Gdzie jest najstarszy dom w Polsce?
Gdzie jest najstarszy dom w Polsce? Niestety, ale nasz kraj miał w swoich dziejach dość dużo tragicznych wydarzeń i zwrotów, które zdecydowanie źle wpływały na trwałość budownictwa (zwłaszcza w miastach). Może się więc okazać, że w miejskiej lub wiejskiej zabudowie nie tak wiele jest domów np. stworzonych z drewna. Materiał miał zresztą bardzo duże znaczenie. Drewno potrafi być trwałe o tyle, o ile jest właściwie zabezpieczone. Dowodem na to są słynne drewniane Kościoły Pokoju ze Świdnicy i Jawora. Budownictwo mieszkalne zwykle nie miało tyle szczęścia i po pewnym czasie popadało w ruinę z powodu nie dość pieczołowitej konserwacji.
Świdnica. Kościół Pokoju Fot. Mieczysław Michalak / Agencja Wyborcza.pl
O ile więc znajdziemy w naszym kraju bardzo stare baszty, zamki i pałace, to poszukiwania wyjątkowych domów mieszkalnych są trudniejsze. Trudno wskazać jedno miejsce, w którym mogłyby znajdować się takie zabytki. Kryją je z pewnością niektóre z polskich miast. Chodzi o te ośrodki, którym dane było uniknąć smutnego losu podczas licznych wojen - w tym II wojny światowej. Takie perełki kryje więc np. Kraków.
Najstarsze domy w Polsce - lista
Jak prezentuje się lista najstarszych polskich domów? Takie zestawienie niezmiernie trudno jest stworzyć. Z pewnością mogą się w nim znaleźć:
- Kamienica Rynek Staromiejski 20 z ok. 1266 r.
- Kamienica Pod Siedmioma Elektorami na Rynku 8 z końca XIII w.
- Krakowska kamienica przy ul. św. Krzyża 23 pochodząca z 1300 r.
- Dom Jana Długosza na Kanoniczej 23 w Krakowie wzniesiony w XIV w.
- Kamienica Jaroszowska na ulicy Szpitalnej 8 z początków XV w.
- Dom podcieniowy Lwi Dwór w Gdańsku powstały ok. 1600 r.
- Najstarszy drewniany dom w Nowej Kościerzynie, który pochodzi z XVIII w.
Dom Jana Długosza na Kanoniczej 23 w Krakowie Autorstwa Zygmunt Put - Praca własna, CC BY-SA 4.0, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=94086500
Najstarsze budynki mieszkalne w Polsce. Ranking byłby niepełny bez...
Jakie są najstarsze budynki mieszkalne w Polsce? Ranking byłby niepełny bez najstarszych budynków z wielkiej płyty. Prawda, że nijak się mają do pięknej lub cenionej architektury, ale stanowią ważny element miejskiego krajobrazu. Te relikty budownictwa przeznaczonego do zamieszkania dla wielu rodzin zaczęły powstawać pod koniec lat 50. Najstarszym był blok z wielkiej płyty wybudowany w podwarszawskich Jelonkach w 1958 r. (obecnie Warszawa-Bemowo).
To dość istotna informacja, bo prawdziwy boom na te budowle przypadł na lata 70. i 80. Wybudowano wtedy 3/4 wszystkich domów z wielkiej płyty. Mieszkania znalazło w nich nawet 10 milionów osób (w 4 milionach mieszkań). Takie budownictwo miało być szybkie, masowe i dosyć tanie.
Najstarsze budynki mieszkalne w Polsce: zabytkowe kamienice Krakowa
Niektóre spośród najstarszych budynków mieszkalnych w Polsce zasługują na szczególną uwagę. Chodzi tu zwłaszcza o niektóre zabytkowe kamienice Krakowa. Ich przewagi nad starszymi nawet budowlami z Torunia lub Wrocławia polega na tym, że niektóre z nich są w mniejszym stopniu przebudowane. Sam Kraków przez cały czas należał też do Polski (Śląsk od 1335 r. był częścią korony czeskiej, Toruń zaś dopiero w 1454 r. wrócił do Polski z rąk krzyżackich). Nie oznacza to oczywiście, że mieszczanami krakowskimi byli tylko Polacy.
Kamienica, ul. św. Krzyża 23, Stare Miasto, Kraków Autorstwa Zygmunt Put - Praca własna, CC BY-SA 4.0, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=108093362
Szczególne znaczenie ma tutaj kamienica znajdująca się na ul. św. Krzyża pod numerem 23. Kamienno-ceglana budowla mieszkalna jest najstarszą w Krakowie. Bardziej wiekowe zabytki od niej to już wyłącznie obiekty sakralne i użyteczności publicznej. Zaletą w przypadku kamienicy jest fakt, że zachowała się w pierwotnym stanie. Obecnie znajduje się w niej plebania.
Zobacz też: Pogoda na Mazurach: aura sprzyjająca wypoczynkowi. Kiedy jechać na Mazury w tym sezonie?
