Pomorze w pigułce - największe atrakcje [PRZEGLĄD]

Pomorze to oczywiście Bałtyk, ale nie tylko! Mała Holandia, Szwajcaria Kaszubska, kosmopolityczne Trójmiasto i swojskie Kaszuby. Latarnie morskie i wiatraki, foki i ptasi raj. Piaskowe wydmy, połacie lasów i... góry?! Naszego Pomorza nie da się zaszufladkować. Uwaga - najlepiej zwiedzać poza sezonem.
Żuławy Wiślane. Żuławy Wiślane. Żuławy, Pomorze, Polska / fot. Shutterstock

Pomorze - kraina wszystkiego

Pomorze to jeden z najpiękniejszych regionów Polski. W jego skład wchodzi kilka odrębnych krain geograficznych, a każda z nich jest niezwykle charakterystyczna. Krajobraz Półwyspu Helskiego tworzą plaże, klify, malownicze rybackie wioski i wspaniały Hel - otoczony z trzech stron wodami Bałtyku i nazywany najbardziej morskim miastem w kraju.

Stolicą Pomorza jest Gdańsk - tysiącletni, kosmopolityczny i pełen wspaniałych zabytków. Wraz z modnym Sopotem i nowoczesną, dynamicznie rozwijającą się Gdynią, tworzy rozległą aglomerację, Trójmiasto, które co roku przyciąga tysiące turystów. Gdańsk odegrał też niebagatelną rolę w historii Polski. W latach świetności Hanzy był dla Rzeczypospolitej oknem na świat, przez które wpadały wszelkie nowinki. Od napaści na Pocztę Polską w Gdańsku zaczęła się II wojna światowa. A od Stoczni Gdańskiej - upadek komunizmu.

 

Kaszuby - kraina tysiąca jezior, wysokich wzniesień i zielonych lasów słusznie zasłużyła na miano "Szwajcarii Kaszubskiej". Zamieszkujący ten region Kaszubi zachowali swoją odrębność, niezmienioną od wieków kulturę, zwyczaje i język.

Pomorze to także żyzne ziemie Żuław, powstałe z rzecznych osadów. Ten region nazywany jest z kolei "małą Holandią". Żuławska kraina pełna jest wiatraków, domów podcieniowych, zapór, zwodzonych mostów, zapomnianych cmentarzy. Z kolei Powiśle powinien odwiedzić każdy miłośnik historii i pięknej gotyckiej architektury - średniowiecznych zamków, zbudowanych przez zakon krzyżacki już w XIII wieku. Niewiele jest w Polsce województw, które mogą się pochwalić takim zróżnicowaniem krajobrazu i taką atmosferą!

Hel, Pomorze, Polska Hel, Pomorze, Polska Hel/fot. Shutterstock

Półwysep Helski - Hel

Hel - spacer po miasteczku

Hel, usytuowany na krańcu Półwyspu Helskiego, z trzech stron otoczony wodami Bałtyku nazywany jest najbardziej morskim miastem w kraju. Co roku przyciąga tysiące turystów. Spacer po Helu najlepiej rozpocząć od jego głównej ulicy - Wiejskiej, w której zachowała się przedwojenna zabudowa. Stoją tu ryglowe domki i niskie chałupy rybackie, w których dzisiaj działają liczne sklepy, kioski z pamiątkami i tawerny.

Muzeum Rybołówstwa

W samym centrum Helu, tuż nad Zatoką Gdańską, obok portu, w zabytkowym, poewangelickim kościele pod wezwaniem śś. Piotra i Pawła mieści się Muzeum Rybołówstwa. Kościół mocno ucierpiał w wyniku działań wojennych prowadzonych w 1945 roku. Został odrestaurowany dopiero w 1959 roku. A ponieważ w Helu nie działała już wtedy parafia ewangelicka, budynek pokościelny przekazano w 1972 roku Centralnemu Muzeum Morskiemu w Gdańsku, które z kolei utworzyło tam swój oddział. Tak powstało Muzeum Rybołówstwa. W budynku zgromadzono stare łodzie rybackie, obrazy marynistyczne, wypchane ssaki i ptaki morskie (jest nawet szkielet morświna). Z drewnianej wieżyczki na dachu rozciąga się piękny widok na miasto, plażę i morze.

Muzeum Rybołówstwa, Bulwar Nadmorski 2, godziny otwarcia: 10.00-18.00, po sezonie: 10.00-16.00

Hel, Fokarium Hel, Fokarium Hel, Fokarium /fot. Shutterstock

Hel - Fokarium

Wszystko zaczęło się w marcu 1992 roku na plaży w Juracie, gdzie znaleziono wycieńczoną malutką foczkę. Zwierzątko zostało szybko przewiezione do Stacji Morskiej w Helu. Tam foczka pozostawała pod opieką pracowników placówki naukowej Instytutu Oceanografii Uniwersytetu Gdańskiego i wkrótce wróciła do zdrowia. Przedstawiciel zagrożonego gatunku robił w mieście furorę, co w dużym stopniu przyczyniło się do powstania dzisiejszego ośrodka. Fokarium w Helu realizuje głównie program ochrony gatunku. W basenach ośrodka żyją bowiem foki szare, które kiedyś występowały w Bałtyku powszechnie, ale później niemal całkowicie wyginęły wskutek intensywnych polowań. Fokarium jest więc jednocześnie ośrodkiem rehabilitacji osobników słabych i chorych. Po wyleczeniu foki są wypuszczane na wolność. Fokarium bardzo skutecznie promuje też ekologiczne zachowania. Uwagę zwiedzających przykuwa zwłaszcza ryba odtworzona ze śmieci albo plakat z zawartością żołądka foki Krysi, która zmarła wskutek zatrucia monetami, wrzuconymi do morza...

