Albania. Bunkier na plaży
Albania na turystycznej mapie popularności pojawiła się zaledwie kilka lat temu, za to z impetem. Po latach izolacji od reszty świata przez reżim Envera Hodży , po jego upadku pojawiły się tam tłumy, ciekawe jak wygląda jedno z najbardziej do tej pory zamkniętych miejsc na ziemi. Szybko się okazało, że Albania wzbudza skrajne emocje: jedni chwalą ją za pewien nimb tajemniczości, dzikie góry i plaże długie tak, że godzinami można nie spotkać na nich innego człowieka, inni są zdegustowani górami śmieci - jest ich tu naprawdę dużo - psującymi krajobraz niedokończonymi budowami i słabo rozwiniętą infrastrukturą turystyczną poza popularnymi miejscami.
Najbardziej charakterystycznym elementem Albanii, dla turystów jej symbolem, są bunkry . Właściwie nie ma takiego miejsca, by rozglądając się wokół nie zobaczyć przynajmniej jednego - betonowe "grzybki" są wszędzie: przy drogach, na plażach, na polach, w górach. W kraju wielkości średniego polskiego województwa po poprzednim systemie zostało ich kilkaset tysięcy! Najlepszym miejscem dla miłośników plażowania są okolice Vlory - kurortu z eleganckimi hotelami położonego na styku mórz Adriatyckiego i Jońskiego.
Jadąc stąd na południe, w kierunku Grecji, trafi się na gaje oliwne, za którymi ukryte są plaże niemal bezludne, zupełnie inaczej jest za to na północy - w słynnym Durres w sezonie trudno wcisnąć szpilkę i przekrzyczeć innych urlopowiczów - to ulubione miejsce wypoczynku Albańczyków. Miłośnicy gór powinni wybrać się po widoki daleko na północ, na pogranicze z Kosowem , a fani architektury - odwiedzić kilka miast. Nazywany "Miastem Tysiąca Okien" Berat słynie z cytadeli na wzgórzu i białych, ustawionych kaskadowo domów z wieloma oknami w otomańskiej dzielnicy u jej stóp, kamienna Gjirokastra przetrwała komunizm dzięki temu, że urodził się w niej Hodża, a położony tuż przy granicy z Grecją Butrint to malownicze ruiny starożytnego miasta w lesie, które mieli założyć uciekinierzy z Troi.
Ochryda Fot. Shutterstock Jezioro Ochrydzkie/ Fot. Shutterstock
Macedonia. Turystyczne "morze" i tajemnicze południe
Z Albanii można przedostać się do Macedonii , najłatwiej przy porównywanym do Bajkału jeziorze Ochrydzkim , które jest także najbardziej turystycznym - i za granicą właściwie jedynym rozpoznawanym - miejscem w tym niewielkim kraju. Mówią na nie nawet "morze", a najpopularniejszym "kurortem" na jego brzegu jest malownicze miasteczko Ochryda pełne świątyń - wedle przekazów kiedyś miało ich tu być 365, po jednym na każdy dzień roku - i domów pod czerwoną dachówką. Pokój można wynająć niemal w każdym. Południe kraju jest dzikie, górzyste, miejscami wyludnione, a miejscami - tajemnicze.
CZYTAJ TEŻ: Szlakiem kościołów i monastyrów Macedonii. Nocleg w jednym z nich to niezapomniane przeżycie!
Warto zajrzeć do Bitoli , w której znajdują się ruiny starożytnej metropolii Heraclea Lyncestis , czy do Kruszewa z muzeum Tosze Proeskiego : kiedy ikona Macedonii, lubiany na całych Bałkanach piosenkarz znany także z działalności charytatywnej zginął w wypadku w wieku 26 lat, ogłoszono żałobę narodową. Opowiadając jego losy miejscowi lubią porównywać go do księżnej Diany. Dość oryginalnie prezentuje się również Skopje - władze postanowiły nadać stolicy charakteru godnego spadkobiercy dawnej cywilizacji budując kolejne monumentalne pomniki i przebudowując gmachy. Jednak największym skarbem Macedonii są monastyry - charakterystyczne czerwone budowle, z pięknymi ikonostasami i wiekowymi freskami, często liczące sobie ponad tysiąc lat.
