Zwiedzanie bunkrów: Polska ma ich wiele!
Mamy dobrą wiadomość dla tych, których wymarzoną rozrywką jest zwiedzanie bunkrów: Polska jest krajem pełnym różnego rodzaju bunkrów i schronów. Pochodzą one z rozmaitych okresów historycznych, np. z czasów napoleońskich czy okresu II wojny światowej. Na terenie naszego kraju znajdują się liczne fortyfikacje pruskie i niemieckie, a także część z tworzących sowiecką Linię Mołotowa bunkrów. W Polsce po wojnie wzniesiono liczne schrony przeciwatomowe, ale można też odnaleźć umocnienia z czasów bardzo odległych, np. średniowiecza. Wiele z tych obiektów fortyfikacyjnych nadaje się do zwiedzania, każdy więc znajdzie z pewnością coś dla siebie.
Schron przeciwlotniczy przy Placu Strzegomskim we Wrocławiu Autorstwa Masur - Praca własna, Domena publiczna, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=12059557
Ciekawostką może być w szczególności schron przeciwlotniczy przy Placu Strzegomskim we Wrocławiu. Budynek ten wzniesiony został w 1942 roku, jako największy z kilku powstałych wówczas schronów przeciwlotniczych dla ludności cywilnej. W czasie wojny pełnił funkcję szpitala fortecznego, a później punktu oporu. W czasach PRL za budynkiem obozowali Cyganie, zaś na przełomie XX i XXI wieku schron był siedzibą różnego rodzaju sklepów i hurtowni oraz pubu. Poddany w latach 2010-2011 generalnemu remontowi obecnie mieści Muzeum Współczesne Wrocław. Zwiedzając więc schron można przy okazji podziwiać zbiory sztuki.
Najsłynniejsze bunkry w Polsce: na Mazurach jest ich najwięcej
Najsłynniejsze bunkry w Polsce znajdują się na Mazurach. Najbardziej znany jest Wilczy Szaniec – tajna kwatera Adolfa Hitlera, w której zbudowano liczne schrony i fortyfikacje. To tutaj przeprowadzono nieudany zamach na Hitlera, z którego on sam wyszedł niemal bez szwanku. Stało się tak prawdopodobnie dlatego, że wybuch nastąpił w bunkrze naziemnym, przy otwartych oknach – w podziemnym zamkniętym bunkrze zapewne zginęliby wszyscy obecni. Aktualnie Wilczy Szaniec stanowi atrakcję turystyczną, można tu podziwiać ruiny bunkrów i pozostałości po systemie maskowania. Nieco mniej znane są bunkry w pobliskich Mamerkach, pochodzące z czasów II wojny światowej. Można tu obejrzeć na przykład nienaruszone schrony obronne. Zwiedzanie schronów połączonych 30-metrowym podziemnym tunelem będzie z pewnością nie lada przeżyciem.
Wilczy Szaniec w Gierłoży k. Kętrzyna Fot. Tomasz Waszczuk / Agencja Wyborcza.pl
Sławę zyskały też schrony Międzyrzeckiego Rejonu Umocnionego, znajdujące się głównie w podziemiach. Są one nie tylko zabytkiem sztuki fortyfikacyjnej ubiegłego stulecia, ale także atrakcją turystyczną regionu lubuskiego. Do wybuchu wojny na terenach tych powstało ponad 100 żelbetowych bunkrów, z których część połączono siecią korytarzy podziemnych. Ciekawostką jest, że podziemia Międzyrzeckiego Rejonu Umocnionego wybrały sobie na miejsce zimowania nietoperze.