Fokarium, Hel, godziny otwarcia: od 8.00 rano do późnych godzin wieczornych. Najlepiej zajrzeć do ośrodka w porze karmienia, kiedy foki chętnie wynurzają się na powierzchnię - godz. 9.00 lub 15.00

Plaża Plaża Plaża na Helu/fot. Shutterstock

Hel - plaża i ścieżka rowerowa, czyli aktywnie albo leniwie

Plaże w Helu są dwie: jedna mniejsza od strony Zatoki Gdańskiej, druga większa i bardzo szeroka nad pełnym morzem. Naprawdę piękna, duża, piaszczysta plaża jest strzeżona przez zespół ratowników. Jej ogromnym plusem jest bliskość wydm osłaniających przed wiatrem. W pobliżu plaży przy ulicy Bałtyckiej stoi ceglana, ośmiokątna latarnia morska, wybudowana w 1942 roku i udostępniona do zwiedzania.

Nowo wybudowana ścieżka rowerowa na Półwyspie Helskim to trasa łatwa i przyjemna, a zarazem bardzo malownicza. Biegnie od Helu do Władysławowa, a następnie do Pucka. Po drodze mijamy śliczne miasteczka i małe osady rybackie: Juratę, Jastarnię, Kuźnicę, Chałupy. Część trasy przebiega przez rezerwaty przyrody, Nadmorski Park Krajobrazowy i obszary leśne. Przepiękne widoki i liczne wypożyczalnie rowerów powinny przekonać do przyjazdu nad morze nawet najbardziej wybrednych cyklistów. Poza tym szlaki rowerowe wyznaczone są w taki sposób, aby nie przecinały dróg dostępnych dla samochodów, co daje duże poczucie bezpieczeństwa i stwarza doskonałą okazję do zorganizowania wycieczki z dziećmi.

Duża Plaża, aby się do niej dostać trzeba przejść ulicę Leśną i sosnowy las

Latarnia morska, ul. Bałtycka 3, zwiedzanie: V-IX, 10.00-14.00, 15.00-19.00

Latarnia morska na Przylądku Rozewie Latarnia morska na Przylądku Rozewie Latarnia morska na Przylądku Rozewie /fot. Shutterstock

Latarnia morska na Rozewiu

Latarnia położona jest na przylądku Rozewie, pomiędzy latarnią w Stilo i Jastarni (które także warto zobaczyć). Jeszcze do niedawna przylądek Rozewie uważany był za najdalej wysunięty na północ punkt w Polsce (obecnie wprowadzono poprawkę i za takowy uznano Jastrzębią Górę). Mimo, że sława Rozewia z tego powodu nieco zmalała, przylądek i pobliska latarnia nadal są ważnymi punktami na mapie każdego turysty odwiedzającego Pomorze.

Obiekt nosi imię Stefana Żeromskiego. Plotka głosi, że to właśnie tutaj powstała powieść 'Wiatr od morza". Niestety wydaje się ona mało prawdopodobna. Żeromski faktycznie zwiedził rozewską latarnię, ale powieść powstała w Warszawie. Z latarnią związana jest także rodzina Wzorków. Leon Wzorek pracował w niej w latach 1920-39, służbę latarnika pełnił także jego brat Władysław w latach 1945-75, a po nim jego syn Zbigniew w latach 1975-80.

A jakie były początki latarnictwa na Rozewiu? Odpowiedź przynosi piękna legenda przekazywana od pokoleń przez starych rybaków. Otóż dawno temu nad rozewskim brzegiem rozbił się szwedzki statek. Z katastrofy ocalała tylko jedna osoba - córka kapitana. Zrozpaczona po śmierci ojca dziewczyna, nie wiedząc co ze sobą począć, zamieszkała na Rozewiu i postanowiła co noc rozpalać wielkie ognisko na wzgórzu, aby w ten sposób ostrzegać innych żeglarzy przed zdradliwym przylądkiem i grożącym im niebezpieczeństwem. Niektórzy twierdzą, że wzruszona ludność pomagała jej w tym dziele. Dzielna dziewczyna paliła ogniska przez wiele lat, aż do swojej śmierci. W ten sposób stała się pierwszym latarnikiem w historii Rozewia. Niestety nie znamy jej imienia.

