Zamek Kazimierzowski znajduje się w Przemyślu na Wzgórzu Zamkowym. Jego historia sięga czasów Kazimierza Wielkiego. W 1340 r. właśnie w tym miejscu pojawił się pierwszy zamek. Przez następne stulecia budynek był wielokrotnie przebudowywany. Jego obecny kształt powstał pod koniec XX wieku, kiedy to odbudowano częściowo mur zamku i obie baszty. Obecnie w zamku działa Przemyskie Centrum Kultury i Nauki Zamek, dlatego w środku odbywają się liczne koncerty, spektakle muzyczne i teatralne. Wydarzenia te są publiczne i stwarzają doskonałą okazję do tego, aby zamkowe sale i komnaty zobaczyć na własne oczy.
Zamek w Przemyślu stał się wzorem dla Obserwatorium Astronomiczno-Meteorologicznego na szczycie Pop Iwan w paśmie Czarnohory w Beskidach Wschodnich. Budowa tej konstrukcji zakończyła się w 1938 r. Obecnie dawne obserwatorium to głównie ruiny, ale do dziś można dostrzec jego podobieństwo do zamku w Przemyślu.
Ruiny obserwatorium (fot. Marek K. Misztal (wikimedia.org), licencja: CC Uznanie autorstwa)
Zamek w Przemyślu (fot. Prodi6520 (wikimedia.org), licencja: domena publiczna)
Reszel to niewielkie miasteczko położone w województwie warmińsko-mazurskim. Tamtejszy zamek znajduje się nad brzegiem niewielkiej rzeki Sajny. Jego budowa zakończyła się w 1401 r. Warowna konstrukcja była wielokrotnie oblegana i zdobywana przez wojska polskie i krzyżackie. W XIX wieku zamek stał się nawet więzieniem i dopiero po II wojnie światowej nastąpił jego gruntowny remont.
Obecnie w budynku działa restauracja i hotel. Znajduje się tutaj również Galeria Zamek w Reszlu. Jest to oddział Muzeum Warmii i Mazur w Olsztynie. W zamku znajduje się przestrzeń wystawiennicza, do której wstęp jest płatny. Bilet normalny kosztuje 6 zł, a ulgowy 4 zł. Dodatkowo w zamku organizowane są warsztaty, w których uczestniczyć mogą mieszkańcy i turyści. Zwiedzający zamek mogą obejrzeć także celę, w której więziono Barbarę Zdunk, ostatnią osobę w Europie, która została stracona na stosie.
fot. Mkos (wikimedia.org), licencja: CC Attribution-Share Alike 3.0 Poland
Piętnaście kilometrów od Kalisza znajduje się zamek, który swym wyglądem przypomina zamki i pałace znad Loary. Wymarzyła go sobie Izabella z Czartoryskich hrabina Działyńska (1830-99). Wprawdzie zamek w Gołuchowie zbudowany został w połowie XVI wieku, ale swój obecny wygląd zawdzięcza właśnie Izabelli, która odkupiła budowlę i przeprowadziła jej remont. Dzięki tej przebudowie obiekt posiada charakterystyczne wieże, kryte łupkiem dachy z wąskimi kominami i ozdobne okna. Zamek swym wyglądem przypomina pałace zbudowane w stylu francuskiego renesansu. Z kolei jego dziedziniec wizualnie nawiązuje do tradycji włoskiej.
Dziś w zamku działa Oddział Muzeum Narodowego w Poznaniu. Zwiedzać go można od wtorku do niedzieli. Bilet normalny kosztuje 10 zł, ulgowy 7 zł, a dla uczniów i studentów 1 zł.
fot. P.R.Schreyner (wikimedia.org), licencja: CC Uznanie autorstwa
fot. Mdudus76 (wikimedia.org), licencja: CC Attribution-Share Alike 3.0 Poland
Dokładna data budowy zamku w Żarach nie jest znana. Przyjmuje się, że w połowie XIII wieku murowany zamek wzniósł tutaj Albrecht Dewin. Przez późniejsze stulecia zamek przechodził z rąk do rąk i był często przebudowywany. Jego obecna forma to połączenie gotyku i renesansu. Na początku XIX wieku w środku urządzono więzienie. Budowla swoje przeznaczenie zmieniła w 1930 r., kiedy to w środku swoją działalność rozpoczęło Muzeum Regionalne powiatu żarskiego. Te funkcjonowało do końca 1945 r. kiedy to budynek został zniszczony przez pożar. Po wojnie obiektu nie wyremontowano. Kompleks przykryto jedynie nowym dachem.
