskiego Parku Narodowego do Jaskini Wierzchowskiej przeprowadzi cyklistów przez Dolinę Kluczwody. Również czarny szlak rowerowy prowadzi dnem Wąwozu Podskalańskiego, tworząc zamkniętą pętlę. Piękno przyrody można równie dobrze podziwiać podczas pieszych wędrówek, nie tylko wspomnianym żółtym szlakiem. Przez Dolinę Kluczwody wiedzie np. niebieski szlak turystyczny z Bolechowic do Prądnika Korzkiewskiego, Dolinę Bolechowicką można przemierzyć czarnym szlakiem turystycznym z Bolechowic do wylotu Wąwozu Bolechowickiego, Doliną Kobylańską prowadzi żółty szlak turystyczny z Kobylan do Paczółtowic, zaś w Dolinie Szklarki czerwony szlak okrężny pozwala przemierzyć cały rezerwat leśny.
)
Dolinki Krakowskie: atrakcje
Co warto zobaczyć, przemierzając Dolinki Krakowskie? Atrakcje tych terenów to przede wszystkim piękne krajobrazy oraz robiące wrażenie formacje skalne, takie jak choćby Brama Bolechowicka, czy też jaskinie i schroniska. Na uwagę zasługują takie skały, jak Żabi Koń w Dolinie Kobylańskiej, Skała Kmity w Dolinie Rudawy, Krzywy Sąd w Dolinie Aleksandrowickiej czy Zamkowa Skała w Dolinie Kluczwody. Warto odwiedzić Klasztor Ojców Karmelitów w Czernej, drewniany kościół Św. Nawiedzenia NMP w Paczółtowicach, Dwór w Modlnicy czy zespół dworski w Garlicy Murowanej. Popularnością cieszą się jaskinie, zwłaszcza Nietoperzowa i Mamutowa. Warto też odwiedzić ścieżki dydaktyczne w Dolinie Racławki: przyrodniczą i dwie geologiczne.