Starzy rybacy twierdzą, że ów szwedzki statek rozbił się na ostrej, graniastej skale, którą do dzisiaj możemy oglądać u wybrzeży Rozewia. Nazywają ją "diabelską skałą", lub "czarcim kamieniem". Starzy ludzie powiadają, że pod skałą siedzi diabeł, który złośliwie topi pływające okręty, jeśli tylko znajdą się na obszarze jego morskiego królestwa.

Dzisiaj Rozewie ma dwie latarnie: starszą, nieczynną, z II poł. XIX wieku i nowszą zbudowaną na początku XX wieku. W nowszej, nadal działającej utworzono Muzeum Latarnictwa z ciekawą wystawą.

Latarnia morska na Rozewiu, ul. Leona Wzorka 3

Muzeum Latarnictwa, godziny otwarcia: V-IX 9.00-19.00, X-IV 9.00-16.00

Trakt Królewski, Gdańsk Trakt Królewski, Gdańsk Trakt Królewski, Gdańsk /fot. Shutterstock

Trójmiasto - Gdańsk - Trakt Królewski

Trakt Królewski to nieoficjalna nazwa, określająca główną trasę turystyczną w Gdańsku, biegnącą wzdłuż dwóch reprezentacyjnych ulic miasta: Długiej i Długiego Targu. Nazwa nawiązuje do uroczystych wjazdów monarchów do Gdańska, zapoczątkowanych w 1457 roku przez Kazimierza Jagiellończyka. W dawnych czasach królowie spędzali na trakcie nawet po kilka godzin. Zatrzymywali się, aby popatrzeć na występy linoskoczków i ulicznych akrobatów, posłuchać grajków, czy przyjrzeć się zmaganiom rycerskim. Po przejechaniu przez Gdański Trakt Królewski, czyli po części oficjalnej wizyty, można było nawet zagrać z królem w salonowca, zwanego dzisiaj dupniakiem. Była to więc jedna z nielicznych okazji, kiedy można było, mówiąc kolokwialnie, kopnąć króla w tyłek.

Orszaki królewskie, liczące nawet kilka tysięcy osób, tradycyjnie wjeżdżały do miasta przez Bramę Wyżynną, renesansową budowlę w kształcie łuku triumfalnego, wzniesioną w latach 1586-1588 przez Wilhelma van den Blocke. Brama otwiera Drogę Królewską, przy której umieszczono najważniejsze zabytki Głównego Miasta. Za nią znajdziemy więc unikatowy zespół obronny, tzw. Zespół Przedbramia, złożony z gotyckiej wieży więziennej i Katowni, w której w XVII wieku funkcjonowało jedno z najcięższych więzień w Europie. Następnie przechodzimy przez wspaniałą Złotą Bramę, zbudowaną w XVII wieku w miejscu skromnej Bramy Długoulicznej. Rajcy rosnącego w potęgę Gdańska uznali bowiem, że miastu potrzebna jest bardziej reprezentacyjna budowla. Urzekająca bogactwem zdobień brama wiedzie na ulicę Długą, nazywaną Salonem Gdańska. Ulicę otaczają wspaniałe kamienice, zamieszkiwane dawniej przez najzamożniejszych mieszkańców miasta: bankierów, burmistrzów, rajców czy właścicieli statków, przedstawicieli znamienitych rodów: Uphagenów (kamienica nr 12), Ferberów (nr 28), Czirenbergów (nr 29), Schumannów (nr 45). W Domu Uphagena, jednej z najpiękniejszych kamienic mieszczańskich w Gdańsku, mieści się dzisiaj muzeum, w którym odtworzono oryginalny wystrój i wyposażenie XVII- i XVIII-wiecznych mieszkań. W Lwim Zamku (nr 35) gościł król Władysław IV, który po uczcie, będąc w doskonałym humorze dał się namówić na grę we wspomnianego salonowca. Następnie orszak królewski, podążający drogą królewską kierował się w stronę Ratusza Głównego Miasta, przed którym oficjalnie witano monarchę i wręczano mu klucze do miasta.

Zachwyt zwiedzających Ratusz wzbudza zwłaszcza Sala Czerwona (Wielka Sala Rad), której wystrój jest najświetniejszym przykładem manieryzmu niderlandzkiego w Gdańsku.

Trakt Królewski, Gdańsk / fot. Shutterstock Trakt Królewski, Gdańsk / fot. Shutterstock Trakt Królewski, Gdańsk / fot. Shutterstock

