Praskie balowanie

Rozbawiony, kolorowy tłum z napięciem wpatruje się w zegar na ratuszu

W odróżnieniu np. od Warszawy, powitanie Nowego Roku w Pradze jest huczne i barwne. Goście z całego świata gromadzą się przede wszystkim na praskiej starówce, skąd udają się w poszukiwaniu zabawy na legendarny most Karola czy śródmiejski bulwar Vaclavske namesti, na którym miasto organizuje noworoczne koncerty i zabawy.

***

Staromestske namesti, czyli Rynek Starego Miasta, otoczony zabytkowymi kamienicami i pozbawiony ruchu kołowego (za wyjątkiem konnych dorożek), należy do najwspanialszych i najbardziej malowniczych części Pragi. To tu w ostatni dzień roku różnobarwny tłum odlicza sekundy pozostałe do przywitania Nowego Roku, by chwilę później otworzyć setki butelek z szampanem i rzucić się na szyję sąsiadowi, życząc mu "Wszystkiego najlepszego w nowym roku!". Huk petard jest niesamowity, a wrażenia pozostają na długo, gdy bratają się Słowacy z Czechami, Niemcy z Polakami czy Amerykanie z Francuzami. Mówi się po angielsku (od kilku lat Praga jest bardzo popularna wśród Brytyjczyków), niemiecku (Niemcy, szczególnie z Bawarii, najliczniej odwiedzają Pragę), włosku, francusku, hiszpańsku i po polsku.

Wcześniej tysiące gości przemierza ulice, skupiając się zwykle przy Staromestskej radnice, Ratuszu Staromiejskim wzniesionym w 1338 r., po uzyskaniu zgody króla Jana Luksemburskiego na powołanie rady miejskiej. Ratusz pozostaje do dziś jedną z najbardziej charakterystycznych budowli Pragi, gdyż w miarę jak rosło jego znaczenie, przyłączano doń kolejne budynki. Obecnie jest to rząd kolorowych gotyckich i renesansowych kamienic, z których większość pieczołowicie odrestaurowano po zniszczeniach w czasie II wojny światowej. Z jego blisko 70-metrowej wieży, rozciąga się wspaniały widok na miasto i okolice.

***

Rozbawiony, kolorowy tłum wpatruje się w zegar ratuszowy (Orloj) zainstalowany tu na początku XV w., w 1490 r. przebudowany przez mistrza zegarmistrzowskiego Hanusza, a w latach 1552-72 udoskonalony przez Jana Táborskiego. Od tego czasu wielokrotnie go naprawiano, nie zmieniając jednak pierwotnej formy. Główną atrakcją zegara, który co godzinę przyciąga tłumy widzów, jest procesja 12 apostołów. I to właśnie na niego w sylwestrową noc zwrócone są oczy tysięcy gości liczących upływające sekundy pozostałe do otwarcia butelek z szampanem.

Następnie większość z nich udaje się Karlovą do mostu Karola. Ulica ta, sięgająca swymi początkami XII w., jest stosunkowo wąska i kręta. To część Drogi Królewskiej, którą koronacyjne orszaki zmierzały na zamek praski. Przez stulecia malownicza Karlova była główną ulicą Starego Miasta. Wzdłuż niej do dziś ciągną się rzędy sklepów i domów o renesansowych i barokowych fasadach.

I wreszcie Karluv most (most Karola), najbardziej chyba dziś znany praski zabytek łączący Stare Miasto z Malą Straną, zawsze pełen straganów z pamiątkami. Obowiązuje wyłącznie ruch pieszy, choć dawniej mogły się na nim minąć nawet cztery powozy. Most do 1741 r. był jedyny na Wełtawie (ma 516 m długości i 10 m szerokości). W noc sylwestrową (i nie tylko) pełen jest różnej narodowości balowiczów, którzy popijają szampana lub inny trunek bezpośrednio z butelek, radując się przy tym co nie miara.

***

Historia Pragi rozpoczyna się od budowy przez księcia Borzywoja zamku w IX wieku. Mimo pożarów i najazdów, zachowały się kościoły, kaplice, sale i wieże ze wszystkich okresów jego historii, począwszy od gotyckiej katedry św. Wita, po renesansową architekturę z czasów Rudolfa II, ostatniego z Habsburgów, który obrał zamek za główną rezydencję. W 1918 r. stał się on siedzibą prezydenta Czechosłowacji, a obecnie mieści kancelarię prezydenta Republiki Czeskiej.

Wielu sylwestrowych gości dociera właśnie tu, kierując się następnie (o ile gdzieś się nie pogubią po opróżnieniu zbyt wielu butelek szampana) na słynną Złotą Uliczkę zawdzięczającą swą nazwę mieszkającym tu w XVII w. złotnikom. Po jednej stronie ciągnie się szereg niewielkich, kolorowych domków dobudowanych do zamkowych murów.

***

Jeszcze przed noworocznym szaleństwem Czesi polecają odwiedzić Klaster sv. Jiriego (klasztor św. Jerzego), najstarszy na terenie Czech, założony przez księcia Bolesława II w 973 r. W XVIII w. zamieniono go na koszary, by w latach 1962-74 odbudować z przeznaczeniem na jeden z oddziałów Galerii Narodowej. Znajdują się tu obrazy Karela Skrety, Petra Brandla i Vaclava Vaveinca Reinera oraz rzeźby Mayasa Bernarda Brauna.

Warto odwiedzić też Belveder zbudowany przez Ferdynanda I dla ukochanej żony Anny, znany jako letni pałacyk królewski. Zdaniem historyków sztuki i architektów to jedna z najpiękniejszych budowli w stylu włoskiego renesansu na północ od Alp. Przed pałacem, pośrodku małego ogrodu, stoi Śpiewająca Fontanna, której nazwa pochodzi od dźwięku wydawanego przez uderzające o czaszę krople. W Belvederze mieści się również galeria sztuki.

***

Nowe Miasto, założone w 1348 r. przez Karola IV według jednolitego planu, koncentrowało się wokół trzech placów targowych: targu siennego (Senovazne namesti), bydlęcego (Karlovo namesti) i końskiego (Vaclavske namesti). Teren ten, dwa razy większy od Starego Miasta, zamieszkany był głównie przez kupców i rzemieślników: kowali, kołodziejów, piwowarów. W końcu XIX w. większą część Nowego Miasta wyburzono i kompletnie przebudowano, dzięki czemu uzyskało swój dzisiejszy wygląd.

I to właśnie słynne Vaclavske namesti (plac Wacława) - obok Starego Miasta - jest miejscem, w którym koncentruje się życie Pragi. W kamienicach wokół placu mieszczą się hotele, restauracje, centra handlowe.

Tu obywa się też największy noworoczny show. Na specjalnie ustawionych scenach trwają sylwestrowe koncerty, a turyści i prażanie raczą się jadłem i napitkiem w okolicznych barach i restauracjach, skąd przed nastaniem północy zgodnie udają się na plac Wacława, by w kolorowym tłumie odliczać sekundy, otworzyć butelkę szampana i wznieść nim noworoczny toast.

Na placu Wacława zabawa trwa najdłużej, a najwytrwalsi bawią się do samego rana.