Rynek Starego Miasta w Warszawie
Piękny i klimatyczny Rynek Starego Miasta w Warszawie jest w zasadzie nowy. Został zniszczony w czasie Powstania Warszawskiego, a w latach powojennych pieczołowicie zrekonstruowany. Z pierwotnego wyglądu rynku zachowały się jedynie fasady niektórych kamienic na północnej pierzei, zwanej Stroną Dekerta. Stylowe kamienice nie pamiętają więc historycznych wystąpień politycznych czy publicznych egzekucji, które niegdyś miały tu miejsce.
Przez Rynek Starego Miasta w Warszawie zawsze przewijają się tłumy ludzi (głównie turystów, sami warszawiacy zaglądają tu głównie w weekendy), a gdy jest ciepło, turyści chętnie okupują kawiarniane stoliki pod parasolami. Stojący pośrodku rynku pomnik Syrenki, któremu udało się przetrwać wojnę, przyciąga wycieczki. Przy warszawskim rynku mieszczą się dwa muzea: Historyczne Miasta Stołecznego Warszawy oraz Muzeum Literatury im. Adama Mickiewicza.
Rynek w Legnicy
Rynek w Legnicy to kolejny ładny rynek, który niestety nie zachował się w oryginalnej postaci, gdyż został w dużej mierze zniszczony w czasie wojny. Zawieruchę wojenną przetrwała środkowa jego część, z zabytkowym budynkiem Teatru im. Heleny Modrzejewskiej z 1840 r. Zachowały się też zabytkowe renesansowe Kamieniczki Śledziowe oraz Kamienica pod "Przepiórczym Koszem" z dekoracją sgraffitową z XVI w. Przetrwał również legnicki ratusz w stylu barokowym.
Rynek w Przemyślu
Przemyski rynek jest specyficzny, kamienice otaczają go tylko z trzech stron. Malowniczy rynek jest pochyły, wyłożony kamieniami i ocieniony. W większości kamienic zachowały się oryginalne podcienie, w najlepszym stanie są kamienice zbudowane na południowej pierzei placu. Nie zachował się natomiast przemyski ratusz, zniszczony podczas zaboru austriackiego. Pośrodku rynku w Przemyślu stoi współczesna fontanna przedstawiająca niedźwiedzicę z dwoma młodymi.
Od kilki lat emocje wzbudzają plany rewitalizacji przemyskiego rynku. Przeciwko przebudowie gorąco protestowali zarówno mieszkańcy rynku, jak i wiele znanych osób, m.in. restauratorka Magda Gessler.
Rynek w Kaliszu
Kaliski rynek ma kształt trapezu i jest otoczony zabytkowymi, pastelowymi kamienicami. W sercu rynku w Kaliszu stoi 90-letni ratusz, z wewnętrznym dziedzińcem, trzeci z kolei postawiony w tym miejscu. Na wieży ratusza znajduje się platforma widokowa, z której można podziwiać czerwone dachy kaliskich kamienic. Na rynku w Kaliszu kwitnie życie, w kamienicach są sklepy i knajpki, a latem spacerowicze chętnie odpoczywają pod kawiarnianymi parasolami.
Rynek Kościuszki w Białymstoku
Rynek Kościuszki w Białymstoku to właściwie reprezentacyjna promenada miasta. Stoi przy niej najstarszy zachowany zabytek Białegostoku - kościół z XVII w. z dużą neogotycką przybudówką, a właściwie nowym kościołem. Historia owego kościoła jest ciekawa. Carskie władze nie zgadzały się na budowę nowych świątyń katolickich, ale dały pozwolenie na przybudówkę. W rezultacie kościół-przybudówka przewyższa rozmiarami świątynię, do której został dobudowany. Przy białostockim rynku znajduje się też archikatedra oraz zabytkowy klasztor. Najładniej białostocki rynek prezentuje się latem, kiedy to przed kolorowymi kamieniczkami rozkładają swoje prace malarze.