Trójmiasto - Gdańsk - Trakt Królewski

Za Ratuszem ulica Długa przechodzi w Długi Targ, który pełnił w mieście funkcję Rynku i placu targowego. W XIV i XV wieku w każdą sobotę, przy Długim Targu handlowano mięsem - sprzedawano tu m.in. żywe prosięta. Na placu wykonywano także egzekucje czarownic, heretyków i złoczyńców, będących jednak wyłącznie szlachcicami lub prawowitymi obywatelami miasta. Pozostałych tracono na Górze Szubienicznej lub w Katowni. Dzisiaj Długi Targ jest najchętniej odwiedzanym miejscem w Gdańsku. Przypomina nieco krakowski rynek. Pełno tu artystów, gołębi, kramarzy i znajomych. Przy Długim Targu wznoszą się najważniejsze świeckie budowle Głównego Miasta. To właśnie tutaj od XVII wieku stoi symbol miasta i najstarszy świecki pomnik w Gdańsku - fontanna Neptuna. Niektórzy przybywają tutaj, aby tak jak kiedyś gdańscy marynarze, pochylić głowę przed bogiem mórz, jeszcze inni, aby zrobić sobie pamiątkowe zdjęcie. Są też i tacy, którzy wypatrują dnia, kiedy z fontanny, zamiast wody tryśnie złota wódka, (a dzieje się tak raz na sto lat). Tuż za fontanną wznosi się wspaniały Dwór Artusa - dawna siedziba bractw kupieckich. Wspaniałe wnętrza budowli zapełniają ławy rajców, modele starych żaglowców, malowidła i freski. Jest tu również niezwykły 11-metrowy piec, zbudowany w 1546 roku z ponad 500 kafli. W kamienicy obok, zwanej Domem Ławników, w górnym okienku codziennie o godz. 13.00 i 17.00 pojawia się popularna "Panienka z okienka" z powieści Deotymy i kłania się widzom. Królewski Trakt jest zakończony Bramą Zieloną, oficjalną siedzibą przybywających do miasta władców.

Brama Wyżynna, wznosi się przy Wałach Jagiellońskich

Muzeum Bursztynu, mieści się w budynku dawnej Katowni, ul. Targ Węglowy 26, godziny otwarcia: pn. 11.00-15.00, wt.-sb. 10.00-18.00, ndz. 11.00-18.00

Dom Uphagena, ul. Długa 12, godziny otwarcia: wt.-sb. 10.00-16.00, ndz. 11.00-16.00

Ratusz Głównego Miasta, ul. Długa 47, wt.-sb. 10.00-16.00, ndz. 11.00-16.00

Dwór Artusa, ul. Długa 43, wt.-sb. 10.00-16.00, ndz. 11.00-16.00

Żuraw, Gdańsk Żuraw, Gdańsk Żuraw, Gdańsk /fot. Shutterstock

Gdańsk - Żuraw i Długie Pobrzeże

Żuraw - największy w średniowiecznej Europie dźwig portowy jest obecnie jednym z najbardziej rozpoznawalnych symboli Gdańska. Jego potężna sylwetka, lekko wychylona nad Motławę, wyraźnie dominuje nad całą zabudową Długiego Pobrzeża. Żuraw został zbudowany w latach 1442-44 w formie dwóch ceglanych baszt, między którymi zainstalowano drewniany mechanizm dźwigowy. Budowla pełniła w owych czasach potrójną funkcję: dźwigu przeładunkowego, fortyfikacji obronnej i bramy miejskiej. Dzisiaj w popularnym Żurawiu mieści się jeden z oddziałów Centralnego Muzeum Morskiego. Muzealne ekspozycje ilustrują rolę Żurawia w dawnym Gdańsku oraz rozwój i działalność portu na Motławie od XVI do XVIII wieku. Ponadto w gmachu przy ulicy Szerokiej zgromadzono imponujący zbiór łodzi z całego świata, a na wyspie Ołowiance przedmioty wyłowione z wraków statków, obrazy marynistyczne, mapy i okrętowe armaty.

Długie Pobrzeże - ciągnący się wzdłuż Motławy deptak zachwyca malowniczymi widokami na tysiącletni port, wysokie kamienice i częściowo odbudowane, potężne spichlerze. Wzdłuż ulicy znajdują się charakterystyczne dla architektury Gdańska bramy wodne: Krowia, Chlebnicka, Mariacka, Św. Ducha oraz słynny Żuraw, pochodzące z XIV i XV wieku.

Centralne Muzeum Morskie, ul. Ołowianka 9/13, godziny otwarcia: latem 10.00-18.00, po sezonie wt.-ndz. 11.00-15.00, spod Żurawia odpływa mały prom, którym można się dostać do głównej części muzeum, na wyspę Ołowiankę

Wyspa Sobieszewska - Ptasi Raj, Mewia Łacha i złoto północy

Wyspa Sobieszewska (Sobieszewo) to nadmorska dzielnica Gdańska, leżąca w granicach miasta od 1973 roku, oddalona od centrum o 15 km. Wyspa otoczona jest od północy wodami Zatoki Gdańskiej, od południa Martwą Wisłą, od wschodu Przekopem Wisły, a od zachodu: Śmiałą Wisłą. Na terenie wyspy znajdują się jeszcze dwa jeziora: Karaś i Ptasi Raj oraz 11 km plaży. Wyspa Sobieszewska zachwyca: strefą brzegową morza, lasami wydmowymi, szuwarami, łąkami nadrzecznymi i rezerwatami przyrody.

