Wpisanie Puszczy Białowieskiej na listę obiektów objętych ochroną UNESCO może nieco dziwić, bo widnieje ona na niej już od 1979 roku, zresztą jako jedyny obiekt przyrodniczy z Polski. W 1992 roku wpis został powiększony o obszerną część Puszczy Białowieskiej położoną po stronie białoruskiej. Utworzono wówczas Transgraniczny Obiekt Światowego Dziedzictwa "Belovezhskaya Pushcha / Bialowieza Forest". Tegoroczny wpis to kolejne rozszerzenie, uwzględniające nową, rozpoznawalną na całym świecie nazwę ("Bialowieza Forest'), zmianę powierzchni i nowe kryteria uznania.
Co się zmieniło w kontekście polskim? Przede wszystkim ochroną objęta została niemal cała polska część puszczy - ponad 59 tys. hektarów (dotychczas było to tylko ponad 5 tys. hektarów), zmniejszono za to nieco część leżącą na Białorusi. Główne kryteria uznania wpisu to wyjątkowe możliwości, jakie Puszcza Białowieska daje w kontekście zapewnienia bioróżnorodności biologicznej oraz fakt, że pozostaje ona domem dla żubrów, które są ikoną europejskich gatunków.
Obszar Puszczy Białowieskiej chroniony przez UNESCO po stronie polskiej i białoruskiej w roku 1992 i 2014. / źródło: strona www Białowieskiego Parku Narodowego
Oprócz Puszczy Białowieskiej na liście UNESCO znalazły się obiekty w Federacji Rosyjskiej, na Kostaryce, w Wietnamie, Indiach, na Filipinach, w Danii, Chinach i transgraniczny obiekt niemiecko-duński.
Pełna lista najnowszych wpisów wraz z uzasadnieniem znajduje się TUTAJ .
Lista światowego dziedzictwa UNESCO to lista obiektów objętych szczególną ochroną UNESCO (filii ONZ) ze względu na ich wyjątkową wartość kulturową lub przyrodniczą dla ludzkości. Pomysł UNESCO dotyczący utworzenia listy nie narodził się od razu (a dopiero po 20 latach od rozpoczęcia jej działania), ale szybko stał się najbardziej rozpoznawalną działalnością organizacji. O wpisanie na listę swoich obiektów ścigają się wszystkie kraje, osiągnięcie tego celu nie jest jednak łatwe, ponieważ na listę trafiają tylko najwybitniejsze obiekty z danej kategorii.
Wpis na listę jest równoznaczny z wciągnięciem danego miejsca na mapę najważniejszych turystycznych obiektów na świecie, a za tym idą konkretne pieniądze. Przykładem może być francuskie Carcassonne, które w ciągu niespełna dwóch dekad odnotowało pięciokrotny wzrost liczby odwiedzających je turystów. Widniejący od 1878 roku na liście Kraków (a dokładniej Stare Miasto w Krakowie) rocznie odwiedza ok. 9 milionów turystów.
Uznanie w oczach całego świata można też stracić i zostać z listy usuniętym - to spotkało Drezno, gdzie zbudowano most, który zaburzył XVIII-wieczny krajobraz miasta i rezerwat oryksów (gdy ten gatunek antylopy przestał być zagrożony). Komitet cały czas czuwa i dobrze, bo zagrożenie usunięciem z listy to zwykle najlepszy motywator dla państw, by dbać o swoje skarby.
W tej chwili na liście UNESCO jest ich 1007 ze 161 państw.
Polska ma na liście UNESCO 14 obiektów: Stare Miasto w Krakowie, Królewskie Kopalnie Soli w Wieliczce i Bochni, Auschwitz-Birkenau. Niemiecki nazistowski obóz koncentracyjny i zagłady (1940-1945), Stare Miasto w Warszawie, Stare Miasto w Zamościu, Zespół staromiejski Torunia, Zamek Krzyżacki w Malborku, Kalwaria Zebrzydowska, Kościoły Pokoju (w Jaworze, w Świdnicy), Drewniane kościoły południowej Małopolski (Binarowa, Blizne, Dębno, Haczów, Lipnica, Sękowa), Park Mużakowski nad Nysą, Hala Stulecia we Wrocławiu, Drewniane cerkwie regionu karpackiego (Radruż, Chotyniec, Smolnik, Turzańsk, Powroźnik, Owczary, Kwiatoń, Brunary).