Stopnie żeglarskie: jakie są obecnie w Polsce?
Aby mieć uprawnienia do żeglowania, należy zdobyć kolejne stopnie żeglarskie. Jakie są stopnie żeglarskie w Polsce obecnie? Określa to Rozporządzenie Ministra Sportu i Turystyki z dnia 9 kwietnia 2013 roku w sprawie uprawiania turystyki wodnej. Wprowadza ono trzy stopnie żeglarskie:
- żeglarz jachtowy,
- jachtowy sternik morski,
- kapitan jachtowy.
)
Stopnie żeglarskie w Polsce: rys historyczny
Stopnie żeglarskie w Polsce pojawiły się wraz z odzyskaniem przez nasz kraj niepodległości w 1918 roku, początkowo jednak miały one charakter klubowy. Jako pierwsze sprawę postanowiły uporządkować organizacje harcerskie, wprowadzając ''harcerskie stopnie żeglarskie morskie i rzeczne'' i to właśnie harcerski system został z czasem przejęty przez Polski Związek Żeglarski. W pierwszych latach po drugiej wojnie światowej wprowadzono regulamin sportowych stopni żeglarskich PZŻ, który zatwierdził Główny Urząd Kultury Fizycznej. Kolejne regulaminy zatwierdzał już Główny Komitet Kultury Fizycznej. Począwszy od 1969 roku sportowe stopnie żeglarskie i motorowodne określane były zarządzeniem przewodniczącego Głównego Komitetu Kultury Fizycznej i Turystyki (później Głównego Komitetu Kultury Fizycznej i Sportu). Z dniem 1 stycznia 1970 roku ustanowione zostały następujące stopnie żeglarskie:
- żeglarz jachtowy,
- sternik jachtowy,
- jachtowy sternik morski,
- jachtowy kapitan żeglugi bałtyckiej,
- jachtowy kapitan żeglugi wielkiej.
Zarządzenie z 1981 roku dodało jeszcze stopnie żeglarza lodowego i sternika lodowego, te same stopnie utrzymało kolejne zarządzenie, z 1985 roku. W 1997 roku ukazało się Rozporządzenie Rady Ministrów w sprawie uprawiania żeglarstwa. Ustawodawca przewidział wówczas sześć stopni żeglarskich:
- żeglarz lodowy,
- sternik lodowy,
- żeglarz jachtowy,
- sternik jachtowy,
- jachtowy sternik morski,
- kapitan jachtowy.
Kolejne rozporządzenie zredukowało liczbę stopni żeglarskich do czterech, likwidując stopnie związane z żeglarstwem lodowym. Cztery stopnie żeglarskie obowiązywały aż do 2013 roku.
Patent żeglarski: uprawnienia, jakie daje zdobycie poszczególnych stopni żeglarskich
Zdobywając konkretny stopień żeglarski otrzymuje się patent żeglarski. Uprawnienia do prowadzenia jachtów żaglowych potwierdza właśnie patent żeglarski, który można nazwać swego rodzaju prawem jazdy na jachty żaglowe. Dokument taki ma ten sam format, co dowód osobisty, legitymacja studencka czy karta płatnicza, jest utrzymany w kolorze niebieskim, a jego wzór określony został w rozporządzeniu. W zależności od stopnia żeglarskiego istnieją trzy rodzaje patentów żeglarskich, a każdy z nich daje inne uprawnienia. I tak:
- osoba posiadająca patent żeglarza jachtowego może prowadzić jachty żaglowe po wodach śródlądowych, zaś po morskich wodach wewnętrznych oraz pozostałych wodach morskich w odległości do 2 mili od brzegu i w porze dziennej – jachty żaglowe o długości do 12 metrów;
- osoba posiadająca patent jachtowego sternika morskiego może prowadzić jachty żaglowe bez lub z pomocniczym napędem mechanicznym – po wodach śródlądowych wszystkie, zaś po wodach morskich – o długości całkowitej do 18 metrów;
- osoba posiadająca patent kapitana jachtowego może prowadzić wszystkie jachty żaglowe bez lub z pomocniczym napędem mechanicznym zarówno po wodach śródlądowych, jak i po wodach morskich.
