Warmińsko-mazurskie. Ciekawe miejsca na Warmii i Mazurach

Warmińsko-mazurskie. Drogosze

Dokłada lokalizacja: 8 km na zachód od Barcian

Pałac Dönhoffów

W tej niewielkiej wsi w XVII w. wzniesiono piękny pałac. Budynek był jedną z największych tzw. królewskich rezydencji w historycznych Prusach Wschodnich. Autorem projektu założenia dla potężnego rodu Dönhoffów był Jean de Bodt. Po przebudowie w stylu klasycystycznym powstała piętrowa budowla o prawie stumetrowej fasadzie, którą od strony podjazdu ozdobiono pilastrami i dużym portykiem. W pałacu mieści się kaplica i rodzinne mauzoleum. Założenie obejmuje także dwa stawy oraz park geometryczny i krajobrazowy z cennym drzewostanem.

Warmińsko-mazurskie. Elbląg

Starówka

Już w VIII w. istniała tu osada targowa, także port. Od XIII w. pozostające pod panowaniem krzyżackim miasto przeżywało rozkwit, w jego granicach znajdowała się siedziba najwyższego urzędnika zakonnego w Prusach - mistrza krajowego. Wspaniały, ogromny zamek z tego okresu został, niestety, zniszczony podczas wojny z Polską w 1454 r. Z powodu poważnych zniszczeń po II wojnie światowej w Elblągu zachowało się niewiele zabytków, a dawne stare miasto zabudowano zrekonstruowanymi domami. Nad Kanałem Elbląskim zachowały się pozostałości zamku krzyżackiego. Warto zobaczyć też kościół Mariacki i klasztor Dominikanów. Świątynię wzniesiono w połowie XIII w., w późniejszym okresie kilka razy przebudowywano. Obecnie mieści się tu Galeria El, prezentująca sztukę współczesną. W pobliżu zachowała się Brama Targowa z początku XIV w. na szczycie urządzono punkt widokowy.

Kanał Ostródzko-Elbląski

Kanał to interesujący zabytek techniki hydrologicznej, jedyny tego typu szlak wodny w Europie, łączy Elbląg z Pojezierzem Warmińskim. Jego długość wynosi ponad 83 km i jest to najdłuższy kanał żeglowny w Polsce. Przy budowie kanału wykorzystano jeziora leżące na różnych poziomach między Ostródą a Zalewem Wiślanym. Różnica wysokości sięga 100 m. wielką osobliwością jest pięć pochylni, po których przetacza się statki na specjalnych platformach na szynach.

Warmińsko-mazurskie. Kanał Ostródzko-Elbląski / Fot. Tomasz Waszczuk / AG

Prace nad projektem kanału rozpoczęto w 1837 r., budowa zaczęła się siedem lat później. Cztery pierwsze pochylnie uruchomiono w 1860 r. Autorem projektu był Georg Jacob Steenke. Podczas robót hydrotechnicznych wyrównywano poziomy wód w zbiornikach na trasie kanału. Obniżono poziomy luster wody do poziomu Jezioraka (99,5 m n.p.m.), co spowodowało obniżenia poziomu wód kilku jezior nawet o ponad pięć metrów. Na Jeziorze Karnickim powyżej lustra wody wybudowano akwedukt.

Warmińsko-mazurskie. Fuleda

Dokładna lokalizacja: 15 km na północny zachód od Giżycka nad Jeziorem Dobskim

Rezerwat "Głazowisko"

Na półwyspie Fuledzki Róg utworzono rezerwat przyrody ożywionej, w którym chroniony jest naturalny krajobraz polodowcowy. Ogromne głazowisko tworzy około 10 tys. kamieni różnej wielkości. Największy z nich ma 9,3 m długości i 2 m wysokości. Na półwyspie odkryto również 54 kurhany i 32 groby skrzynkowe pochodzące z wczesnej epoki żelaza (około 650-400 p.n.e.).

