Łęgonice Małe to już historycznie Małopolska. Sąsiednie Łęgonice należały jeszcze do Mazowsza. Dzisiaj obie wsie leżą w województwie mazowieckim, ale w różnych powiatach: przysuskim i grójeckim.
Historia miejscowości, występujących jeszcze pod wspólną nazwą Łęgonice, rozpoczęła się w 1420 r., kiedy wydano akt lokalizacji wsi na prawie magdeburskim. Wcześniej, w XIII w., tereny te wraz z sąsiednimi miejscowościami nad Pilicą należały do kasztelanii łowickiej, a następnie do arcybiskupstwa gnieźnieńskiego. Do XVIII w. Łęgonice stanowiły jeden organizm, a Pilica opływała je od południa. We wsi funkcjonowały dwa drewniane kościoły, jeden św. Marii Magdaleny, drugi - św. Jana Chrzciciela. W końcu tego stulecia Pilica zmieniła koryto i podzieliła miejscowość na dwie części, z których większa została na lewym brzegu. Od tego czasu południowe Łęgonice Małe weszły w skład Małopolski, a północne Łęgonice - Mazowsza. W ostatnich latach na rzece wyznaczono granicę między diecezją łowicką a radomską.
Dzisiejsze Łęgonice Małe są prawdziwie zapomnianą miejscowością z "klimatem". Przyroda odcięła niejako tę miejscowość od świata. Nie prowadzi tu żadna droga asfaltowa, więc najłatwiej dostać się tutaj rzeką, przepływając pychówką z Łęgonic. Przewozy oferuje Maria Piejak, której dom znajduje się w pobliżu Pilicy.
Nadbrzeżne łąki poprzecinane pasami wierzb i olch to jeden z najpiękniejszych mazowieckich krajobrazów, jakich można tylko doświadczyć. Polną błotnistą drogą poprowadzoną wśród pastwisk dochodzimy do miejscowości, w której znajduje się tylko 40 domów, a mieszka nieco ponad 100 osób. Wieś wygląda jak żywy skansen: drewniane domy, gdzieniegdzie jeszcze kryte strzechą chałupy, malowniczo położone wśród starorzecza. Podobno w czasie powodzi część domów i kościół są odcinane od pozostałych zabudowań i leżą na wyspie. O malowniczości Łęgonic Małych decyduje także układ głównej ulicy, od kilku lat wyasfaltowanej, która wije się między domostwami. Gdy jeszcze nie było tu asfaltu, miejscowy proboszcz chodził w ciepłe dni do wiernych na bosaka.
Jedynym zabytkiem wsi jest drewniany kościół św. Marii Magdaleny i św. Józefa, pochodzący z XVIII w. i ze wszystkich budynków położony najbliżej rzeki. Ciekawymi elementami tej budowli są wysoka sygnaturka o finezyjnym kształcie oraz niska kruchta, która być może w pierwotnych założeniach miała być wieżą, ale jej nie dokończono. Kościół kryty jest gontem i oszalowany deskami. Wewnątrz zachowało się skromne barokowe wyposażenie z czasów budowy, m.in. trzy ołtarze, a także bardziej współczesne ludowe malowidła na stropie.
Łęgonice Małe leżą 6 km na zachód od Nowego Miasta nad Pilicą, 88 km na południe od Warszawy. Najłatwiej dostać się tu pychówką z Łęgonic lub samochodem gruntową drogą od mostu na Pilicy w Nowym Mieście. Przy powrocie rzeką trzeba wyjść na brzeg i krzyknąć (sposób miejscowych) - wtedy przewoźnik przypłynie. W ciepłe dni można przejść w poprzek płytką do kolan Pilicę.
