Z czasów największej świetności Awinionu, gdy w XIV w. był rezydencją papieży, pozostały piękne zabytki, przede wszystkim ogromny zamek papieski, a także mury miejskie. Równie znany jest most Saint-Bénezet, a miłośników sztuki przyciągają muzea. Latem miasto ściąga nieprzebrane tłumy turystów i artystów, a przyczyną jest Awinioński Festiwal Teatralny, jeden z najsłynniejszych na świecie.
Uważany za najcenniejszy zabytek gotyckiej architektury pałacowej na świecie, wpisany na Listę Światowego Dziedzictwa Kulturalnego i Przyrodniczego UNESCO Pałac Papieski (Palais des Papes) jest zarazem wyjątkowym przykładem budowli militarnej. Z zewnątrz jawi się jako najprawdziwsza forteca, o czym świadczą wysokie mury, masywne ściany i wąskie okna. Spośród wszystkich zabytków Francji jest jednym z najczęściej odwiedzanych obiektów - rocznie przyciąga ponad 500 tys. turystów. Vieux Palais (Stary Pałac), nieco bliżej katedry Notre-Dame-des-Doms, na północy, reprezentuje bardzo surowy i oszczędny styl. Jego budowę rozpoczął w 1334 r. papież Benedykt XII, dawny zakonnik cysterski, wznosząc pierwszy budynek wokół klasztoru, a kontynuował jego następca Klemens VI, który chcąc uświetnić tę surową budowlę, rozbudowywał ją powoli przez 10 lat, od roku 1342. Ta część pałacu, zwana Neuf Palais (Nowy Pałac), ma wyraźne cechy gotyku płomienistego.
Awinion. W pałacu papieskim rezydowało w latach 1309-1377 siedmiu papieży, tu przyjeżdżali z wizytą królowie i cesarze . Pałac miał własną mennicę, odbywały się w nim uroczyste ceremonie religijne i festyny, spełniał także funkcję sądu. W czasie rewolucji francuskiej wnętrza zostały splądrowane i zniszczone, a w 1810 r. budowlę przekształcono w koszary, zabierając cenne wyposażenie. W 1969 r. pałac został odrestaurowany.
W czasie krótkiej wycieczki można obejrzeć podwórzec, klasztor, apartamenty papieskie, kaplice, wystawne komnaty, w których odbywały się ceremonie, ogrody i tarasy. Jedno z najważniejszych pomieszczeń to Sala Konsystorzowa (Consistoire) z galerią portretów papieży, czyli miejsce zebrań najwyższej rady Kościoła . Tu debatowali kardynałowie, tu byli przyjmowani monarchowie i ambasadorowie, również posłowie z Polski - w tej sali wydano zgodę na koronację Władysława Łokietka.
Tuż obok Starego Pałacu wznosi się katedra Notre Dame des Doms - najstarsza zachowana budowla sakralna Awinionu. Wznoszono ją przez kilka wieków, począwszy od V stulecia, lecz obecny, romański kształt zyskała dopiero w XII w. Złocony posąg Madonny umieszczono na szczycie wieży w 1859 r. W środku można podziwiać oryginalny romański ołtarz z XII w. oraz interesujące grobowce w stylu gotyku płomienistego, które kryją doczesne szczątki Jana XXII i Benedykta XII. Przy wejściu na chór stoi XIII-wieczny tron biskupi z białego marmuru, dekorowany ornamentem zwierzęcym, symbolizującym św. św. Marka i Łukasza. W czasie rewolucji katedra, jak wiele innych budowli we Francji, została złupiona, a do pierwotnej funkcji przywrócono ją w 1822 r.
Awinion. Sąsiadujący z katedrą park Rocher des Doms to piękne ogrody, bogate w różnorodne gatunki roślin - doskonałe miejsce na odpoczynek po zwiedzaniu. Z tarasów widokowych roztacza się panorama okolicy: Rodan, most Saint-Bénézet, Villeneuve-lez-Avignon z Wieżą Filipa Pięknego, a nawet szczyty wzgórz Dentelles de Montmirail, płaskowyż Vaucluse i wzgórza Lubéron.
Naprzeciwko głównego wejścia do Pałacu Papieskiego stoi Stara Mennica , czyli Hotel des Monnaies - była siedziba Scypiona Borghese, którego emblematy ze smokiem i orłem zdobią barokową fasadę. Uchodzi ona za najbardziej włoską w Awinionie, i chyba słusznie, gdyż jej bogactwo - smoki, orły, postaci aniołów i girlandy owoców - przywodzą na myśl raczej włoską niż francuską stylistykę barokową. Dawniej działała tu miejska mennica. Dziś jest siedzibą konserwatorium.
Całą starówkę Awinionu otaczają wspaniałe mury obronne (les Remparts) o długości 4,5 km, wzniesione w XIV w. Wątpliwości specjalistów co do ich faktycznej użyteczności budzą pewne uchybienia w konstrukcji, m.in. brak machikuł, z których na atakujących wylewano wrzątek i smołę czy wieże otwarte od strony miasta. Wszystkie te elementy wskazują na to, że mury nie mogły być istotną przeszkodą dla wroga, więc przypuszcza się, że miały raczej za zadanie opóźniać wdarcie się nieprzyjaciół do miasta, tym bardziej że pałac papieski sam w sobie stanowił twierdzę nie do zdobycia, więc główna linia obrony miała się koncentrować właśnie na jego murach. Nie ulega jednak kwestii, że fortyfikacje stanowiły skuteczną zaporę przeciwko wodom kapryśnego Rodanu.
Pont Saint-Bénézet (most Awinioński) / fot. Francois Roland CC BY Flickr.com
To właśnie przez tę wielką rzekę przerzucony był Pont Saint-Bénézet (most Awinioński), słynny z piosenki Sur le pont d'Avignon. Jego budowę rozpoczęto w 1177 r., a ukończono 8 lat później - była to jedyna w owym czasie przeprawa na południowym Rodanie. Długi na 900 m, spinał brzegi rzeki, wspierając się na 22 przęsłach. Niestety, systematycznie niszczony przez powodzie, od XVII w. powoli niszczał, gdyż zaprzestano jego odbudowy. Zachowały się tylko cztery przęsła dawnego mostu i romańska Chapelle St. Nicolas poświęcona patronowi flisaków. Pochowano w niej św. Bénézeta, który, według legendy, był inicjatorem budowy mostu.
Warto wspomnieć o możliwości rejsu statkiem po Rodanie. Najkrótszy to przeprawa wodnym autobusem spod mostu Awiniońskiego na Ile de la Barthelasse. Można skorzystać z oferty Les Grands Bateaux de Provence, organizującej dłuższe rejsy stateczkami spacerowymi.