Kadzidłowo

Dokładna lokalizacja: wieś leży przy trasie z Mikołajek do Rucianego-Nidy

Park Dzikich Zwierząt

Największą atrakcją wsi położonej w Puszczy Piskiej jest prywatny Park Dzikich Zwierząt. Na potrzeby ponad 60 gatunków zwierząt przeznaczono ponad 100 ha terenu. Żyją tu nie tylko naturalnie spotykane na tym obszarze zwierzęta, ale także egzotyczne np. bizony. Żyją tu daniele, żubry, wilki, bobry, łosie, jelenie syberyjskie, sarny, tarpany i wiele gatunków ptaków. Park należy zwiedzać z przewodnikiem, który dokładnie opowiada o zwierzętach, ich upodobaniach i przyzwyczajeniach. Niektóre zwierzęta można karmić, inne lubią być głaskane. W parku prowadzi się także szpitalik oraz "ptasią przechowalnię", gdzie mogą zamieszkać ptaki (najczęściej bociany, popularne w tych rejonach), które zbyt późno wykluły się z jaj i są zbyt młode i słabe, by pokonać daleką trasę zimowych przelotów.

Warmińsko-mazurskie - Park Dzikich Zwierząt / fot. wyd. Dragon

Warmińsko-mazurskie. Krutyń

Dokładna lokalizacja: wieś leży nad rzeką Krutynią w Puszczy Piskiej

Spływ Krutynią

Niewielki Krutyń jest malowniczo położony pośrodku Puszczy Piskiej, części Mazurskiego Parku Krajobrazowego. We wsi zachowało się kilka starych drewnianych chałup i stodoła z końca XIX w. Krutyń znany najlepiej jest kajakarzom. Rzeka Krutynia ma około 100 km długości i odwadnia aż 30 jezior. Szlak kajakowy, wytyczony na rzece i kilkunastu jeziorach, uważany jest za najpiękniejszą trasę w Polsce. Na całej jej długości przygotowano dogodne punkty biwakowe i stanice.

Warmińsko-mazurskie. Stańczyki

Dokładna lokalizacja: wieś 23 km na wschód od Gołdapi

Wiadukty kolejowe

Niepozorna miejscowość na skraju Puszczy Rominckiej słynie z potężnych wiaduktów kolejowych nieczynnej linii Gołdap-Żytkiejmy. Teren, przez który ją wytyczono, jest obszarem polodowcowym i występują tu głębokie doliny i wąwozy, środkiem których płyną niewielkie rzeki. Mosty w Stańczykach są najwyższymi na tej trasie i jednymi z najwyższych w Polsce - ich długość wynosi 200 m, a wysokość 36 m. Jest to interesująca pięcioprzęsłowa konstrukcja żelbetowa, wszystkie łuki mają promień 15 m. Wiadukty mają doskonałe proporcje, ozdobiono je na wzór rzymskich akweduktów w Pont du Gard (stąd pochodzi też druga nazwa mostów w Stańczykach - Akwedukty Puszczy Rominckiej). Linia kolejowa została rozebrana w 1945 r., a wiadukty w Stańczykach są świadectwem ludzkiej myśli technicznej.

Warmińsko-mazurskie Stańczyki - wiadukty / fot. Wikimedia / CC

Warmińsko-mazurskie. Wojnowo

Dokładna lokalizacja: wieś na zachód od Rucianego-Nidy

Molenna i klasztor staroobrzędowców

Na skraju wsi, nad jeziorem Duś, znajduje się dawny żeński klasztor staroobrzędowców z połowy XIX w. klasztorną świątynię zdobi tylko skromny ikonostas. W centrum wsi wznosi się niewielka molenna (cerkiew) z cennymi ikonami. Wojnowo założyli staroobrzędowcy (filiponi), którzy nie przyjęli reform ogłoszonych w 1652 r. przez prawosławnego patriarchę Nikona. Prześladowani w Rosji, osiedlali się w Polsce, Prusach i na Bukowinie.

Warmińsko-mazurskie. Wolisko

Dokładna lokalizacja: osada przy drodze z Giżycka do Węgorzewa

Park żubrów

W kompleksie Puszczy Boreckiej na wolności żyje około 60 żubrów. Można je spotkać w lesie, w pobliżu leśniczówki Wolisko wydzielono specjalną zagrodę z tarasem widokowym, w której zawsze przebywa kilka żubrów.

Więcej na temat atrakcji województwa warmińsko-mazurskiego znajdziesz w przewodniku wydawnictwa Dragon - "Polska. 1000 miejsc, które musisz zobaczyć".