Zobacz też: Jeziora we Włoszech. Najpiękniejsze zakątki na Półwyspie Apenińskim
Stopnie żeglarskie PZŻ: jak zdobyć patent żeglarza jachtowego?
Aby zdobyć kolejne stopnie żeglarskie PZŻ, warto zacząć od pierwszego, najważniejszego stopnia żeglarza jachtowego. Aby zdobyć patent żeglarza jachtowego nie trzeba mieć ukończonych żadnych specjalistycznych kursów ani szkoleń, warto jednak przejść kurs przygotowawczy, który pomoże poznać zasady bezpiecznego pływania i wyrobić w sobie wszystkie prawidłowe odruchy. Można wybrać odpowiednią formę kursu przygotowującego do egzaminu na patent żeglarza jachtowego – do wyboru są np. kursy weekendowe (przez pięć weekendów), kursy codzienne (przez 10 dni, od poniedziałku do piątku), bądź w formie letniego obozu szkoleniowego. Aby po takim kursie przystąpić do egzaminu na żeglarza jachtowego, należy spełnić następujące warunki:
- mieć ukończone 14 lat,
- okazać dowód tożsamości,
- uiścić opłatę egzaminacyjną.
Ponadto osoby niepełnoletnie muszą okazać pisemną zgodę rodziców lub opiekunów prawnych na uprawianie turystyki wodnej. Jeśli wynik egzaminu będzie pozytywny, wówczas do biura Polskiego Związku Żeglarskiego składa się wniosek o wydanie patentu wraz z wymaganymi załącznikami.
)
Patent żeglarski: stopnie bardziej wymagające – jak je zdobyć?
Aby zdobyć uprawnienia do żeglugi określonymi jednostkami, trzeba zdobyć odpowiedni patent żeglarski. Stopnie żeglarskie różnią się między sobą uprawnieniami, różne są też wymagania, jakie trzeba spełnić i umiejętności, jakimi należy się wykazać, by zdobyć określony patent. Aby zdobyć patent jachtowego sternika morskiego należy mieć ukończone 18 lat, legitymować się doświadczeniem żeglarskim (odbyć co najmniej dwa rejsy pełnomorskie o łącznym czasie minimum 200 godzin żeglugi), przedstawić zaświadczenie lekarskie o braku przeciwwskazań do uprawiania żeglarstwa oraz zdać egzamin z wiedzy i umiejętności wymaganych na patent jachtowego sternika morskiego.
Dużo bardziej skomplikowane jest uzyskanie patentu kapitana jachtowego. Aby zdobyć takie uprawnienia należy:
- posiadać patent jachtowego sternika morskiego,
- odbyć co najmniej sześć rejsów po wodach morskich, łącznie co najmniej 1200 godzin żeglugi, w tym co najmniej 400 godzin samodzielnego prowadzenia jachtu o długości kadłuba powyżej 7,5 metra,
- odbyć co najmniej jeden rejs powyżej 100 godzin żeglugi na jachcie o długości kadłuba powyżej 20 metrów,
- odbyć co najmniej jeden rejs powyżej 100 godzin żeglugi po wodach pływowych z zawinięciem do co najmniej dwóch portów pływowych,
- legitymować się zaświadczeniem lekarskim o braku przeciwwskazań do uprawiania żeglarstwa,
- złożyć w biurze Polskiego Związku Żeglarskiego wniosek o wydanie patentu kapitana jachtowego wraz z wymaganymi dokumentami.
Zobacz też: Najgłębsze jeziora w Europie - jak się nazywają i gdzie można je zobaczyć? [LISTA]
