Senegambia
Czy jako dzieci zastanawialiście się kiedykolwiek nad tym, dokąd odlatują przed zimą zamieszkujące Polskę ptaki? Do ciepłych krajów - to jasne. Ale gdzie dokładnie? Odpowiedź brzmi: do Senegambii. Senegambia, czyli obszar na terytorium Gambii i Senegalu, to właśnie to miejsce, do którego każdego roku starają się dotrzeć miliony gatunków migrujących ptaków z Europy. Trzeba przyznać, że zimowiska mają wspaniałe. Choć region jest niewielki, to jego bioróżnorodność zadziwia: na terenie Senegambii występuje sawanna, las deszczowy i bambusowy oraz wielkie dorzecza rzek, które dają schronienie gatunkom bytującym na terenach wodnych i podmokłych. Odloty ptasich kluczy z Europy zaczynają się już w czerwcu, ostatnie ptaki ruszają do Afryki Zachodniej w listopadzie. Lecąc wygodnym samolotem trudno docenić, że wiele spośród nich ma do pokonania kilka tysięcy kilometrów!
Spacerujący żuraw. Senegambia, Afryka / fot. Shutterstock
Cały rejon Senegambii nadaje się do obserwacji ptaków, tym bardziej, że poza gatunkami, które przylatują z Europy, Senegal i Gambia mają własne, niezwykle bogate awifauny. Można je wygodnie podglądać dzięki licznym specjalnie do tego celu przygotowanym stanowiskom.
Doskonałe do obserwacji są zwłaszcza rezerwaty Abuko (z barwnymi ptakami tropikalnymi, żyją tu też małpy i dwa gatunki krokodyli), wodno-błotne laguny rezerwatu Tanji czy przechodzący w sawannę Las Kabafita - wszystkie one dają schronienie ptakom, które znamy, ale też wielu gatunkom niewystępującym w Europie. Choć to w Gambii występuje ponad 80% gatunków ptaków z obszaru Senegambii, warto odwiedzić też Senegal, zwłaszcza wspaniały, gigantyczny, wpisany na listę UNESCO Park Narodowy Niokolo Koba.
do Senegambii Warto pojechać, by choć raz w życiu zobaczyć, w jakich warunkach zimują polskie cyraneczki, kanie czarne, błotniaki, mewy, rybitwy czy rożeńce. Mając świadomość, jak długą i trudną drogę malutkie niekiedy ptaszki muszą pokonać, by osiągnąć swój cel, łatwiej docenić determinację i siłę natury.
Kiedy jechać: gdy w Polsce panuje późna jesień i zima. Jesienią można wyprzedzić europejskie ptaki i zobaczyć, jak zmęczone lądują na afrykańskiej ziemi obiecanej.
Madera
Portugalska Madera nazywana jest wyspą wiecznej wiosny, ale też ogrodem botanicznym Atlantyku. Nie ma w tym stwierdzeniu zbyt wiele przesady, bo wizytówką Madery jest właśnie bujna roślinność, przede wszystkim wspaniałe odmiany kwiatów (w maju w mieście Funchal na Maderze organizowany jest nawet specjalny festiwal kwiatów - na tę okazję mieszkańcy Madery przez wiele tygodni przygotowują piękne kwiatowe dywany). Klimat na Maderze (łagodny, morski, określany mianem subtropikalnego, z temperaturą, która nawet zimą nie spada poniżej 16 stopni Celsjusza) sprzyja uprawie winorośli, trzciny cukrowej, drzewek owocowych, a nawet gatunków tropikalnych (na Maderze z powodzeniem uprawia się np. banany). Niegdyś Madera nazywana była Wyspą Drewna, ze względu na bardzo gęste zalesienie, jednak obecnie lasy w dużej części zostały zastąpione przez uprawy.
Dywany z kwiatów na święto kwiatów w Funchal. Wyspa Madera, Portugalia / fot. Shutterstock
Madera, z uwagi na swoje warunki klimatyczne (wiosna trwająca przez cały rok) i krajobrazowe (dzika przyroda, surowe skaliste urwiska, wodospady, śródlądowe kratery, wzniesienia tonące w chmurach) oraz bardzo dobrą bazę turystyczną (wyspę najwygodniej zwiedzać wynajętym na miejscu samochodem), jest jednym z ulubionych portugalskich terenów, a jej sława sięga na cały świat. Mimo ingerencji człowieka Madera pozostała jednak enklawą dzikiej przyrody. Część rezerwatu przyrody na Maderze wpisana jest na Listę Światowego Dziedzictwa Kulturalnego i Przyrodniczego UNESCO.
Kiedy jechać: przez cały rok, bo temperatura na Maderze nie spada poniżej 15-16 stopni Celsjusza, wiosną i latem na wyspie termometry wskazują przyjemne 22 stopnie Celsjusza. W maju na Maderze odbywa się też słynny Festiwal Kwiatów w Funchal.
Park Narodowy Corbetta, Indie
Park Narodowy Corbetta to najstarszy park narodowy w Indiach (utworzony w 1936 roku). Leży w północnej części kraju, w stanie Uttar Pradeś, zaledwie 200 km od Delhi. Leżąca na przedgórzu łańcucha Himalajów falista równina parku Corbetta (z niewysokimi wzgórzami otaczającymi dolinę rzeki Ramganga, jednego z dopływów Gangesu) jest ostoją blisko 700 gatunków kręgowców. Za najcenniejsze spośród nich uchodzą zagrożone wyginięciem tygrysy bengalskie, ale w parku Corbetta schronienie znalazły też wspaniałe słonie indyjskie, lamparty, szakale złociste, hieny pręgowane, niedźwiedzie wargacze, antylopy nilgau, małpy, daniele i kilka gatunków jeleni. W dorzeczach rzek żyją m.in. krokodyle błotne i wydry, a w bujnych lasach monsunowych (z przewagą drzewa tekowego) i na sawannie - blisko 600 gatunków ptaków.