Dziś po zamkowych komnatach hula jednak wiatr. Zniszczony obiekt czeka na gruntowny remont. W jego najbliższym otoczeniu zrewitalizowano już miejską zieleń, o tym, jaki potencjał tkwi w zamkowo-pałacowym kompleksie można przekonać się oglądając poniższe wideo:
fot. Czajkaczechowa (wikimedia.org), licencja: CC Attribution-Share Alike 3.0 Poland
Zamek w Chęcinach był świadkiem wielu ważnych wydarzeń w historii Polski. Zbudowany został na przełomie XIII i XIV wieku. O dawnej świetności obiektu świadczą jego imponujące ruiny, które górują nad Chęcinami. To właśnie z tego miejsca w 1331 r. wyruszono na Bitwę pod Płowcami. Po śmierci Władysława łokietka warownię pod swoje władanie objął Kazimierz Wielki. Zmienił on zamek w królewską fortecę, której nie zdobył nikt przez blisko 250 lat. Pozostałości zamku miały także okazję zagrać w filmie. Pod koniec lat 60. w okolicach zamku zrealizowano sceny batalistyczne do filmu Pan Wołodyjowski.
Zwiedzanie ruin warto połączyć z wyprawą w plener. Tuż obok zamku biegnie żółty szlak turystyczny im. Juliusza Brauna. Rozpoczyna się on w Wiernej Rzece i kończy właśnie w Chęcinach.
fot. Stimoroll (wikimedia.org), licencja: GNU
fot. Arianus (wikimedia.org), licencja: CC Uznanie autorstwa
Zamek w Bobolicach zbudowany został w połowie XIV wieku na Jurze Krakowsko-Częstochowskiej w systemie tzw. Orlich Gniazd. Obiekt zbudował król Polski Kazimierz Wielki. Przez lata stanowił on element systemu obronnego zachodniej granicy Królestwa Polskiego. Grube mury zamku ucierpiały jednak kiedy na ziemie polskie najechał Maksymilian III Habsburg. Budynek ucierpiał również w 1657 r. podczas potopu szwedzkiego. Do końca XX zamek zmienił się w ruinę. Wtedy też zapadła decyzja o jego rekonstrukcji.
Odbudowa zamku trwała ponad 12 lat. i wzbudziła wiele kontrowersji. Protestowali przeciwnicy odbudowy, którzy zauważyli, że nie zachowały się żadne plany, szkice czy rysunki zamku. Jego kształt odtworzono jedynie na podstawie analizy zachowanych ruin oraz wiedzy historyków i archeologów. Odbudowany zamek przez wielu określany jest mianem "Disneylandu" i "atrapy zabytku".
Dziś zamek odwiedza wiele turystów. Odwiedzający mogą zwiedzić komnaty zamku i działające w środku muzeum. Bilet normalny kosztuje 15 zł, a ulgowy 10 zł. Z zamkiem wiąże się też kilka legend. Jedna z nich opowiada o przedstawicielu rodu Krezów, który porwał i więził w bobolickim zamku swoją bratanicę. Podobno powraca ona jako biała dama i straszy na murach warowni do dziś.
fot. Jakub Hałun (wikimedia.org), licencja: CC Attribution-Share Alike 3.0 Unported
fot. Bobolus (wikimedia.org), licencja: CC Uznanie autorstwa
Pałac w podpoznańskim Rogalinie wybudowano na początku lat 70. XVIII wieku. Początkowo pełnił on rolę siedziby rodu Raczyńskich. W 1910 r. w obiekcie otwarto prywatną, ale publicznie dostępną galerię. Rodzina Raczyńskich przekazała pałac Muzeum Narodowemu. W ostatnich latach obiekt udało się wyremontować. Prócz samego budynku zadbano o jego najbliższe otoczenie. Nowe oblicze zyskał pałacowy ogród, w którym od lat rosną ogromne dęby. W ogrodzie uporządkowano zieleń i odświeżono spacerowe alejki.
Obecnie w budynku działa Muzeum Pałac w Rogalinie. Jest to oddział Muzeum Narodowego w Poznaniu. Zwiedzać można Pałac, gabinet londyński i galerię antenatów, powozownię i galerię obrazów. Bilet normalny, który umożliwia zobaczenie wszystkich tych miejsc kosztuje 35 zł, a ulgowy 25 zł. Z kolei bilet dla uczniów i studentów kosztuje 1 zł.
fot. Marcin Chady (flikr.com), licencja: CC BY 2.0
PIOTR SKÓRNICKI