Jak powstaje śnieg? Wszystko, co warto wiedzieć na temat powstawania śniegu

Patrząc na opadające z nieba na ziemię płatki białego puchu warto zastanowić się, jak powstaje śnieg. Sprawdzamy, czym tak właściwie jest śnieg, jakie warunki muszą zaistnieć do jego powstania i dlaczego śnieg jest biały.

Co to jest śnieg? Garść informacji

Czasem najtrudniej jest wytłumaczyć najprostsze rzeczy, na przykład odpowiedzieć na pytanie, co to jest śnieg. Biały puch opadający z nieba zimą i otulający ziemię gęstą pierzyną kojarzy nam się jednoznacznie z najzimniejszą porą roku, świętami Bożego Narodzenia, feriami zimowymi, nartami, sankami i lepieniem bałwana. Gdybyśmy jednak mieli powiedzieć, co to takiego jest ten śnieg, może się okazać, że wcale nie jest łatwo sformułować prostą definicję. Najkrócej rzecz ujmując: śnieg to rodzaj opadu atmosferycznego w postaci kryształków lodu. Kryształki te przyjmują głównie kształty sześcioramiennych gwiazdek, które tworzą płatki śniegu. Gdy owe płatki opadną na ziemię, powstaje pokrywa śnieżna, nazywana również śniegiem.

Płatki śniegu mogą przybierać rozmaite kształty. Najbardziej pospolite płatki śniegu to gwiazdki – mają kształt sześcioramiennej, płaskiej gwiazdy. Płatki śniegu mogą jednakże przybierać również kształt sześciokątnego słupka, przypominającego w przekroju ołówek – to płatki o formie graniastosłupa. O słupku wieńcowatym mówimy wówczas, gdy płatek przyjmie postać słupka, na którego końcach uformowały się sześciokątne lub gwiaździste płatki. Natomiast kiedy ramiona śnieżnego płatka przypominają rozrastające się gałęzie, można mówić o płatkach paproci. Kształty tych płatków są często inspiracją dla dekoracji świątecznych. Na kształt poszczególnych płatków wpływ mają zmiany temperatury i wilgotności. To sprawia, że nie ma dwóch identycznych płatków śniegu.

Powstawanie śniegu – jak wygląda?

Powstawanie śniegu to bardzo skomplikowany proces. Śnieg tworzą pojedyncze płatki, a życie każdego z tych płatków rozpoczyna się wysoko, w chmurach. Do powstania płatka śniegu, czyli śnieżynki, potrzebna jest woda, niska temperatura oraz tzw. jądro kondensacji. Jądro kondensacji to nic innego jak rusztowanie, na bazie którego powstaje płatek śniegu. Takim jądrem kondensacji może być np. pyłek kwiatowy, drobinka kurzu lub inny element stały, do którego w wyniku resublimacji, tj. przeistoczenia się pary wodnej w lód, przyłączą się kolejne cząsteczki wody, stopniowo zwiększając rozmiar powstającego nowego tworu. Początkowo wszystkie kryształki lodu wyglądają tak samo: przyjmują kształt sześcianu foremnego. Jednak dalsze zwiększanie rozmiaru danego płatka śniegu sprawia, że jego forma zaczyna się robić coraz bardziej niepowtarzalna – najczęściej wyrasta z niego sześcioramienna gwiazdka, nazywana śnieżynką.

Z czego powstaje śnieg?

Odpowiedź na pytanie, z czego powstaje śnieg, wydaje się oczywista: z pary wodnej. Jednak samo występowanie pary wodnej w powietrzu nie prowadzi do powstania śniegu. Aby powstał opad atmosferyczny nazywany śniegiem, konieczny jest oczywiście odpowiedni poziom wilgoci w powietrzu, a ponadto temperatura chmur musi osiągnąć punkt zamarzania, lub spaść poniżej tego punktu. Gdy para wodna znajdzie odpowiednie jądro kondensacji, takie jak choćby drobina kurzu, a do tego zajdą sprzyjające warunki – wówczas zaczynają powstawać płatki śniegu. Najpierw pojawiają się kryształki lodu w kształcie sześciokąta, które następnie łączą się w strukturę heksagonalną.

Skoro jednak śnieg powstaje w wyniku zamarzania pary wodnej, dlaczego jest biały? Śnieg przyjmuje półprzezroczystą postać, co sprawia, że światło nie przechodzi przez niego, tylko odbija się od poszczególnych jego płatków. Śnieg odbija blisko 90 procent padającego nań światła słonecznego, równomiernie je rozpraszając. Dochodzi do wielokrotnego odbicia i załamania światła, przez co światło widzialne dociera do naszego oka jako barwa biała.

Kogo cieszy śnieg?

Padający śnieg najbardziej cieszy dzieci, które chętnie organizują bitwy na śnieżki, lepią bałwana, a także mogą jeździć na sankach. Widok śnieżnego puchu to dobry prognostyk również dla narciarzy. Zdecydowanie mniej cieszą się na widok śniegu kierowcy oraz służby odpowiedzialne za odśnieżanie dróg i chodników. Warto jednak wiedzieć, że śnieg służy nie tylko do rozrywki i rekreacji. Opady śniegu są bardzo istotne dla przyrody i klimatu. Brak śniegu zimą może prowadzić do suszy: rolniczej, hydrologicznej i hydrogeologicznej. Śnieg bowiem jest dla ziemi naturalnym zbiornikiem wodnym, który najpierw trzyma wodę w pokrywie śnieżnej, by potem, stopniowo topniejąc, oddawać ją do gruntu. Gdy zimą jest zbyt mało śniegu – obniża się poziom wód w rzekach oraz poziom wód podziemnych.

Kiedy powstaje śnieg?

Zastanawiając się nad tym, kiedy powstaje śnieg, najprościej powiedzieć, że zimą. Nie jest to jednak zbyt precyzyjna odpowiedź. Śnieg może powstać, gdy w powietrzu znajduje się odpowiednia ilość wilgoci, a temperatura wynosi 0 stopni Celsjusza, lub spada poniżej tego poziomu. Wówczas w chmurach zaczyna zachodzić zjawisko resublimacji, w wyniku którego cząsteczki pary wodnej skupiają się, tworząc kryształki lodu. Ich kształt zależny jest od takich czynników, jak temperatura, wilgotność, a także ciśnienie powietrza. W zależności od tego, w jakiej temperaturze powstał, śnieg może mieć różną teksturę, a waga metra sześciennego śnieżnego puchu może się wahać od kilku kilogramów do blisko tony. Co ciekawe, śnieg może też powstać, gdy temperatura powietrza utrzymuje się pomiędzy 0 a 2 stopniami Celsjusza – wówczas śnieg jest najcięższy.

Zobacz też: Jak przygotować się na łyżwy? - abc zimowej zabawy