Międzyrzecki Rejon Umocniony Fot. Władysław Czulak / Agencja Wyborcza.pl
Bunkry do zwiedzania w Polsce
Coraz liczniej udostępniane są bunkry do zwiedzania. W Polsce takich schronów jest wiele, a istnienie niektórych do niedawna jeszcze utrzymywane było w tajemnicy. Stosunkowo niedawno dla zwiedzających udostępniony został np. Przeciwatomowy Schron dla Władz Miasta Poznania czy schron przeciwatomowy w Będzinie znajdujący się pod siedzibą III Liceum Ogólnokształcącego. Coraz więcej schronów dostępnych jest dla zwiedzających również w Bydgoszczy, na odwiedziny czeka także największy cywilny schron przeciwatomowy w Polsce, umiejscowiony pod dworcem kolejowym w Szczecinie.
Bunkry w Konewce MARCIN STĘPIEŃ
Ciekawą atrakcją turystyczną są Bunkry Blüchera w Ustce. Na terenie Baterii Blüchera działa obecnie Park Spotkań z Historią. W schronach przygotowano galerie multimedialne, a pomieszczenia bunkrów stanowią podziemne muzeum. Zwiedzać je można samodzielnie lub z przewodnikiem. Na uwagę zasługują też schrony kolejowe. W Polsce są cztery takie obiekty: dwa w województwie łódzkim (bunkier kolejowy w Konewce koło Spały i bunkier kolejowy w Jeleniu koło Tomaszowa Mazowieckiego) oraz dwa na Podkarpaciu (schron kolejowy w Strzyżowie i naziemny schron kolejowy we wsi Stępina). Chętni do wypraw terenowych mogą natomiast odwiedzić Lager Kruszyna w województwie mazowieckim. Tu na turystów czeka 13 bunkrów zlokalizowanych w okolicy Kruszyny w gminie Jedlińsk.
Lista bunkrów wartych odwiedzenia w Polsce
Lista bunkrów wartych odwiedzenia w Polsce jest długa, dlatego być może warto zacząć od następujących:
- Międzyrzecki Rejon Umocniony – powojenne bunkry w Pniewie w woj. lubuskim,
- Wilczy Szaniec – tajna kwatera Hitlera na Mazurach (woj. warmińsko-mazurskie),
- kwatery nazistów na Mazurach: Hochwald (kwatera Himmlera w Pozezdrzu), bunkier Göringa w Gierłoży, placówka Abwehry w Mikołajkach (woj. warmińsko-mazurskie),
- poniemieckie bunkry Naczelnego Dowództwa Wojsk Lądowych w Mamerkach (woj. warmińsko-mazurskie),
- bunkry we wsi Ogonki, we wsi Martiany (woj. warmińsko-mazurskie),
- bunkier Tomaryny w pobliżu Gietrzwałdu (woj. warmińsko-mazurskie),
- bunkry sowieckiej Linii Mołotowa, np. w Przemyślu (woj. podkarpackie),
- Rejon Umocniony Hel – bunkry na Półwyspie Helskim wpisane są na listę zabytków wojskowych, część z nich można zwiedzać (woj. pomorskie),
- Bateria Blüchera w Ustce (woj. pomorskie),
- sowiecki bunkier broni nuklearnej w Podborsku ze znajdującym się w nim Muzeum Zimnej Wojny (woj. zachodniopomorskie),
- Podziemne Miasto na Wyspie Wolin – kompleks schronów w Świnoujściu (woj. zachodniopomorskie),
- cywilny schron przeciwatomowy w podziemiach dworca kolejowego w Szczecinie (woj. zachodniopomorskie),
- twierdza Modlin, zaprojektowana przez Napoleona Bonaparte (woj. mazowieckie),
- Lager Kruszyna – 13 bunkrów w okolicy Kruszyny (gmina Jedlińsk, woj. mazowieckie),
- bunkier kolejowy w Konewce koło Spały (woj. łódzkie),
- bunkier kolejowy w Jeleniu koło Tomaszowa Mazowieckiego (woj. łódzkie),
- naziemny schron kolejowy w Stępinie-Cieszynie (woj. podkarpackie),
- schron kolejowy w Strzyżowie (woj. podkarpackie).
Zobacz też: Opuszczone wsie w Polsce. Dowiedz się, gdzie je odnajdziesz