Dubrownik Fot. Shutterstock Dubrownik/ Fot. Shutterstock
Czarnogóra. Stwórca był łaskawy
Największe bałkańskie jezioro - Szkoderskie - oddziela Albanię od Czarnogóry i zdecydowanie lepiej je poznać po stronie tej drugiej. Zarośnięte trzciną i otoczone mokradłami, zmieniające wielkość w zależności od poziomu wody, ucieszy przede wszystkim miłośników przyrody - to jedno z najlepszych miejsc na naszym kontynencie na obserwację ptaków, zwłaszcza - rzadkich pelikanów. Jest tu też trochę plaż, ale nad nie zdecydowanie lepiej wybrać się nad Adriatyk - Czarnogóra słynie z ciągnących się kilometrami połaci pokrytych złotym piaskiem. Wylegiwać się można na przykład w Budwie , kurorcie na miarę najlepszych na świecie, a cieszyć oko widokiem - w Boce Kotorskie j, czyli słynnej zatoce otoczonej wysokimi górami z miasteczkiem Kotor pełnym zabytkowych budowli. Jeszcze bardziej spektakularne widoki czekają w głębi kraju, gdzie znajduje się najgłębszy kanion na naszym kontynencie, otoczony skałami sięgającymi 1300 metrów. Płynącą jego dnem rzekę Tara najlepiej pokonać pontonem.
Mieszkańcy Czarnogóry zwykli mawiać, że rozdzielający stworzoną ziemię Bóg dał im jedynie skaliste góry. Dopiero po ich skardze zauważył przeoczenie i hojnie dołożył do nich kawałek raju, czyli wybrzeże.
CZYTAJ TEŻ: Gdzie kręcono "Grę o tron"? Przegląd serialowych plenerów na start czwartego sezonu
Chorwacja. Stolica Lannisterów
Dla Chorwatów był jeszcze łaskawszy - ponieważ pierwotnie miał o nich zapomnieć zupełnie i nie dać im nic, po przypomnieniu oddał im to, co stworzył dla siebie: piękne wybrzeże z rozsianymi wzdłuż niego setkami wysp i rozsianymi nad zatoczkami malowniczymi wsiami i starożytnymi miastami, choćby Splitem , w którym swoją rezydencję wybudował cesarz Dioklecjan , czy porównywanym do Wenecji Zadarem . Zachwycająca od lat miłośników letniego wypoczynku Chorwacja zachwyciła też filmowców: w nazywanym "perłą Adriatyku" słynącym z białych murów i czerwonych dachów Dubrowniku powstały zdjęcia do "Gry o Tron". Miasto zostało Królewską Przystanią , bogatą stolicą rządzącego rodu Lannisterów.
Kojarzona przede wszystkim z wypoczynkiem zimowym i wyjazdami na narty w Alpy Julijskie Słowenia również oferuje piękny kawałek wybrzeża, malownicze miasteczka i oczywiście wędrówki po górach.
Sarajewo Fot. Shutterstock Sarajewo/ Fot. Shutterstock
Bośnia i Hercegowina i Serbia. Na wyciągnięcie ręki
Bośnia i Hercegowina do morza przylega na długości jedynie kilkunastu kilometrów - prawdziwym skarbem tego kraju są góry. Ta kraina to także starożytne twierdze, meczety z minaretami, hektary winnic i ciekawe miasta: gwarne Sarajewo, które zapisało się na kartach historii jako to, gdzie zaczęła się I wojna światowa i które niedawno National Geographic uznał za jedno z najbardziej obiecujących nowych miejsc na turystycznej mapie świata oraz Mostar : nieformalna stolica Hercegowiny z piękną starówką i słynnym kamiennym Starym Mostem o charakterystycznym łukowatym kształcie.
Belgrad Fot. Shutterstock Belgrad/ Fot. Shutterstock
Serbia co prawda nie ma dostępu do morza (podobnie jak Kosowo, którego status na arenie międzynarodowej jest różny: niektóre państwa - w tym Polska - uznają je za niezależny kraj, inne - za część Serbii), ma za to piękne widoki, góry i stare cerkwie. Można powiedzieć, że na wyciągnięcie ręki - z Polski łatwo i szybko można się tam dostać nawet autem czy pociągiem.