Rynek w Darłowie
Darłowo ma opinię perły architektury Pomorza. Starówka zachowała średniowieczny układ urbanistyczny, a renesansowe i barokowe kamieniczki wokół rynku są zadbane i ładnie udekorowane. Przy rynku w Darłowie znajduje się także postawiony w miejscu dawnych hal targowych barokowy ratusz z bogato zdobionym portalem z herbem miasta - gryfem z ogonem ryby. Przed ratuszem stoi pomnik-fontanna rybaka.
Rynek Starego Miasta w Rzeszowie
Zadbany brukowany, dość duży rynek w Rzeszowie otoczony jest kolorowymi kamienicami z licznymi sklepami i kawiarenkami. Zabudowa rynku pochodzi z XIX stulecia, wcześniejsze, drewniane budynki nie przetrwały dużego pożaru. Na rzeszowskim rynku wznosi się najokazalsza budowla miasta, czyli dwukondygnacyjny, ozdobiony wieżyczkami ratusz o nieco bajkowym wyglądzie. Drugie życie rzeszowskiego rynku kryje się pod ziemią, gdzie piwnicami kamienic poprowadzono trasę turystyczną.
Rynek w Starym Sączu
W Starym Sączu zachował się układ przestrzenny z czasów XIII- i XIV-wiecznych lokacji miasta. Wybrukowany kocimi łbami starosądecki rynek przywodzi na myśl dawne czasy. Ciekawym budynkiem jest kryty gontem "Dom na Dołkach", charakterystyczny, z kamiennym portalem, położony przy wschodniej pierzei rynku. Niegdyś dom był własnością rodziny żydowskiej, przed wojną mieścił skład mąki, dziś znajduje się w nim muzeum regionalne. Tuż obok rynku, przy ul. Sobieskiego, znajduje się inne ciekawe miejsce, w dodatku uwiecznione w literaturze - dom, w którym przed wojną mieściła się opiewana przez Tuwima w "Kwiatach Polskich" restauracja, słynąca z przyrządzanych w znakomity sposób ryb.
Długi Targ w Gdańsku
W Gdańsku funkcję rynku pełni ulica Długi Targ. Niegdyś Długi Targ był miejscem, gdzie handlowano i wykonywano wyroki na ważniejszych przestępcach. Dziś to elegancki i klimatyczny deptak otoczony kolorowymi kamieniczkami. Jedną z najpiękniejszych gdańskich kamienic przy Długim Targu jest pochodząca z XVII w. Złota Kamienica o bogato zdobionej fasadzie, ze złoconymi dekoracjami. Na Długim Targu znajduje się symbol Gdańska - odlana z brązu fontanna Neptuna przez Dworem Artusa. Tuż obok stoi okazały ceglany ratusz. Przy Długim Targu ulokowały się drogie sklepy i dobre restauracje, tu odbywa się też słynny Jarmark Dominikański.
Rynek w Opolu
Opolski rynek zachował średniowieczny układ. Miasto zostało zniszczone w czasie II wojny światowej, ale kamienice odbudowano albo odrestaurowano, nie nawiązując jednak stylem do budynków przedwojennych, a głównie do baroku i klasycyzmu. Wojenną zawieruchę przetrwały nieliczne budynki Opola, w tym średniowieczna kamienica "Pod Lwem", nazwana tak w nawiązaniu do umieszczonej w murze rzeźby przedstawiającej lwa. W centralnym punkcie opolskiego rynku stoi ratusz, którego wygląd nawiązuje do florenckiego pałacu Palazzo Vecchio.
Rynek w Rybniku
Pochodzący jeszcze z czasów średniowiecza rybnicki rynek znajduje się w miejscu... dawnego stawu. Stawom rybnym zresztą Rybnik zawdzięcza swą nazwę. Obecna zabudowa rynku w Rybniku pochodzi z XVIII i XIX stulecia, wcześniej przy rynku stały drewniane domy. Kolorowe kamienice wzniesione są w stylu klasycystycznym i wczesnomodernistycznym, kilka budynków ma neorenesansową i eklektyczną formę. Fontanna na rynku w Rybniku jest nowa, ale stojąca na niej figura św. Jana Nepomucena pochodzi z 1736 r. Rybnicki ratusz datuje się na XVIII w., z jego wieży o każdej pełnej godzinie wygrywany jest hejnał miasta.