Wyspa Sobieszewska to prawdziwy ptasi raj! Na jej terenie można spotkać ponad 300 gatunków ptaków. Niektóre ptaki tylko zatrzymują się tutaj przed dalszą wędrówką, inne zostają na dłużej, odbywają lęgi, zimują na pobliskich wodach. Właśnie dlatego powstały tu dwa ważne rezerwaty przyrodnicze: Ptasi Raj i Mewia Łacha w celu zapewnienia ptakom ochrony. Na terenie rezerwatu Mewia Łacha oprócz rybitw, mew srebrzystych i śmieszek, występuje jeszcze mała grupa ssaków: foki szare i pospolite, bobry i lisy. W 2003 roku na terenie Ptasiego Raju wytyczono ścieżkę przyrodniczo-dydaktyczną, przeznaczoną dla turystów.

Warto też odwiedzić rezerwat przyrody Kąty Rybackie, który posiada kolonię lęgową  kormoranów i czapli siwych. Chroni też drzewostan sosnowy.

Bursztyn, czyli "złoto północy" to kopalna żywica drzew iglastych. Nie wiadomo skąd się wzięła taka nazwa: "złoto północy" - być może od jego jasnej, złocistej barwy, a może od wartości, jaką bursztyn posiadał już w czasach starożytnych. W poszukiwaniu bursztynu, kupcy rzymscy wędrowali aż nad Bałtyk. Dzisiaj najłatwiej go znaleźć właśnie na Wyspie Sobieszewskiej, na poszukiwania najlepiej wyruszyć tuż po sztormie.

Sopot: Molo, Krzywy Dom i Opera Leśna

Molo w Sopocie

Sopockie molo to jeden z najpopularniejszych polskich obiektów rekreacyjno-imprezowych, najatrakcyjniejsze miejsce w Sopocie, wizytówka kurortu. Wreszcie długi, osiągający długość 512 metrów drewniany pomost spacerowy. Jego początki sięgają I poł. XIX wieku, ale obecny kształt pomost uzyskał w 1927 roku. Obiekt składa się z dwóch części: drewnianej i lądowej. Część drewniana (spacerowa) obejmuje, oprócz głównego pomostu (512 m z czego aż 458 m wchodzi w głąb Zatoki Gdańskiej), pokłady dolne oraz pokład boczny, które umożliwiają przybijanie statków pasażerskich oraz jachtów. Południowa część mola (132 m) to doskonałe miejsce do opalania. Najbardziej wysunięty w morze kraniec mola to również znakomity punkt widokowy na Zatokę Gdańską i Trójmiasto. Po obu stronach mola rozciąga się piaszczysta plaża, po północnej stronie widnieje potężny, secesyjny budynek Grand Hotelu. Część lądowa to sylwetka Placu Zdrojowego, na którym znajdują się: zabytkowa fontanna, latarnia morska z punktem widokowym, muszla koncertowa, liczne punkty gastronomiczne oraz dużo zieleni. Na placu organizowane są imprezy masowe, w zimie działa tutaj sztuczne lodowisko. Przez cały rok otwarta jest Kawiarnia Bursztynowa oraz restauracja Laguna Smaku.

 

Molo, godziny otwarcia: w sezonie 8.00-20.00, VII-VIII do 22.00

Kawiarnia Bursztynowa, ul. Powstańców Warszawy 2, czynna codziennie 11.00-21.00

Laguna Smaku, ul. Powstańców Warszawy 2, czynna codziennie od 11.00

Krzywy Dom na głównej sopockiej promenadzie

Krzywy Dom powstał stosunkowo niedawno, bo w 2003 roku według projektu architektów Szotyńskich i Zaleskiego. Inspiracją do powstania budynku były bajkowe rysunki Jana Marcina Szancera i Pera Dahlberga - duńskiego rysownika od lat mieszkającego w Sopocie, a także projekty Gaudiego. Budowla jest częścią Centrum Handlowego "Rezydent". Wewnątrz mieszczą się puby, restauracje, sklepy, bary, kino, pomieszczenia handlowe, lokale gastronomiczne i salon gier.

Obiekt jest zlokalizowany w miejscu szczególnym, bo przy słynnym sopockim Monciaku, czyli głównej promenadzie spacerowej miasta, popularnym deptaku, miejscu spotkań niemal wszystkich mieszkańców i przyjezdnych.

Krzywy Dom, ul. Bohaterów Monte Cassino 53

Opera Leśna

Opera Leśna to niemal symbol współczesnego Sopotu. Kiedyś wystawiano tu przedstawienia operowe, dzisiaj amfiteatr o powierzchni 4 ha kojarzony jest przede wszystkim z Międzynarodowym Festiwalem Piosenki. Jednak na scenie odbywa się też wiele innych koncertów, mniej znanych szerokiej publiczności. Obiekt charakteryzuje się dobrą akustyką i atrakcyjną lokalizacją. Usytuowany jest na skraju Trójmiejskiego Parku Krajobrazowego, w kompleksie leśnym lasów Oliwskich. W pobliżu Opery przebiega turystyczny Szlak Wzgórz Szymbarskich.

