O problemach z wydawaniem paszportów już pod koniec kwietnia informowała warszawska "Gazeta Wyborcza". Jedna z czytelniczek, która złożyła wniosek w Urzędzie Dzielnicy na Ursynowie, usłyszała, że "paszport nie jest rzeczą pierwszej potrzeby" oraz, że nie zostanie umówiona i ma przyjść, "jak będzie zdrowiej".
"Wyborcza" skontaktowała się z rzeczniczką dzielnicy, która powiedziała, że są to zalecenia z urzędu wojewódzkiego. "Z rozporządzenia prezesa rady ministrów jasno wynika, że urzędy mają ograniczyć obsługę mieszkańców. Przyjmowanie nowych wniosków o paszporty jest jednym z tych ograniczeń" - wyjaśniała z kolei Ewa Filipowicz, rzeczniczka prasowa wojewody.
Rzecznik Praw Obywatelskich interweniuje
Sprawą zainteresował się Rzecznik Praw Obywatelskich. W piśmie Adama Bodnara do Mariusza Kamińskiego, szefa Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji, czytamy, że od momentu ogłoszenia stanu epidemicznego, a następnie stanu epidemii, do rzecznika zgłaszają się obywatele, którzy mają problem odbiorem akt stanu cywilnego i paszportów.
W sprawach dotyczących kontaktów z urzędnikami urzędów stanu cywilnego Rzecznik otrzymuje informacje o formułowanym przez te urzędy wymaganiu osobistego stawiennictwa w urzędzie (co nie zawsze jest i było możliwe) albo też niemożności odbioru dokumentów z uwagi na zmianę czasu pracy urzędów.
RPO jeszcze bardziej niepokoją sygnały od osób, którym odmówiono wydania paszportu. Skarżą się, że choć spełniły wszystkie wymogi zawarte w przepisach, nie mogą otrzymać dokumentu. W rezultacie nie mają możliwości wyjazdu poza granice kraju, aby np. zaopiekować się krewnymi, którzy mieszkają w państwach spoza Unii Europejskiej.
Adam Bodnar zwrócił się więc do szefa MSWiA z prośbą o wyjaśnienie. Rzecznik chce wiedzieć, czy wydane zostały szczególne wytyczne dotyczące kontaktów pracowników urzędów stanu cywilnego z obywatelami uwzględniające sytuację epidemiczną.
RPO poprosił również o wyjaśnienie, na jakiej podstawie prawnej oparto wstrzymanie wydawania paszportów i czy decyzje samodzielnie podejmują poszczególni wojewodowie, czy zostało to ustalone na szczeblu centralnym.