Zagrożony wyginięciem tygrys bengalski. Park Narodowy Corbetta, Indie / fot. Shutterstock
Słoń indyjski na sawannie. Park Narodowy Corbetta, Indie / fot. Shutterstock
Park Narodowy Corbetta jest utrzymywany przez hinduski rząd. Można go zwiedzać na własną rękę lub podczas zorganizowanej wycieczki (na miejscu jest możliwość zakwaterowania). Do popularnych atrakcji parku Corbetta należą przejażdżki na słoniach.
Słonie indyjskie na sawannie. Park Narodowy Corbetta, Indie / fot. Shutterstock
Kiedy jechać: Park Narodowy Corbetta jest czynny od 15 listopada do 15 czerwca, w pozostałym okresie nie można tu dotrzeć, gdyż monsunowe deszcze zrywają drogę.
Delta Dunaju
Położona na terenie Rumunii i Ukrainy Delta Dunaju, to jeden z najcenniejszych przyrodniczo terytoriów w Europie, prawie niezmieniony w wyniku działalności człowieka. Dunaj rozlewa się na obszarze prawie 3500 km2, tuż przed ujściem do Morza Czarnego dzieląc się na trzy główne ramiona. Nie one są jednak najważniejsze dla podróżnika, który odwiedza te dziewicze tereny - Delta Dunaju to tysiące wodnych kanałów, dzielących deltę na obszary podmokłych lasów, trzcin, bagien i łąk porośniętych w całości nenufarami, tak że w ogóle nie widać tafli wody. Bezkresne, dziewicze rozlewiska Dunaju to raj dla niezliczonych gatunków ptaków. Symbolem Delty jest pelikan baba, ale żyje tu także wiele gatunków czapli, kaczek, ibisów oraz całe kolonie zagrożonych wyginięciem kormoranów małych.
Pelikan baba - symbol delty. Delta Dunaju, Rumunia / fot. Shutterstock
Kormorany. Delta Dunaju, Rumunia / fot. Shutterstock
Delta Dunaju objęta jest ochroną ścisłą i wpisana na listę UNESCO. Deltę Dunaju najlepiej przemierzać drewnianą łodzią z wiosłami (na długich dystansach przyda się łódź motorowa, przewodnik będzie wiedział, kiedy włączyć motor, by nie płoszyć gatunków zwierząt i ptaków). Lepiej nie wyruszać na samotne eksploracje delty - w kanałach, które co roku wyglądają inaczej, łatwo się zgubić. Nie mniej fascynującą, niż przyrodnicza strona Delty, jest jej strona antropologiczna - Deltę Dunaju zamieszkuje zaledwie 15 tys. ludzi, żyjących niekiedy bez prądu, telefonu i bieżącej wody, w wioskach, do których dotrzeć można jedynie łodziami.
Wioska i jeden z kanałów w Delcie Dunaju. Delta Dunaju, Rumunia / fot. Shutterstock
Kiedy jechać: najlepiej wiosną lub latem (wiosną temperatury w Delcie Dunaju są najprzyjemniejsze, panują też doskonałe warunki do obserwacji pelikanów).
Park Narodowy Ujung Kulon
Ujung Kulon to pierwszy park narodowy w Indonezji wpisany na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO i jeden z zaledwie dwóch obszarów występowania zagrożonych wyginięciem nosorożców jawajskich na naszej planecie (drugi znajduje się w Parku Narodowym Cat Tien w Wietnamie). Obejmuje półwysep Ujung Kulon na najdalej na zachód wysuniętym krańcu Jawy, grupę wulkanicznych wyspa Krakatau oraz m.in. wyspy Panaitan i Peucang w Cieśninie Sundajskiej. Większość obszaru Parku Narodowego Ujung Kulon zajmuje nizinny las tropikalny (największy na Jawie), poza bezcennymi nosorożcami zamieszkiwany też m.in. przez aligatory, pytony, kilka wspaniałych gatunków małp (w tym gibony i odżywiające się krabami jawajskie makaki), dzikie psy, mangusty i inne drapieżniki oraz ponad 270 gatunków ptaków (w tym gallusy, bieliki białobrzuche, fregaty, zimorodki i kukułki).
Park Narodowy Ujung Kulon - Indonezja / fot. Shutterstock
Zimorodek. Park Narodowy Ujung Kulon - Indonezja / fot. Shutterstock
Park Narodowy Ujung Kulon zawiera w swym obszarze także jedne z najbogatszych i najpiękniejszych przybrzeżnych raf koralowych Indonezji. Ze względu na swój wulkaniczny charakter park Ujung Kulon jest również bardzo interesujący pod względem geologicznym.
Erupcja wulkanu. Anak Krakatau, Indonezja / fot. Shutterstock
Kiedy jechać: w porze suchej, która w pasie Jawy i Nusa Tenggara (wyspy od Bali po Flores) trwa od maja do końca września, monsuny na Jawie są zwykle pasmem nieustannych ulew.
Dzika przyroda na świecie - które miejsca sa najpiękniejsze? Piszcie w komentarzach, Wasze sugestie chętnie wykorzystamy w kolejnych częściach tego zestawienia!