Rynek w Gliwicach
Gliwicki rynek swój urok zawdzięcza XV-wiecznym kamienicom z podcieniami, galeriom i kawiarniom. W centralnym punkcie rynku znajduje się ratusz, pochodzący z XV stulecia, ale obecny wygląd zawdzięczający późniejszym przebudowom. Fontanna z Neptunem to letnie miejsce spotkań. Rynek w Gliwicach został niedawno odnowiony i jest teraz popularnym miejscem spacerów, a latem w kawiarenkach pod parasolami kwitnie życie towarzyskie.
Rynek w Lublinie
Kilkukrotnie przebudowywane gotyckie kamienice przy lubelskim rynku nie zachowały pierwotnego charakteru, ale i tak mają dużą wartość jako zabytki. Do tego są odnowione i to właśnie im rynek w Lublinie zawdzięcza swój urok. Na niektórych z nich zachowały się elementy gotyckie i renesansowe. Pośrodku lubelskiego rynku stoi budynek Trybunału Koronnego z XV w., zapisany w historii jako siedziba sądu odwoławczego dla Małopolski. Dziś znajduje się tu Muzeum Historii Ratusza i Trybunału Koronnego, a zarazem początek podziemnej turystycznej trasy.
Rynek w Pułtusku
Rynek w Pułtusku jest jednym z najdłuższych w Europie, ma aż 400 metrów długości. Rynek jest prostokątny, otoczony zadbanymi klasycystycznymi kamienicami. Wieść niesie, że w jednej z nich kwaterował Napoleon Bonaparte. Z jednej strony rynku w Pułtusku znajduje się ciekawa okrągła kaplica św. Marii Magdaleny, zwana Magdalenką, z drugiej - interesująca, monumentalna renesansowa bazylika kolegiacka. Pośrodku rynku wznosi się gotycko-renesansowa wieża, do której w latach późniejszych dobudowano ratusz. W ratuszu mieści się obecnie Muzeum Regionalne z ciekawymi zbiorami, na wieżę zaś można wejść, żeby podziwiać z góry Pułtusk, malowniczo położony nad Narwią.
Rynek w Nowym Sączu
Duży nowosądecki rynek sprawia wrażenie wyjątkowo uporządkowanego. Ulice wybiegają z niego pod kątem prostym, tworząc szachownicowy układ miasta, pamiętający jeszcze czasy średniowiecza. Pośrodku rynku w Nowym Sączu stoi bogato zdobiony ratusz z dziewiętnastowieczną wieżą zegarową. Większość kamienic nie pamięta średniowiecza, wielki pożar w 1894 r. zniszczył stare budowle. Po pożarze rada miasta udzieliła mieszkańcom nieoprocentowanych pożyczek w celu odbudowania domów ze stylowymi fasadami, dzięki czemu dziś rynek prezentuje się naprawdę pięknie. Gotycki charakter zachowały natomiast piwnice pod kamienicami.
Rynek Starego Miasta w Olsztynie
Oficjalna nazwa olsztyńskiego rynku to... ulica Stare Miasto. Olsztyńska starówka podobnie jak wiele innych miejsc w Olsztynie ucierpiała bardzo podczas II wojny światowej, żołnierze Armii Czerwonej podpalali ją w odwecie za niemieckie pochodzenie mieszkańców. Obecne kolorowe kamienice nie są więc stare, ale odbudowane po wojnie. Przedwojenny kształt rynku nie został jednak odtworzony. W ratuszu z czerwonej cegły mieści się dziś biblioteka. Rynek w Olsztynie tętni życiem, w kamienicach mieszczą się sklepy i restauracje.
Zobacz także: Najładniejszy rynek w Polsce - część I