Molo w Gdyni, Pomorze Molo w Gdyni, Pomorze Molo w Gdyni, Pomorze /fot. Shutterstock

Gdynia - wokół Skweru Kościuszki i Mola południowego

Dla wielu osób okolice Skweru Kościuszki i Mola południowego są z pewnością ulubionym miejscem popołudniowych spacerów i wycieczek. To miejsce, gdzie odbywa się wiele koncertów, imprez i festynów. Dawniej mieściło się tu kino studyjne Goplana, dzisiaj działa m.in. Centrum Kultury i Rozrywki GEMINI. Pośrodku skweru stoi pomnik pisarza marynisty - Josepha Conrada, tablica upamiętniająca wizytę  Jana Pawła II i wielokielichowa fontanna.

Największą atrakcją tego miejsca są jednak zabytkowe statki i okręty - polski niszczyciel ORP Błyskawica i dwa słynne żaglowce: Dar Młodzieży i Dar Pomorza. Dwa z nich (Błyskawica i Dar Pomorza) zostały zamienione w muzea na wodzie.

W sezonie letnim można skorzystać z usług Żeglugi Pasażerskiej "Viking II", która oferuje rejsy po Zatoce, a wieczorem zamienia się w pływającą restaurację. Godna polecenia jest także tawerna Konik Morski, serwująca bardzo smaczne dania kuchni pomorskiej.

Punktem obowiązkowym pobytu w Gdyni jest także odwiedzenie Oceanarium. Koniecznie trzeba zobaczyć - w części akwarystycznej: ogromne żółwie, piranie, mureny, ryby tropikalne, koralowce i wiele innych niezwykłych podwodnych stworzeń, zaś w części muzealnej: wielką makietę dna Bałtyku, szczękę rekina i wielokształtne, kolorowe muszle.

Dar Pomorza, latem wt.-ndz. 10.00-18.00, po sezonie do 16.00

ORP Błyskawica, V-XI wt.-ndz. 10.00-13.00, 14.00-17.00

Tawerna Konik Morski, al. Zjednoczenia 9

Oceanarium, al. Zjednoczenia 1, godziny otwarcia: w sezonie 9.00-19.00, po sezonie 10.00-17.00

krynica morska, morze, bałtyk krynica morska, morze, bałtyk fot. Renata Dabrowska / Agencja Wyborcza.pl

Krynica Morska

Krynica Morska położona na północy Polski, na małym skrawku lądu, Mierzei Wiślanej, otoczona z jednej strony wodami Morza Bałtyckiego, z drugiej wodami Zalewu Wiślanego, porośnięta gęstym, sosnowo-bukowym lasem posiada cudowny klimat, obfitujące w jod powietrze, długie, piaszczyste plaże, wysokie, białe wydmy, bogate w ryby i świetnie nadające się do żeglarstwa wody.

Znakiem rozpoznawczym miejscowości jest charakterystyczna czerwona, 25-metrowa latarnia morska. Jej światło widoczne jest z odległości 18,5 mil morskich. Warto się wspiąć na sam szczyt, skąd roztacza się wspaniały widok na całą Mierzeję Wiślaną, Zalew Wiślany, Frombork, a nawet Rosję. W środku prezentowane są też zdjęcia i prace plastyczne.

 

W Krynicy czekają na nas zarówno miejskie, gwarne, zwykle zatłoczone plaże z pełnym zapleczem turystycznym: wypożyczalnią sprzętu wodnego, zjeżdżalniami, barami nad wodą, jak i miejsca zupełnie dzikie i bezludne, oddalone od centrum. Takim miejscem jest np. plaża w okolicach miejscowości Piaski, którą szczególnie upodobali sobie naturyści. Przy plaży znajduje się molo spacerowe i dwa porty: rybacki nad morzem i żeglugi turystycznej nad Zalewem Wiślanym, skąd możemy udać się w rejs do Elbląga, Fromborka i Kaliningradu.

Kto cierpi na niedobór jodu albo pragnie podziwiać wspaniałe widoki na okolicę z najwyższego wzniesienia na Mierzei Wiślanej (48,5 m n.p.m.), niech koniecznie podąża szlakiem turystycznym na spotkanie z Wielbłądzim Garbem. Najwyższy szczyt Mierzei Wiślanej i najwyższa stała wydma w Europie ma blisko 50 m wysokości. To jedyny naturalny punkt na Mierzei, z którego widać zarówno Bałtyk, Zalew Wiślany, jak i Wysoczyznę Elbląską. Naprawdę warto!

Kaszuby, Polska Kaszuby, Polska Kaszuby, Polska /fot. Shutterstock

Kaszuby - Masyw Wieżycy i kaszubska kuchnia

Kaszuby to region niezwykły, w dodatku zamieszkany przez niezwykłych ludzi. Najpiękniejsza część Kaszub, ze względu na występującą tutaj niezliczoną ilość jezior, wysokich wzniesień i rozległych zielonych lasów nazywana jest często "Szwajcarią Kaszubską". Kaszubi, mieszkańcy tego regionu, zachowali swoją odrębność. Posługują się charakterystyczną, często niezrozumiałą dla przybyszy z innych części Polski gwarą. Zachowali ciągłość tradycji i obrzędów. Stworzyli własną muzykę i pieśni. Ich stroje są niezwykle barwne, bogate w charakterystyczne hafty. Region słynie ze znakomitej kuchni.

Kuchnia kaszubska jest prosta, oszczędna i smaczna, tradycyjna i polska. Wykorzystuje wszystko to, co daje sama natura. Podstawą tej kuchni są oczywiście ryby, przyrządzane na wiele sposobów. Tradycyjnym daniem rybnym jest śledź po kaszubsku, czyli zawijaniec z cebulką, olejem i przecierem pomidorowym oraz śledź w śmietanie z pulkami, czyli ziemniakami w mundurkach. Najbardziej popularnym daniem na Kaszubach są ziemniaki ze szpyrkami i maślanką. Inne potrawy przyrządzane z ziemniaków to golce, gruchoce oraz kiszka kaszubska. W tradycyjnej kuchni kaszubskiej przetrwała polewka, czyli zupa z kartofli z przyprawami, gotowana na zsiadłym mleku i zupa rybna, gotowana na wywarze z ryb i warzyw. Dawniej na specjalne okazje podawało się ferkase, czyli pełny obiad, składający się z rosołu, gotowanej kury podawanej z ryżem i sosem słodko-kwaśnym. Dzisiaj gospodynie do niedzielnego obiadu podają jeszcze ciasto drożdżowe z kruszonką. W kuchni kaszubskiej obowiązują zasady których ściśle się przestrzega. Np. rybę na patelni można odwrócić tylko raz! Zupy rybne najlepsze są z okoni, węgorzy i karasi. Węgorze i śledzie przechowuje się solone w kamiennych garnkach, układając je warstwami, łbami w jedną stronę i bardzo ciasno. Zachowana jest kolejność podawania dań: najpierw słodko, dobra kawa, torty i placki, a dopiero później dania gorące i wódka, na koniec zakąski. Restauracje kaszubskie serwują polewki myśliwskie i chlebowe, żur, kwasicę oraz mięsiwa, takie jak: juki myśliwskie, schab gajowego, frykas kaszubski. Dodatki to czarne jagody, borówki, żurawiny, grzyby. Napitki: kwas miodowy, kwas chlebowy, napój słowiński.

Masyw Wieżycy (329 m n.p.m.) nazywany Kaszubskim Olimpem, położony w paśmie Wzgórz Szymbarskich góruje nad całą okolicą. Porasta go piękny las bukowy, a na szczycie wybudowano wieżę widokową. Oglądanie z takiej wysokości panoramy regionu powinno być punktem obowiązkowym każdej wycieczki na Kaszuby.

Wieżyca powinna zadowolić także osoby lubiące aktywny wypoczynek. Osoby lubiące wędrówki powinny przemierzyć cały Czarny Szlak Wzgórz Szymbarskich. Turyści czynnie uprawiający sporty zimowe powinni skorzystać z jednego, albo kilku wyciągów narciarskich. Niedaleko ma swoje źródło rzeka Radunia, która błądzi po okolicznych wzniesieniach. Najlepiej poznać jej uroki spływając kajakiem.

Okoliczne jeziora: Raduńskie, Stężyckie, Ostrzyckie, Kłodno, Brodno, Patulskie, Dąbrowskie i Lubowisko (pełne ryb!), to raj dla wędkarzy. A okoliczne lasy bogate są w grzyby, jagody i poziomki. Miłośnikom długich spacerów, chcących lepiej poznać okolicę polecamy przejście urokliwą Drogą Kaszubską.

W krajobrazie Kaszub można napotkać wiatraki W krajobrazie Kaszub można napotkać wiatraki W krajobrazie Kaszub można napotkać wiatraki /fot. Shutterstock

Kaszuby: Kartuzy, skansen we Wdzydzach Kiszewskich i Kamienne Kręgi w Węsiorach

Kartuzy - stolica Kaszub

Kartuzy to z jednej strony spokojne miasteczko z ładną zabudową, z drugiej ścisłe centrum Kaszub i doskonały węzeł komunikacyjny. Miasto położone jest pomiędzy jeziorami: Klasztornym, Karczemnym, Cichym i Mielenkiem. Otrzymało prawa miejskie w 1923 roku, a za sprawą pisarza Aleksandra Majkowskiego w herbie miasta widnieje czarna głowa Gryfa z siedmioma gwiazdami (był to także herb zakonu Kartuzów). Będąc więc w Kartuzach należy przede wszystkim odwiedzić ich dawny klasztor. Dach świątyni kształtem przypomina wieko trumny. To nie przypadek. Kartuzi prowadzili bowiem surowe, pustelnicze życie, a pozdrawiali się słowami "memento mori" (łac. Pamiętaj o śmierci). Warto też wstąpić do Muzeum Kaszubskiego im. Franciszka Tredera.

Kartuzy - jak na centrum przystało - posiadają doskonałe połączenia autobusowe z Trójmiastem, Słupskiem, Bytowem, Kościerzyną i Wejherowem, 6 dróg kołowych, międzynarodowy port lotniczy, który znajduje się w odległości zaledwie 20 km od miasta.

Zabudowania klasztorne, o otwarcie kościoła trzeba poprosić kościelnego, który mieszka w danym eremie

Muzeum Kaszubskie, ul. Kościerska 1, VII-VIII pn. 10.00-16.00, wt.-pt. 8.00-16.00, sb. do 15.00, ndz. 10.00-14.00, po sezonie wt.-pt. 10.00-16.00, sb. 8.00-15.00

Wdzydze Kiszewskie. Kaszubski Park Etnograficzny

Kaszubski Park Etnograficzny im. Teodory i Izydora Gulgowskich we Wdzydzach Kiszewskich powstał w 1906 roku jako pierwsze na ziemiach polskich muzeum na wolnym powietrzu. Skansen liczy 22 hektary obszaru położonego nad brzegiem jeziora Gołuń. Zgromadzono w nim około 49 drewnianych budowli regionalnych z XVIII-XIX wieku, wraz z oryginalnym wyposażeniem. Są to wspaniałe chaty z podcieniami, dwory,  szkoła, kuźnia, karczmy, młyny, kościoły, budynki gospodarcze i warsztaty rzemieślnicze, a nad wszystkim góruje wiatrak holenderski. Odtworzono naturalne otoczenie wielu gospodarstw: szopki, stajnie, płoty, studnie i poidła. Wnętrza chat oprócz przedmiotów użytkowych i mebli kryją zabawki, ludowe stroje, kaszubskie książki i czasopisma.

Na terenie Parku odbywają się imprezy folklorystyczne: Jarmark Wdzydzki w trzecią niedzielę lipca oraz Święto Kartofla w trzecią niedzielę września, a także pokazy zajęć domowych i rzemieślniczych, kiermasze, lekcje, koncerty muzyki ludowej, odpusty.

Kaszubski Park Etnograficzny, VII-VIII wt.-ndz. 10.00-18.00, I-III i XI-XII pn-pt. 10.00-15.00, IV i IX wt.-ndz. 9.00-16.00, V-VI wt.-pt. 9.00-16.00, sb.-ndz. 10.00-18.00, do wynajęcia przewodnik-gawędziarz

Kamienne kręgi w Węsiorach

Węsiory to niewielka miejscowość w gminie Sulęczyno nad jeziorem Długim. Około 2 km od tej wsi, na przełomie lat 50. i 60. odkryto niezwykłe znalezisko archeologiczne - cmentarzysko Gotów. W latach 1955-63 odkryto tu ok. 140 grobów, 4 kręgi kamienne oraz 20 kurhanów. Kopce usypane z ziemi i mniejszych kamieni służyły Gotom za miejsce pochówku. Kręgi, które składały się z głazów i ustawionych pionowo słupów, wyznaczały miejsce obrad starszyzny plemiennej. Wiele osób jest przekonanych, że miejsce to jest nasycone szczególną energią, która wpływa kojąco na człowieka, przywraca spokój i harmonię, przynosi pozytywną energię. Młodzież twierdzi, że przebywanie w kamiennych kręgach uśmierza ból głowy...

Zadziwiający jest fakt, że to wspaniałe odkrycie archeologiczne wciąż nie jest w żaden sposób chronione, mimo iż historyczna wartość tego obiektu jest niepodważalna.

stegna, kościół, bałtyk, polska stegna, kościół, bałtyk, polska Fot. Polimerek/CC/Wikimedia

Żuławy - kościół ryglowy w Stegnie

Stegna to duża wieś rybacka i kąpielisko morskie, położone w powiecie nowodworskim. W wiosce zachowała się w dużym stopniu dawna interesująca zabudowa mieszkalna. Stegna jest także punktem węzłowym turystycznej kolejki wąskotorowej. Ze Stegny w odkrytych wagonach Żuławskiej Kolei Dojazdowej można dotrzeć do Nowego Dworu Gdańskiego, Sztutowa lub Mikoszewa.

Najcenniejszym zabytkiem Stegny jest jednak kościół parafialny pod wezwaniem Najświętszego Serca Pana Jezusa, zbudowany w latach 1681-1683 na fundamentach jeszcze starszego kościoła gotyckiego. Niewielki ryglowy kościółek, częściowo o konstrukcji szkieletowej z prezbiterium ceglanym i nawą o konstrukcji szachulcowej posiada także wieżę z chorągiewką, na której widnieje data 1682. Wewnątrz kościoła znajdziemy zabytkowe freski, ambonę, świecznik, a także model fregaty ufundowany pod koniec XIX wieku przez uratowanych z tonącego statku marynarzy.

Największym skarbem kościoła są barokowe organy o bardzo mocnym brzmieniu. Co roku, w każdy wakacyjny piątek w kościele odbywa się Międzynarodowy Festiwal Organowy organizowany przez Filharmonię Bałtycką im. Fryderyka Chopina w Gdańsku.

Więcej o: